Ενα ακυβέρνητο καράβι με πολλούς καπετάνιους

Συντάκτης: efsyn.gr

Σε ένα πράγμα συμφωνούν όλοι στην Ε.Ε.: έχουμε δυο μήνες για να σώσουμε την Σένγκεν και την Ενωση από την «απειλή» του προσφυγικού. Από εκεί και πέρα ο κάθε ηγέτης τραβάει τον δρόμο του, ανάλογα με το πόσο σταθερή είναι η καρέκλα του. Αλλος επιβάλει ελέγχους στα σύνορα, άλλος ζητάει χρήματα από τους πρόσφυγες, άλλος περιμένει την Τουρκία να δώσει λύση... Και πάει λέγοντας!

Οπως είπε ο προεδρεύων της Ε.Ε. το τρέχοντα εξάμηνο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε, το περιθώριο του χρόνου είναι «έξι με οκτώ εβδομάδες» και προειδοποίησε  ότι με την άφιξη της άνοιξης θα αυξηθεί πάλι ο αριθμός προσφύγων και μεταναστών, προκαλώντας ανεπανόρθωτη ζημιά στο σύστημα καθώς η μια χώρα μετά την άλλη θα κινηθεί για να προστατεύσει τα εθνικά της σύνορα. 

Μιλώντας στο ίδιο πάνελ στο Νταβός με τον Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, ο Ρούτε - χωρίς να αναφερθεί καθόλου στη ρίζα του προβλήματος που είναι ο πόλεμος στη Συρία, την Υεμένη και το Ιράκ και οι συνεχιζόμενες επιθέσεις στο Αφγανιστάν, το Σουδάν, τη Νιγηρία κ.ά - υποστήριξε ότι απαιτείται ένα «σχέδιο Μάρσαλ» για να τονώσει την οικονομική ανάπτυξη χωρών που συνορεύουν με την Ευρώπη, με στόχο την αναχαίτιση των λεγόμενων «προσφυγικών ροών», δημιουργώντας κατάλληλες οικονομικές συνθήκες στην Μέση Ανατολή και την υποσαχάρια Αφρική. «Δεν μπορούμε να διαχειριστούμε τόσο κόσμο πλέον», είπε.

Ο Γερμανός υπ. Οικονομικών από την άλλη όταν ρωτήθηκε εάν ένα τέτοιο «ολλανδικό» σχέδιο είναι εφικτό, παραδέχθηκε ότι δυστυχώς είναι πολύ ακριβό και θα κοστίσει δισεκατομμύρια.

Οταν ρωτήθηκε όμως εάν η Γερμανία μπορεί να δεχθεί άλλο ένα εκατομμύριο πρόσφυγες το 2016, ο Σόιμπλε απάντησε ότι δεν θέλει ούτε καν να το σκεφτεί. 

Το σύστημα πάντως έχει αρχίσει να διαβρώνεται. Και ο Ρούτε βλέπει την λύση, κυρίως στην γρήγορη εφαρμογή των συμφωνηθέντων με την Τουρκία του Ταγίπ Ερντογάν, την οχύρωση των εξωτερικών συνόρων της Ενωσης και βεβαίως στην εφαρμογή των όσων έχουν συμφωνηθεί μεταξύ των χωρών-μελών για την επανεγκατάσταση των προσφύγων. 

Η Σουηδία έχει αποκαταστήσει τους ελέγχους στα σύνορα με την Δανία, η Αυστρία έχει κάνει το ίδιο με την Γερμανία- και ανάποδα βέβαια με το Βερολίνο να δηλώνει σήμερα ότι θα παρατείνει επ' αόριστον τους ελέγχους, φλερτάροντας και με την ιδέα να κάνει ότι και η Βιέννη, δηλαδή να υιοθετήσει ανώτατο όριο στον αριθμό των προσφύγων (37.500 για το 2016) με ορισμένους πολιτικούς μεταξύ των Χριστιανοδημοκρατών να προτείνουν να υπάρξει πλέον «εθνική λύση», αφού η Ευρώπη δεν μπορεί να συνεννοηθεί. 

«Εάν η Αυστρία υιοθετήσει μέτρα για να περιορίσει τον αριθμό των προσφύγων, τότε και η Σλοβενία θα πρέπει να αντιδράσει άμεσα και θα ενημερώσουμε με τη σειρά μας την Κροατία για τα μέτρα που εμείς θα πάρουμε», φέρεται να είπε ο πρωθυπουργός της χώρας σύμφωνα με τοπικά μέσα ενημέρωσης, δηλώνοντας ότι βρίσκεται σε επαφή με την Βιέννη «ελπίζοντας ότι θα ενημερωθεί εγκαίρως για τις προθέσεις της». 

Διχασμένη η Γερμανία

Πρόσφυγες στη Σερβία Οικογένεια προσφύγων έχοντας διασχίσει τα σύνορα των Σκοπίων με την Σερβία. | AP Photo/Visar Kryeziu

Ενδεικτικό της σύγχυσης που επικρατεί μεταξύ της κεντροδεξιάς ηγεσίας της χώρας είναι οι διαφορετικές γραμμές που διαφαίνονται μέσα από τις δηλώσεις της Ανγκελα Μέρκελ, του Βόλφγκανγκ Σόιμπλε, του ηγέτη των Χριστιανοκοινωνιστών πρωθυπουργού της Βαυαρίας, ακόμα και του προέδρου της Ομοσπονδιακής Γερμανίας.   

Ο Βαυαρός πολιτικός και σύμμαχος της καγκελαρίου, Χερστ Ζιιχόφερ, για παράδειγμα, έσπευσε να επαινέσει την Αυστρία για την υιοθέτηση του πλαφόν στην υποδοχή προσφύγων στη χώρα, δηλώνοντας ότι θέλει να εφαρμοστεί κάτι παρόμοιο και στην δική του χώρα, παρότι η Ανγκελα Μέρκελ έχει επανειλημμένα απορρίψει αυτή την σκέψη.  

Επιπλέον σήμερα η εφημερίδα Bild ανέφερε ότι τουλάχιστον δυο γερμανικά κρατίδια παρακρατούν από τους πρόσφυγες περιουσιακά στοιχεία προκειμένου να καλυφθούν οι ανάγκες τους, μια πρακτική που εφαρμόζει ήδη η Ελβετία και πρόκειται να ψηφίσει μέσα στον Ιανουάριο και η Δανία.

Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Βαυαρία επιτρέπει στους νεοαφιχθέντες να κρατούν έως 750 ευρώ από τα χρήματα (ή ότι άλλο πολύτιμο μπορεί να μεταφέρουν), ενώ η γειτονική Βάδη-Βυρτεμβέργη έχει κατεβάσει κι άλλο τον πήχη ορίζοντας το ποσό που επιτρέπεται να κρατούν οι πρόσφυγες στα 350 ευρώ. 

Διέλευση με βάση τον προορισμό

Πρόσφυγες στην Ειδομένη Πρόσφυγες στην Ειδομένη περιμένουν να γίνει ο έλεγχος των εγγράφων τους για να περάσουν στα Σκόπια | AP Photo/Thanassis Stavrakis

Μετά το προσωρινό κλείσιμο χθες των συνόρων με την Ελλάδα, τα Σκόπια άρχισαν να επιτρέπουν πάλι από σήμερα την διέλευση των προσφύγων, αλλά με νέα δεδομένα: θα περνούν εφόσον αναγράφεται στο υπηρεσιακό τους σημείωμα η χώρα τελικού προορισμού τους –και ήδη πέρασαν οι πρώτοι που αναφέρουν ως χώρες προορισμού την Αυστρία και την Γερμανία.

Διευκρινίζεται ότι ο προορισμός που αναγράφεται στα υπηρεσιακά σημειώματα είναι αυτός που δηλώνει ο κάθε πρόσφυγας προσωπικά, καθώς δεν υπάρχει άλλος τρόπος για να βεβαιωθεί αυτό από τις ελληνικές αρχές.

Η αλλαγή αυτή έγινε μετά από απαίτηση αρχικά της Σλοβενίας, η οποία είχε ζητήσει εγγράφως από την Ελλάδα να αναγράφεται η χώρα προορισμού στα υπηρεσιακά σημειώματα των προσφύγων, κλείνοντας ταυτόχρονα τα σύνορά της, με την Κροατία, τη Σερβία και τα Σκόπια να ακολουθούν. 

Πρέπει να σημειωθεί ότι, όπως σχολίασε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ αξιωματούχος που χειρίζεται μεταναστευτικά ζητήματα, ο ρόλος των υπηρεσιακών σημειωμάτων που χορηγούνται στα σημεία εισόδου είναι να δηλώσουν τα στοιχεία των αλλοδαπών και τη χρονική διάρκεια παραμονής τους στη χώρα.

Οι ελληνικές διοικητικές υπηρεσίες δεν νομιμοποιούνται να δίνουν επίσημα έγγραφα που να αναφέρουν τον τελικό προορισμό των προσφύγων και είναι παράδοξο να ζητείται αυτό από άλλες χώρες.

Ωστόσο, σύμφωνα με αρμόδιο παράγοντα, βρέθηκε η φόρμουλα να δηλώνουν οι ίδιοι οι πρόσφυγες τη χώρα προορισμού τους, προκειμένου να ανοίξουν και πάλι τα σύνορα και να μην επαναληφθεί το φαινόμενο να συνωστίζονται στην ελληνική μεθόριο και κάτω από αντίξοες καιρικές συνθήκες.

Αυτή τη λύση αποδέχτηκαν τελικά οι χώρες που είχαν θέσει τη συγκεκριμένη προϋπόθεση.

Η αναγραφή της δήλωσης προορισμού στο υπηρεσιακό σημείωμα κάθε πρόσφυγα, γίνεται στην Ειδομένη, στον δεύτερο έλεγχο που πραγματοποιείται στις προσφυγικές ροές, από την Ελληνική Αστυνομία με τη συνεργασία της Frontex.