Το πειραματόζωο φταίει!

Συντάκτης: Θάνος Δημάδης

Απόπειρα από την Κριστίν Λαγκάρντ να... βγάλει λάδι το ΔΝΤ και να καλύψει πολιτικά τον Πολ Τόμσεν, που είχε την επιστασία του ελληνικού προγράμματος το 2010, για τα χονδροειδή λάθη που έγιναν στην Ελλάδα. Λάθη τα οποία για πολλοστή φορά ομολογούνται δημόσια και ανοιχτά, με τη διαφορά ότι τώρα η συγκεκριμένη παραδοχή λαμβάνει χαρακτήρα επίσημο μέσω ειδικής έκθεσης που επεξεργάστηκε ανεξάρτητη υπηρεσία του οργανισμού.

Στην πολυσέλιδη έκθεση αποτυπώνονται ανάγλυφα όσα τα τελευταία έξι χρόνια σειρά διεθνών και εγχώριων αναλυτών που ασχολούνται με το ελληνικό ζήτημα καταδείκνυαν ως λάθη της πολιτικής που εφαρμόστηκε στην Ελλάδα, τα οποία οι πολιτικές ηγεσίες της χώρας μας, οι Ευρωπαίοι και το ίδιο το Ταμείο έκαναν ότι δεν έβλεπαν ή, για την ακρίβεια, ήθελαν να κρύψουν κάτω από το χαλί.

Ομως ακόμα και τώρα που η ανεξάρτητη υπηρεσία του Ταμείου έκανε για πρώτη φορά την επίσημη καταγραφή τους, η Κριστίν Λαγκάρντ αποφεύγει να θέσει τον δάκτυλον επί τον τύπον των ήλων.

Τα πρακτικά, που δόθηκαν χθες στη δημοσιότητα, αποκαλύπτουν ότι κατά τη συνεδρίαση του Δ.Σ. του Ταμείου που συζητήθηκε η συγκεκριμένη ανεξάρτητη έκθεση, η κ. Λαγκάρντ, εμμέσως πλην σαφώς, αρνήθηκε να αποδώσει τις ευθύνες που καταδεικνύει η έκθεση ότι υπάρχουν.

Αντ’ αυτού με την τοποθέτησή της στο Δ.Σ. του Ταμείου πετάει το μπαλάκι στην Ελλάδα -όπως πολλές φορές στο παρελθόν έχει κάνει- για την αποτυχία του προγράμματος.

Αντικρούοντας τις αιτιάσεις της έκθεσης, τα πρακτικά εμφανίζουν την κ. Λαγκάρντ να εξειδικεύει την περίπτωση της Ελλάδας λέγοντας ότι δεν μπορεί να παραλληλιστεί με αντίστοιχα προγράμματα χωρών όπως της Πορτογαλίας και της Ιρλανδίας.

Κατά την ίδια, το πρόγραμμα στην Ελλάδα δεν απέτυχε τόσο για τους λόγους που καταγράφει η έκθεση, όσο γιατί «εμποδίστηκε από αλλεπάλληλες πολιτικές κρίσεις, αντικρουόμενα συμφέροντα, σοβαρά προβλήματα στην εφαρμογή του που οδήγησαν σε μεγαλύτερη από το αναμενόμενο ύφεση».

Για την Κριστίν Λαγκάρντ δηλαδή φταίει σε γενικές γραμμές η χώρα μας που δεν εφάρμοσε σωστά το πρόγραμμα και όχι το γεγονός ότι το πρόγραμμα που επιβλήθηκε ήταν ένα φάρμακο που σκότωνε μέρα με την ημέρα τον ασθενή.

Πάντως, η ιεράρχηση των λαθών στην Ελλάδα, την οποία έκανε η ανεξάρτητη υπηρεσία που κατάρτισε την έκθεση, είναι διαφορετική και ιδιαίτερα επιβαρυντική για τις αποφάσεις και τις επιλογές του Ταμείου την εποχή που διοικούνταν από τον Ντομινίκ Στρος-Καν και ακόμα ειδικότερα την περίοδο που η τεχνική επιστασία του ελληνικού προγράμματος ανήκε στον Πολ Τόμσεν.

Μέσα από τις σελίδες της έκθεσης διαφαίνεται μια απόπειρα να στηλιτευτεί η περίοδος της παντοδυναμίας Στρος-Καν το 2010, που συμπίπτει με το χρονικό ορόσημο, όταν η Ελλάδα τίθεται υπό την εποπτεία των μνημονίων.

Η έκθεση περιγράφει το Ταμείο εκείνη την εποχή να έχει εξελιχθεί σε «ουρά» των Ευρωπαίων, δηλαδή Κομισιόν, ΕΚΤ και Βερολίνου, παραιτούμενο από οποιαδήποτε προσπάθεια να επιβάλει τους δικούς του όρους ως προϋπόθεση για τη χρηματοδοτική συμμετοχή του στο ελληνικό Μνημόνιο.

Το ελληνικό χρέος

Κι εδώ η κατάσταση περιπλέκεται ακόμα περισσότερο, αφού στην έκθεση δηλώνεται ότι το μεγαλύτερο όλων των λαθών ήταν το γεγονός ότι το Ταμείο δεν επέμεινε τότε στην ανάγκη ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους αλλά με συνοπτικές διαδικασίες αποφασίστηκε η χρηματοδοτική συνεισφορά του στο ελληνικό πρόγραμμα.

Η συγκεκριμένη πτυχή καθίσταται ακόμα πιο ενδιαφέρουσα από μαρτυρίες στελεχών του Δ.Σ. του Ταμείου που περιλαμβάνονται στην έκθεση, σύμφωνα με τις οποίες το Εκτελεστικό Συμβούλιο του οργανισμού, όταν αποφάσιζε την έγκριση του ελληνικού προγράμματος χωρίς αναδιάρθρωση χρέους, δεν είχε ενημερωθεί για την απειλή το χρέος να καταστεί μη βιώσιμο -όπως κι έγινε τελικά- μερικά χρόνια αργότερα.

Φυσικά τα εν λόγω καρφιά αφορούν πρωτίστως τον Τόμσεν, αφού σύμφωνα με μέλη του Δ.Σ. εκείνη την εποχή το Ταμείο δεν είχε μια συνολική συνεκτική πολιτική χειρισμού του ελληνικού προβλήματος σε μακροπρόθεσμο επίπεδο.

Εκτιμάται ότι η περιγραφή του Ταμείου ως ενδοτικού και υποχωρητικού στις απαιτήσεις των Ευρωπαίων επί Στρος-Καν σκιαγραφεί τη στάση που θα κρατήσει από δω και στο εξής στις διαπραγματεύσεις για το ελληνικό πρόγραμμα.

Είναι φανερό ότι η συγκεκριμένη συγκυρία που αυτή η έκθεση βλέπει το φως της δημοσιότητας δεν είναι τυχαία, καθώς συμπίπτει με την περίοδο κατά την οποία το Ταμείο πρέπει να οριοθετήσει εκ νέου τις σχέσεις του με τους Ευρωπαίους, κάτι που θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο.

Το μεγάλο αγκάθι εξακολουθεί να είναι ο χειρισμός του ελληνικού προβλήματος, σε μια συγκυρία κατά την οποία το Δ.Σ. του οργανισμού και πρωτίστως η ηγεσία του δεν δείχνουν διατεθειμένοι να αφήσουν το πάνω χέρι της λήψης των αποφάσεων στους Ευρωπαίους.

Στην έκθεση σημειώνεται ότι αυτό άρχισε να συμβαίνει όλο και περισσότερο από το 2012 και έπειτα, με το ΔΝΤ να χάνει τη βαρύτητα του ρόλου και να πλήττεται η αξιοπιστία του αυτοπεριοριζόμενο σε αποδέκτη των αποφάσεων των Ευρωπαίων.

Αναμένεται αυτή η στάση να μην επαναληφθεί το ερχόμενο φθινόπωρο, με φόντο την άρνηση των Ευρωπαίων να δεχτούν τις απαιτήσεις του Ταμείου για ελάφρυνση του ελληνικού χρέους.