Όταν θυμούνται το Χαλέπι

Συντάκτης: Γιάννης Δαμέλλος

Το Χαλέπι ή Aleppo ή Χάλαμπ ή Βέροια στην αρχαία ελληνική ήταν η μεγαλύτερη πόλη της Συρίας πριν της χτυπήσει την πόρτα ο εμφύλιος. Με πληθυσμό 2.132.100 κατοίκους και έκταση 190 τετρ. χλμ.  έλεγχε τις πεδιάδες της βόρειας Συρίας ανάμεσα στους ποταμούς Ευφράτη και Ορόντη και ήταν μια από τις παλαιότερες πόλεις του κόσμου, με ανθρώπινες εγκαταστάσεις από την 7η χιλιετία π.Χ. Δυστυχώς, το Χαλέπι δεν υπάρχει πια, όπως το γνωρίζαμε. Έχει γίνει το πεδίο βολής ντόπιων και ξένων στρατιωτών και η μάχη του μπορεί μόνο να συγκριθεί με τη μάχη του Στάλιγκραντ. Όπως τόνισε και ο Πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού Πέτερ Μάουρερ «η μάχη του Χαλεπιού είναι αναμφισβήτητα μια από τις πιο καταστροφικές συγκρούσεις που έχουν γίνει ποτέ στην εποχή μας σε αστικό κέντρο.»

Τουλάχιστον μισό εκατομμύριο Σύριοι έχουν εγκαταλείψει τις εστίες τους από την αρχή της πολιορκίας, ενώ ο κόσμος που παρέμεινε στην πόλη υποφέρει υπερβολικά. Ο Μάουερ επισήμανε ότι:

«στο Χαλέπι, που πολιορκείται από αντάρτες στα ανατολικά και κυβερνητικές δυνάμεις στα δυτικά, οι νεκροί, ο αριθμός των τραυματιών, όσοι έχουν εγκλωβισθεί χωρίς να έχουν καμία βοήθεια σε τρόφιμα ή άλλα είδη πρώτης ανάγκης αυξάνονται καθημερινά. Κανείς, πουθενά, δεν είναι ασφαλής. Οι βομβαρδισμοί είναι αδιάκοποι, τα σπίτια, τα σχολεία και τα νοσοκομεία βρίσκονται όλα στο στόχαστρο. Οι άνθρωποι ζουν υπό το κράτος του φόβου. Χρησιμοποιούνται αντισυμβατικά όπλα και τα παιδιά δημιουργούν ψυχολογικά τραύματα.»

Η διαμάχη Δαμασκού-Χαλεπιού

Τι θα λένε όμως εκείνοι που γνώρισαν το Χαλέπι πριν τον εμφύλιο; Μάλλον ότι ο εμφύλιος δεν ήταν και τόσο απρόβλεπτος αν φανταστεί κανείς ότι το Χαλέπι, που υπήρξε σημαντικό πολιτισμικό κέντρο της Συρίας τα τελευταία εκατό χρόνια ποτέ δεν έκρυψε τη διαμάχη του με την πρωτεύουσα Δαμασκό. Μετά τον διαμελισμό της Οθωμανικής αυτοκρατορίας με τη Συνθήκη των Σεβρών περιήλθε υπό τη διοίκηση των Γάλλων και μετά τη Συνθήκη της Λωζάνης (1924), το Χαλέπι έγινε το ένα από τα 3 αυτόνομα κρατίδια, μαζί με τη Δαμασκό και το κράτος των Αλαουϊτών που η Γαλλία όρισαν κυρίαρχα στην περιοχή. Το 1925 όμως η Δαμασκός επαναστάτησε, οι Γάλλοι πίεσαν τους κατοίκους του Χαλεπίου να ψηφίσουν υπέρ της ανεξαρτησίας τους, αλλά δεν τα κατάφεραν λόγω της οικονομικής κρίσης. Μετά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, το Χαλέπι και η Δαμασκός συνέχισαν την διαμάχη τους, που πήρε μάλιστα και πολιτική μορφή με τη δημιουργία δύο κομμάτων: το Εθνικιστικό Κόμμα στη Δαμασκό (1946) και το Λαϊκό Κόμμα στο Χαλέπι (1948), που ζητούσε τη μεταφορά της πρωτεύουσας εκεί αλλά και την ένωση της Συρίας με το Ιράκ. Η προσέγγιση της Συρίας με το Νάσερ το 1958 έγινε ακόμα μια αιτία για νέες συγκρούσεις ανάμεσα στο Χαλέπι που ήταν υπέρ και στη Δαμασκό που ήταν εναντίον αυτής της ένωσης. Η Δαμασκός τελικά επικράτησε από τη δεκαετία του 60 και κυριάρχησε με την έλευση του Χαφέζ - αλ - Άσαντ που εξελέγη πρόεδρος της Συρίας  το 1971 και ξεκίνησε τη δυναστεία των Αλαουιτών που μετά το 2000 συνεχίζει ο γιος του, Μπασάρ. 

Το Χαλέπι τώρα

Τον Ιούλιο, οι κυβερνητικές δυνάμεις έθεσαν υπό τον έλεγχό τους και την τελευταία οδική αρτηρία ανεφοδιασμού των ζωνών που ελέγχουν οι αντάρτες, δημιουργώντας ανησυχίες για την τύχη τουλάχιστον 240.000 αμάχων που ζουν στις συνοικίες που ελέγχουν οι τελευταίοι. Οι υποδομές της πόλης έχουν υποστεί σημαντικές καταστροφές, ενώ έχουν μειωθεί και οι δυνατότητες υδροδότησης και ηλεκτροδότησης. Περίπου ενάμιση εκατομμύριο άνθρωποι αντιμετωπίζουν πάρα πολύ μεγάλες δυσκολίες πρόσβασης σε βασικές ιατρικές υπηρεσίες, την ίδια ώρα που τα νοσοσκομεία βομβαρδίζονται. Ο ΔΕΕΣ κάλεσε τους εμπολέμους να επιτρέψουν την πρόσβαση ανθρωπιστικών οργανώσεων σε όλες τις συνοικίες της πόλης και ζήτησε την εφαρμογή τακτικά εκεχειριών για την μεταφορά βοήθειας μέσα στην πόλη.

Πόλεμος προπαγάνδας

Τα περισσότερα δυτικά και αραβικά μέσα χωρών που υποστηρίζουν τον «Στρατό της Κατάκτησης», την ετερόκλητη συμμαχία 22 οργανώσεων με τη συμμετοχή και του εξτρεμιστικού «Φάτεχ αλ Σαμ», του πρώην Μετώπου αλ Νούσρα, διατυμπανίζουν τη λύση της πολιορκίας του Χαλεπίου και την έναρξη μιας νέας φάσης των επιχειρήσεων, που θα οδηγήσει στην κατάκτηση ολόκληρης της πόλης, ενώ αντίθετα τα συριακά κυβερνητικά μέσα και τα ρωσικά και ιρανικά ΜΜΕ κάνουν λόγο για βαρύτατες απώλειες των ανταρτών και δίνουν έμφαση στη μετακίνηση στο Χαλέπι χιλίων μπαρουτοκαπνισμένων ανδρών της Χεζμπολάχ και άλλων 2.000 Ιρακινών και Ιρανών εθελοντών της πολιτοφυλακής αλ Νουτζάμπα. 

Πάντως όπως ανέφερε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων RIA, επικαλούμενο δηλώσεις του Ρώσου υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου, Ρωσία και ΗΠΑ «βρίσκονται κοντά» στο να αρχίσουν κοινή στρατιωτική δράση στο Χαλέπι, ενώ σήμερα ανακοινώθηκε ότι Ρωσικά βομβαρδιστικά μεγάλου βεληνεκούς Tupolev-22M3 και μαχητικά Sukhoi-34 που απογειώθηκαν από την αεροπορική βάση Χαμαντάν του Ιράν έπληξαν στόχους του Ισλαμικού Κράτους και του πρώην Μετώπου Νόσρα στις επαρχίες Χαλέπι, Ιντλίμπ και Ντέιρ αλ Ζουρ σε μια κίνηση που δείχνει πως η Ρωσία διευρύνει εντυπωσσιακά τον ρόλο και την παρουσία της στη Μέση Ανατολή.