Εδώ σε θέλω κάβουρα να περπατάς στα κάρβουνα...

Συντάκτης: Γιάννης Δαμέλλος

Στην κρισιμότερη ίσως χρονική περίοδο για την πολιτική ιστορία της Τουρκίας τα τελευταία εκατό χρόνια, κι ενώ ο Ρετέπ Ταγίπ Ερντογάν δοκιμάζει τις αντοχές της Δύσης παίζοντας με τη φωτιά, η αμερικανική κυβέρνηση επιλέγει να του στείλει ένα σαφές μήνυμα, συλλαμβάνοντας ένα υψηλόβαθμο στέλεχος μιας εκ των μεγαλύτερων κρατικών τραπεζών της Τουρκίας, της Halkbank (πέμπτη), με την κατηγορία ότι συνωμότησε με τον τουρκοϊρανό έμπορο χρυσού και μέλος του κλειστού κύκλου του Τούρκου Προέδρου, Ρεζά Ζαράμπ, ξεπλένοτας εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια στο Ιράν. Τα νέα της σύλληψης του Μεχμέτ Χακάν Ατίλα, το βράδυ της Δευτέρας στη Νέα Υόρκη έστειλαν τριγμούς στο Παλάτι του Σουλτάνου και σεισμικές δονήσεις στο τουρκικό τραπεζικό σύστημα. Η αξία της μετοχής της Halkbank έπεσε κατά 16%. Και καθώς μέσα στους επόμενους μήνες αναμένεται η δίκη του Ζαράμπ, είναι πλέον αναμενόμενο στο στόχαστρο της αμερικανικής δικαιοσύνης να μπουν και άλλα πρόσωπα από το δίκτυο του Ερντογάν, και να δημιουργηθεί πολιτική αναστάτωση μερικές μόλις εβδομάδες πριν από το δημοψήφισμα που θα του χαρίσει ή θα του στερήσει την απόλυτη εξουσία.

Όπως ανέφεραν σήμερα πηγές στο think tank Foreign Policy, η υπόθεση μπορεί να ρίξει φώς στο πώς το τραπεζικό σύστημα της Τουρκίας βοήθησε μυστικά το Ιράν να αντισταθμίσει τις εναντίον του κυρώσεις από τη Δύση και το ρόλο της κυβέρνησης Ερντογάν και του υπουργικού του συμβουλίου στη χρηματοδότηση τη Τεχεράνης.

Πετρέλαιο για Χρυσάφι

Ο Ερντογάν έχει λερωμένη τη φωλιά του γι αυτό και βλέπει απώτερους σκοπούς πίσω από τις συλλήψεις. Ο Τούρκος υπουργός Δικαιοσύνης Μπεκίρ Μποζντάγ έκανε λόγο για «πολιτική» κίνηση, ενώ η Άγκυρα ανακοίνωσε ότι επιφυλάσσεται για περαιτέρω αντιδράσεις. 

Ο Ζαράμπ - φωτό-, το κεντρικό πρόσωπο στο δράμα, θα δικαστεί τον Αύγουστο κι εκτός από την απάτη με το "πετρέλαιο για χρυσάφι" που έστειλε συνολικά στο Ιράν, 13 δισεκατομμύρια δολάρια - ναι, καλά ακούσατε- εμπλέκεται και σε ένα τεράστιο σκάνδαλο διαφθοράς από το 2014 που αφορά στη δωροδοκία μελών της κυβέρνησης Ερντογάν. Όπως άλλωστε αναφέρουν τα δημοσιεύματα στις ΗΠΑ, ο Τούρκος Υπουργός Δικαιοσύνης το Μάρτιο του 2016, όταν συνελήφθη ο Ζαράμπ στο Μαιάμι, είχε ζητήσει μυστικά από τον αμερικανό ομόλογό του να αφήσει ελεύθερο τον τουρκοϊρανό έμπορο χρυσού, προσπαθώντας να συγκαλύψει το σκάνδαλο - Πηγή: Foreign Policy.

Πάντως η περίπτωση του Ατίλα δεν είναι μεμονομένη στους κόλπους της Halkbank. Αξίζει να υπενθυμίσουμε ότι το συγκεκριμένο χρηματοπιστωτικό ίδρυμα έχει και παλιότερα εμπλακεί σε σκάνδαλο που ξέσπασε μέσα στην κυβέρνηση Ερντογάν, όταν το πρώην αφεντικό του Ατίλα, ο CEO της Halkbank, Suleyman Aslan, είχε συλληφθεί το Δεκέμβριο του 2013 στην Τουρκία για σκάνδαλο δωροδοκίας που αφορούσε στους γιούς δύο Τούρκων υπουργών. Τότε η αστυνομία είχε ανακαλύψει 4,5 εκατομμύρια δολάρια μέσα σε κουτιά παπουτσιών -βλέπε φωτό- όταν έκανε έρευνα στο σπίτι του Ασλάν. Όμως ο Ασλάν αφέθηκε ελεύθερος μερικούς μήνες αργότερα και η κυβέρνηση Ερντογάν μετέθεσε όλους τους αστυνομικούς και ανακριτές που αναμίχθηκαν στην υπόθεση σε άλλες θέσεις. 

Κι επειδή σ' αυτά τα ζητήματα τίποτα δεν αφήνεται στην τύχη, η σύλληψη του Ατίλα αναμένεται να αποτελέσει το σημαντικότερο διαπραγματευτικό όπλο του αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών Rex Tillerson στην συνάντηση του στην Άγκυρα με Τούρκους αξιωματούχους την επόμενη εβδομάδα. Τον Τίλερσσον περισσότερο τον ενδιαφέρει τί θα κάνει η Τουρκία για να εγκαταλείψει το Ισλαμικό ψευδοκράτος την πρωτεύουσά του στη Ράκκα. Κι αν οι Τούρκοι είχαν να κάνουν παράπονα για τους Κούρδους, too bad όπως λένε και οι Γιάνκηδες, τώρα βρίσκονται σε θέση αμύνης...