"Εις του Κόμει το ανάγνωσμα πρόσχωμεν"

Συντάκτης: Γιάννης Δαμέλλος

Πρόσχωμεν. Όλοι πρόσχωμεν εις την (προδημοσιευμένη) ομιλία των 3.000 λέξεων -που αναμένεται να δώσει αύριο ενώπιον της Γερουσίας ο πρώην διευθυντής του FBI Τζέιμς Κόμεϊ - όπου περιγράφει λεπτομερώς πώς ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμ του ζήτησε να σταματήσει τις έρευνες για τον πρώην σύμβουλο ασφαλείας Μάικλ Φλιν και τις φημολογούμενες επαφές του με την Ρωσία. Παρακάτω μπορείτε να διαβάσετε τα σημαντικότερα σημεία της ομιλίας που δόθηκε στη δημοσιότητα -με τη σύμφωνη γνώμη του Κόμεϊ- από τον Ρίτσαρντ Μπάρ, πρόεδρο της επιτροπής Πληροφοριών της Γερουσίας.

Το ενδεχόμενο της αποπομπής πλησιάζει τώρα ακόμη περισσότερο το νέο Πρόεδρο του Λευκού Οίκου, καθώς, όπως επισημαίνει ο Guardian, αυτό το έγγραφο είναι βαρόμετρο για το κατά πόσο ο Τραμπ είναι ένοχος για παρεμπόδιση δικαιοσύνης, ένα αδίκημα που οποίο μπορεί να οδηγήσει σε πρότασης μομφής εναντίον του. 

Τα λόγια που βγήκαν στο φως τη δημοσιότητας από το περιβόητο τετ α τετ που είχε με τον Κόμει στις 14 Φεβρουαρίου -τη μέρα των Ερωτευμένων- στον Λευκό Οίκο είναι αρκετά για να στοιχειοθετήσουν την πρόθεση: «Ελπίζω να μπορέσεις να βρεις έναν τρόπο να το αφήσεις. Ο Φλίν είναι καλός άνθρωπος, ελπίζω να το αφήσεις» φέρεται να είπε ο Τραμπ στον Κόμεϊ. Ο πρώην διευθυντής του FBI γράφει στο κείμενό του ότι κατάλαβε πως ο πρόεδρος του ζητούσε να σταματήσει την έρευνα εις βάρος του Φλιν, κάτι που θεώρησε «ανησυχητικό». 

Και δεν είναι τα μόνα στοιχεία. Επτά ολόκληρες σελίδες γέμισε ο Κόμει με λεπτομέρειες για τις κατ' ιδίαν συναντήσεις που είχε με τον πρόεδρο, και ειδικά την τηλεφωνική συνομιλία στις 30 Μάρτη, όταν ο Τραμπ φέρεται να ζήτησε από τον Κόμεϊ να διώξει τα σύννεφα πάνω από την έρευνα για τη Ρωσία.

Καρέ-καρέ

Αμέσως μετά τη συνάντηση μεταξύ του Τραμπ και ορισμένων υψηλόβαθμων αξιωματικών, παρουσία του Κόμει, στις 14 Φλεβάρη, ο Τραμπ κράτησε τον πρώην Διευθυντή του στο Οβάλ Γραφείο και του είπε «θέλω να μιλήσουμε για τον Μάικ Φλιν» που είχε παραιτηθεί μόλις την προηγούμενη ημέρα. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ άρχισε να λέει ότι ο Φλιν δεν είχε κάνει κάτι κακό συνομιλώντας με τους Ρώσους, αλλά έπρεπε να απομακρυνθεί από τη θέση του γιατί είχε δώσει λάθος συμβουλές στον αντιπρόεδρο. Πρόσθεσε ότι είχε άλλες ανησυχίες για τον Φλιν, τις οποίες δεν διευκρίνισε. Τις επόμενες ημέρες αποκαλύφθηκε ότι ο Φλιν ήταν Τούρκος πράκτορας  και ότι ο Ομπάμα είε προειδοποιήσει τον Τραμπ για το άτομό του, πολύ καιρό πριν. Εκείνη όμως την ώρα ο Τραμπ έκρινε πως ήταν σωστό να παροτρύνει τον Κόμει να "θάψει" την έρευνα για τον Φλιντ, με την αιτιολογία ότι «είναι καλός άνθρωπος και έχει περάσει πολλά". "Ελπίζω να μπορέσεις να βρεις έναν τρόπο να το αφήσεις» φέρεται να είπε σε εκείνο το σημείο ο Ντόναλντ Τραμπ με τον Κόμεϊ να σημειώνει ότι απάντησε πως «είναι καλός άνθρωπος όντως». «Αλλά δεν είπα ότι θα το αφήσω» διευκρινίζει στο κείμενό του ο πρώην διευθυντής του FBI προσθέτοντας ότι αμέσως ετοίμασε ένα μη ταξινομημένο σημείωμα της συζήτησης για τον Φλιν και συζήτησε το θέμα με ανώτατα στελέχη του FBI. Στο κείμενο που θα αναγνώσει ο Κόμει αύριο στο Κογκρέσο, αναγράφεται: «Κατάλαβα ότι ο πρόεδρος μου ζητούσε να σταματήσουμε την όποια έρευνα για τον Φλιν σε σχέση με τις ψευδείς δηλώσεις για τις επαφές του με τον Ρώσο πρέσβη τον Δεκέμβρη. Δεν κατάλαβα ότι ο πρόεδρος μιλούσε για την ευρύτερη έρευνα για πιθανή εμπλοκή της Ρωσίας στην προεκλογική του καμπάνια Μπορεί να έκανα λάθος, αλλά θεώρησα ότι επικεντρώνεται σε ό,τι είχε μόλις συμβεί με την αποχώρηση του Φλιν, ωστόσο ήταν πολύ ανησυχητικό δεδομένου του ρόλου του FBI ως ανεξάρτητης ερευνητικής αρχής».

Μαδώντας τη μαργαρίτα μέσα στη σιωπή

Στις 27 Ιανουαρίου, σε μια άλλη καθοριστική σκηνή που έκανε αίσθηση όταν αποκαλύφθηκε πριν από ενάμησι μήνα, ο Κόμεϊ περιγράφει πώς ο Ντόναλντ Τραμπ τον κάλεσε για δείπνο  στον Λευκό Οίκο,  και του ζητούσε συνεχώς να διατυπώσει την αφοσίωσή του. Του φάνηκε περίεργο, λέει ο Κόμει ότι, όταν τελικά έμειναν πάλι οι δυο τους, ο Τραμπ άρχισε να τον ρωτάει εάν θέλει να κρατήσει τη δουλειά του, κάτι που ο Κόμεϊ θεώρησε περίεργο, καθώς ήδη ο πρόεδρος του είχε πει πως θα τον κρατήσει στη θέση του. Στην κατάθεσή του ο Κόμεϊ ξεκαθαρίζει ότι ο Τραμπ ήθελε να ασκήσει πίεση στον ίδιο. «Το ένστικτό μου μου είπε ότι το τετ α τετ, η συζήτηση για την θέση μου σήμαιναν ότι το δείπνο ήταν μια προσπάθεια να με αναγκάσει να παρακαλέσω για τη δουλειά μου».

Στη συνέχεια ο Κόμεϊ καταθέτει ότι είχε την πρόθεση να μείνει και να ολοκληρώσει την δεκαετή θητεία του και για αυτό έκανε προσπάθεια να αποφύγει την προσπάθεια του Τραμπ να πάρει το πάνω χέρι.

«Και στη συνέχεια, επειδή αισθανόμουν άβολα, πρόσθεσα ότι δεν ήμουν “αξιόπιστος” με τον τρόπο με τον οποίο εννοούν οι πολιτικοί τη λέξη, αλλά εκείνος θα μπορούσε να βασίζεται πως θα του λέω πάντα την αλήθεια. Πρόσθεσα ότι δεν ήμουν με την πλευρά κανενός πολιτικά και δεν θα μπορούσε να βασιστεί πάνω μου με την πολιτική έννοια του όρου, μια στάση που ήταν προς το συμφέρον του Προέδρου» .

Στη συνέχεια ο Τραμπ απαίτησε την αφοσίωση του Κόμει. “Χρειάζομαι αφοσίωση, απαιτώ αφοσίωση” είπε στον Κόμει. "Δεν κουνήθηκα, δεν μίλησα ούτε άλλαξα την έκφραση του προσώπου μου στη διάρκεια της αμήχανης σιωπής που ακολούθησε. Απλώς κοιτούσαμε ο ένας τον άλλον μέσα στη σιωπή» γράφει ο πρώην επικεφαλής του FBI. Αργότερα κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο Τραμπ ανέφερε ξανά «Χρειάζομαι αφοσίωση» με τον Κόμεϊ να απαντά «Θα έχετε πάντα ειλικρίνεια από εμένα». Ο Τραμπ είπε «Αυτό είναι που θέλω, ειλικρινή αφοσίωση». Ο Κόμεϊ τότε είπε «Θα την έχετε από εμένα». Αλλά σ' αυτό το σημείο είναι που και οι δύο πολιτικοί άνδρες έπρεπε να προσλάβουν μεταφραστή γιατί όπως λέει και ο Κόμει είναι πιθανό τη φράση «ειλικρινής αφοσίωση» να την κατάλαβαν οι δυο τους με διαφορετικό τρόπο. Γεγονός είναι πάντως πως ο πρώην επικεφαλής του FBI αποφάσισε να μην προχωρήσει παραπέρα. "Ο όρος “ειλικρινής αφοσίωση”, λέει ο Κόμει, έβαλε τέλος σε μια πολύ περίεργη συζήτηση και οι εξηγήσεις μου ξεκαθάριζαν τι θα έπρεπε ο Πρόεδρος να αναμένει».

Στην κατάθεσή του ο Κόμεϊ αναφέρει πως στις 30 Μαρτίου ο Τραμπ τον κάλεσε και περιέγραψε την έρευνα για τη Ρωσία ως «ένα σύννεφο» που τον εμποδίζει να κυβερνήσει. Κι επιστρέφοντας στην αναφορά σε ένα άλλο έγγραφο που είχε ετοιμάσει ένας πρώην αξιωματούχος των βρετανικών μυστικών υπηρεσιών για το θέμα, ο Κόμεϊ γράφει πως ο Τραμπ του δήλωσε ότι δεν έχει να κάνει με την Ρωσία, ότι δεν είχε επαφές με πόρνες και ότι πάντα υπέθετε ότι τον μαγνητοσκοπούσαν όταν ήταν στη Ρωσία. Μετά ρώτησε ξανά "τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να διώξουμε τα σύννεφα".

«Απάντησα ότι ερευνούμε το θέμα όσο πιο γρήγορα μπορούμε και θα ήταν πολύ μεγάλο κέρδος εάν δεν βρίσκαμε τίποτα. Συμφώνησε, αλλά μετά επανέλαβε τα προβλήματα που του προκαλεί η υπόθεση» γράφει ο Κόμεϊ.

Η τελευταία φορά που μίλησαν οι δυο τους ήταν μέσω τηλεφώνου στις 11 Απριλίου, όταν ο Τραμπ απαίτησε από τον Κόμεϊ να δηλώσει δημοσίως ότι ο πρόεδρος δεν βρίσκεται υπό έρευνα, με τον Κόμεϊ να επισημαίνει ότι είπε στον Τραμπ πως το αίτημα θα πρέπει να περάσει από το υπουργείο Δικαιοσύνης. 

Τότε ο  Τραμπ του είπε: 

«Επειδή έχω υπάρξει πολύ πιστός σε εσένα, πολύ πιστός, είχαμε εκείνο το θέμα ξέρεις». Ο Κόμεϊ - μολονότι εδώ υπάρχει ακόμα και οσμή εκβιασμού- αναφέρει ότι δεν απάντησε ούτε ρώτησε τον πρόεδρο τι σημαίνει «εκείνο το θέμα». 

Σχεδόν ένα μήνα μετά, στις 9 Μαίου ο Ντόναλντ Τραμπ απέλυσε τον Τζέιμς Κόμεϊ κάτι που έμαθε από τα μέσα ενημέρωσης  τη στιγμή που έδινε μια ομιλία στα γραφεία του FBI στο Λος Άντζελες.

Μετά τη δημοσιοποίηση της εισαγωγικής ομιλίας του Κόμει ο γερουσιαστής των Ρεπουμπλικανών Τζον ΜακΚέιν  χαρακτήρισε τα νέα ανησυχητικά και δήλωσε «όπως το υποπτευόμουν. Νομίζω ότι θα συμβούν πολλά προτού τελειώσει αυτή η ιστορία».

Αναλυτικά το κείμενο το Κόμεϊ σην εφημερίδα των Συντακτών