Wednesday, June 12, 2019

Υπόθεση Novartis: Η ιστορία ενός σκανδάλου ή μιας σκευωρίας;/ Το παρασκήνιο του «πολέμου» των εισαγγελέων για τη Novartis


https://www.dikastiko.gr/
Newsroom
H υπόθεση Novartis έφτασε στην Ελλάδα ως εισαγόμενο σκάνδαλο «διαφθοράς» στα τέλη του 2016, με αφορμή δημοσιεύματα του Τύπου. Τότε ήταν ακόμα άγνωστο πως η ελληνική εμπλοκή είχε δρομολογηθεί ουσιαστικά από  προσφυγή-καταγγελία του δικηγορικού γραφείου του Παύλου Σαράκη κατά της Novartis International για αθέμιτες πρακτικές της εταιρείας και παραβίαση του ομοσπονδιακού νόμου FCPA στην Ελλάδα.

Ήταν Δεκέμβριος του 2016, όταν τρεις μάρτυρες-υψηλόβαθμοι υπάλληλοι της εταιρείας, συνοδευόμενοι από τον δικηγόρο Παύλο Σαράκη, έφθασαν στην Ουάσινγκτον και προέβησαν καταγγελίες για πάρτι που είχαν στήσει κρατικοί αξιωματούχοι και στελέχη της Novartis με ανατιμολογήσεις των φαρμάκων της εταιρείας στην Ελλάδα, οι οποίες επηρέαζαν την τιμή των σκευασμάτων και σε άλλα κράτη της Ευρώπης, αφού η χώρα μας αποτελεί σημείο αναφοράς. Τον Αύγουστο του 2016, το δικηγορικό γραφείο που εκπροσωπεί τους μάρτυρες είχε καταθέσει σχετική αναφορά και στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ. Η αρχική εκτίμηση μιλούσε για  καταβολές χρηματικών ποσών τόσο σε ιδιώτες γιατρούς όσο και σε γιατρούς που εργάζονταν στο δημόσιο σύστημα υγείας (συνολικά πάνω από 4.000), με στόχο τη λήψη ευνοϊκών αποφάσεων για την εταιρεία και τη συνταγογράφηση των φαρμάκων της.

Οι πολιτικοί


Με βάση αυτές τις καταγγελίες και τα δημοσιεύματα τον Δεκέμβριο του 2016, ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής, έδωσε εντολή για τη διενέργεια έρευνας . Η υπόθεση ανατίθεται στην εισαγγελέα κατά της Διαφθοράς, Ελένη Ράικου, η οποία όμως τον Μάρτιο του 2017 με αφορμή δημοσιεύματα εναντίον της για άλλη υπόθεση, παραιτείται από τη θέσης της και καταγγέλλει πως ουσιαστικά στοχοποιείται γιατί βρήκε χρήματα σε τροφοδότη λογαριασμό προς αξιωματούχους από την Novartis.

Toν Ιανουάριο του 2017 μάλιστα, οι εισαγγελείς διαφθοράς είχαν εισβάλει στα γραφεία της εταιρείας και κατάσχεσαν έγγραφα και ηλεκτρονικούς υπολογιστές, διαπιστώνοντας πως η Novartis είχε στήσει έναν πολύπλοκο μηχανισμό. Σε αυτόν συμμετείχαν γιατροί, διοικήσεις νοσοκομείων, εκδότες και δημοσιογράφοι. Οι στόχοι του μηχανισμού, σύμφωνα με τις καταγγελίες, ήταν δύο: Οι συνταγογραφήσεις των φαρμάκων της Novartis, καθώς και οι αυξήσεις τιμών ορισμένων σκευασμάτων, που πρωτοκυκλοφορούσαν στην Ελλάδα και αποτελούσαν κριτήριο για τη διαμόρφωση τιμών και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Η «εμπλοκή» των πολιτικών


Τον Απρίλιο του 2017 τη θέση της εισαγγελέως Διαφθοράς παίρνει η Ελένη Τουλουπάκη. Ακολούθησαν πολλές καταθέσεις μαρτύρων, και μάλιστα πάνω από μία φορά και κυρίως οι καταθέσεις των αποκαλούμενων «προστατευομένων μαρτύρων» που περιγράφουν χρηματισμούς πολιτικών ακόμα και με… τροχήλατες βαλίτσες στο Μαξίμου. Έτσι, στις 6 Φεβρουαρίου 2018, εστάλη στη Βουλή ο ογκώδης φάκελος του σκανδάλου της Novartis. Εξερχόμενος του Μαξίμου ο τότε υπουργός Δικαιοσύνης Σταύρος Κοντονής, τόνισε ότι το σκάνδαλο της Novartis είναι μεγαλύτερο από αυτό της Siemens και ο αναπληρωτής υπουργός Δικαιοσύνης Δημήτρης Παπαγγελόπουλος ότι πρόκειται για «το μεγαλύτερο σκάνδαλο από συστάσεως του ελληνικού κράτους».

Η δικογραφία περιελάμβανε 10 ονόματα πολιτικών προσώπων:


  1. Αντώνη Σαμαρά, πρωθυπουργό 2012 – 2015
  2. Παναγιώτη Πικραμμένο, πρωθυπουργό 2012
  3. Δημήτρη Αβραμόπουλο, υπουργό Υγείας 2006 – 2009
  4. Ανδρέα Λοβέρδο, υπουργό Υγείας, 2010 – 2012
  5. Ανδρέα Λυκουρέντζο, υπουργό Υγείας 2012 – 2013
  6. Μάριο Σαλμά, αναπληρωτή υπουργό Υγείας 2012 – 2013
  7. Άδωνι Γεωργιάδη, υπουργό Υγείας 2013 – 2014
  8. Γιάννη Στουρνάρα, υπουργό Οικονομικών 2012 – 2014
  9. Ευάγγελο Βενιζέλο, υπουργό Οικονομικών 2011 – 2012 και αντιπρόεδρο κυβέρνησης 2013 – 2015
  10. Γιώργο Κουτρουμάνη, υπουργό Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης 2011 – 2012

Τα πρόσωπα αυτά φέρονταν να εμπλέκονται σε:

– Δωροληψία πολιτικών αξιωματούχων

– Παθητική δωροδοκία

– Απιστία σχετικά με την υπηρεσία

Στη  δικογραφία σύμφωνα με τους εισαγγελείς υπήρχαν:

– Υπουργικές αποφάσεις, με τις οποίες εκτιμάται πως ευνοήθηκε η Novartis, ειδικά σε σχέση με άλλες ανταγωνίστριές της φαρμακευτικές εταιρείες.

– Υπουργικές αποφάσεις που καθόριζαν τιμές συγκεκριμένων φαρμάκων της Novartis.

– Σύνταξη μελετών που κατέτειναν στη δήθεν επιστημονική θωράκιση των επιλογών της πολιτικής ηγεσίας του υπουργείου Υγείας.

– Τάχιστη τιμολόγηση και αποζημίωση των φαρμάκων της Novartis.

Πόρισμα Ελεγκτών


Προ 1,5 μήνα (από τις  08/04/2019 που γράφτηκε το άρθρο) παραδόθηκε στη Δικαιοσύνη και το πόρισμα των Ελεγκτών δημόσιας διοίκησης που ξεκίνησε να συντάσσεται το 2017. Το περίπου 3.000 σελίδων έγγραφο ουσιαστικά αναφέρεται στην τιμολόγηση πέντε σκευασμάτων της περιόδου 2006-2014, ενώ η πλειοψηφία αυτών περιορίζεται στη διετία 2012 – 2014.

Τα εν λόγω φάρμακα ανήκουν στα ιδιαίτερα ακριβά, με κόστος που ξεπερνούσε τα 1.000 ευρώ, για καρκινοπαθείς ή για ασθενείς με σοβαρά θέματα όρασης, ενώ στο πόρισμα περιλαμβάνεται πληθώρα στοιχείων από πολλές πηγές, όπως τον ΕΟΦ αλλά και την Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών της ΕΛ.ΑΣ., τα οποία έχουν διασταυρωθεί και αξιολογηθεί προκειμένου να καταλογιστούν ευθύνες κρατικών λειτουργών.

Σύμφωνα με αυτό η εταιρεία κέρδισε εκατομμύρια ευρώ και μέσω του αποκαλούμενου rebate. Πρόκειται για τα ποσά που κάθε φαρμακευτική εταιρεία οφείλει, μέσω της διαδικασίας επιστροφής, να αποδίδει στους δικαιούχους φορείς «με μέριμνα και ευθύνη τους» τα οποία υπολογίζονται «με βάση την ποσότητα του φαρμακευτικού ιδιοσκευάσματος που αποδεδειγμένα διατέθηκε σε ασφαλισμένους των εν λόγω φορέων κάθε μήνα». Αναφέρουν, λοιπόν πως αν και το δημόσιο όφειλε και είχε την υποχρέωση, όπως προβλέπεται ρητά από τον νόμο, να διεκδικήσει τα χρήματα αυτά από τη Novartis,  «μονομερώς» με κανονιστικές υπουργικές αποφάσεις, αμέλησε, με διάφορους τρόπους, να το κάνει. Υπολογίζεται (σύμφωνα με το πόρισμα) ότι δεκάδες εκατομμύρια ευρώ χάθηκαν για  τα δημόσια ταμεία από τις πρακτικές που φέρονται να ωφέλησαν τη  Novartis,  μέσω της υπερτιμολόγησης των φαρμάκων της αλλά και του rebate.  Μόνο για κάποια έτη της περιόδου 2006-2012 η απώλεια υπολογίζεται σε πάνω από 120 εκ. ευρώ.

Σύσταση Προκαταρκτικής


Στις 21 Φεβρουαρίου 2018, με πρόταση του ΣΥΡΙΖΑ και των Ανεξαρτήτων Ελλήνων, η Βουλή αποφασίζει τη σύσταση Προκαταρκτικής Επιτροπής. Η αντίδραση των εν ενεργεία πολιτικών είναι οξύτατη. Τελικά η Προκαταρκτική Επιτροπή, υπό την προεδρία του Νίκου Παρασκευόπουλου και μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα, αποφασίζει να δοθεί η δυνατότητα στη Δικαιοσύνη να ελέγξει όλα τα πολιτικά πρόσωπα.

Νούμερα


Σύμφωνα με όσα έχουν δει το φως της δημοσιότητας, την περίοδο 2000 – 2009 (κυβερνήσεις Σημίτη και Καραμανλή) η φαρμακευτική δαπάνη αυξήθηκε κατά 11,1%. Η Ελλάδα είχε τη μεγαλύτερη αύξηση φαρμακευτικής δαπάνης και από τις 31 πλουσιότερες χώρες του ΟΟΣΑ (ο μέσος όρος αύξησης ήταν 3,5%). Η ετήσια φαρμακευτική δαπάνη ανά άτομο από τα 217 ευρώ το 2000 ανέβηκε στα 779 ευρώ το 2008 και το 2014 έπεσε στα 506 ευρώ.

Η Εξεταστική Επιτροπή για τα σκάνδαλα στην υγεία εκτίμησε ότι «για την περίοδο 1997 – 2014 η συνολική οικονομική επιβάρυνση της χώρας αγγίζει τα 85 δισ. ευρώ – 23 δισ. περίπου στο φάρμακο».

Το παρασκήνιο του «πολέμου» των εισαγγελέων για τη Novartis
https://tvxs.gr/news/ellada/paraskinio-toy-polemoy-ton-eisaggeleon-gia-ti-novartis


12 Ιουν. 2019 
Σε σίριαλ με ευφάνταστο σενάριο αλλά και πολιτικές προεκτάσεις τείνει να εξελιχθεί η δημόσια αντιπαράθεση μεταξύ του αντιεισαγγελέα Αρείου Πάγου, Ιωάννη Αγγελή, και της εισαγγελέως κατά της Διαφθοράς, Ελένης Τουλουπάκη, με επίκεντρο την έρευνα για το σκάνδαλο Novartis.

Ο Γιάννης Αγγελής τίθεται στο στόχαστρο σχετικά με τη διαρροή της αναφοράς του στην εισαγγελέα του Αρείου Πάγου στην εφημερίδα «Πρώτο Θέμα» αλλά και μετά τις καταγγελίες της επικεφαλής της Εισαγγελίας κατά της Διαφθοράς Ελένης Τουλουπάκη πως αρνήθηκε να παραλάβει από τις ΗΠΑ στοιχεία για λογαριασμό πολιτικού στην Ελβετία, ο οποίος εμπλέκεται στο σκάνδαλο Novartis. Πρόκειται για περιστατικό που είχε προηγηθεί των αναφορών αλλά και της παραίτησης του κ. Αγγελή.

Ο ίδιος με σημερινή του ανακοίνωση πάντως επανέρχεται και εξαπολύει μύδρους κατά πάντων, κάνοντας λόγο για ανεπάρκεια των εισαγγελέων που επόπτευε, υποστηρίζοντας παράλληλα πως όλες οι ενέργειές του ακόμη και η αντιγραφή του αρχείου της κ. Τουλουπάκη, κατά τη διάρκεια απουσίας της από το γραφείο, ήταν σε γνώση της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ξένης Δημητρίου αλλά και του υπουργού Δικαιοσύνης. Αφήνει δε αιχμές για παρέμβαση πολιτικών προσώπων στον χειρισμό της υπόθεσης, μιλώντας για στέλεχος με το ψευδώνυμο «Ρασπούτιν». Σημειώνεται πως οι ισχυρισμοί του είχαν εξεταστεί και απορριφθεί από τα αρμόδια πειθαρχικά όργανα ως αβάσιμοι και είχαν μπει στο αρχείο.

Το ταξίδι στη Βιέννη και ο «ελβετικός» λογαριασμός πολιτικού που δεν παρελήφθη ποτέ


Η αλήθεια είναι, ότι όπως αναφέρουν πληροφορίες, οι σχέσεις Αγγελή-Τουλουπάκη δεν υπήρξαν ποτέ αρμονικές, τόσο κατά την εποχή που ο πρώτος είχε τον ρόλο του εποπτεύοντος της έρευνας όσο και μετά την παραίτησή του τον Ιανουάριο του 2019. Καίριο ρόλο στην περαιτέρω επιδείνωση των σχέσεών τους υπήρξε η συνάντηση που είχαν μαζί με τους επίκουρους εισαγγελείς της Διαφθοράς, Ντζούρα και Μανώλη, με Αμερικάνους εισαγγελείς στη Βιέννη λίγο πριν από τα Χριστούγεννα του 2018.

Όπως επισημαίνει σε αναφορά της η Ελένη Τουλουπάκη, στην εν λόγω συνάντηση μεταξύ των Ελλήνων εισαγγελέων με κλιμάκιο Αμερικανών εισαγγελέων, η αμερικάνικη πλευρά αποκάλυψε ότι υπάρχει στη διάθεσή τους αριθμός τραπεζικού λογαριασμού στην Ελβετία, πολιτικού προσώπου που ελέγχεται για εμπλοκή στην υπόθεση της Novartis. Στην αναφορά της Ελένης Τουλουπάκη επισημαίνεται πως οι Αμερικανοί ρώτησαν τους Έλληνες συναδέλφους τους εάν ενδιαφέρονται για αυτόν τον λογαριασμό με τον Γιάννη Αγγελή να απαντά αρνητικά, αναφέροντας «εάν έχετε στοιχεία να απευθυνθείτε στη Eurojust». Πηγές τονίζουν πως μετά την εν λόγω συνάντηση η συνεργασία μεταξύ της αμερικάνικης και της ελληνικής πλευράς γύρω από το σκάνδαλο Novartis μπήκε «στον πάγο», κάτι που φαίνεται πως δυσκόλεψε σε μεγάλο βαθμό την αποκάλυψη περαιτέρω στοιχείων.

Η παραίτηση Αγγελή και οι διαρροές στον τύπο


Λίγο καιρό μετά την επιστροφή από ταξίδι, ο Γιάννης Αγγελής ζήτησε την αντικατάστασή του καταγγέλλοντας σε 5σέλιδη αναφορά του τους χειρισμούς στην υπόθεση της Novartis ενώ υπήρχαν φήμες ότι ο ίδιος δήλωνε πως «δεν θα πάω φυλακή για την Τουλουπάκη». Η εισαγγελέας Ξένη Δημητρίου κάλυψε τον Γιάννη Αγγελή και παρήγγειλε πειθαρχική προκαταρκτική διερεύνηση των καταγγελιών του. Η έρευνα αυτή, που είχε ανατεθεί στον αντεισαγγελέα του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Γρηγόρη Πεπόνη τέθηκε τελικά στο αρχείο, καθώς όλοι οι ισχυρισμοί του κρίθηκαν αβάσιμοι από τα πειθαρχικά όργανα.

Μετά την διαρροή από το «Πρώτο Θέμα» των δύο αναφορών Αγγελή, στις αρχές Ιουνίου, η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου, Ξένη Δημητρίου, έδωσε εντολή για νέα διπλή ποινική προκαταρκτική εξέταση με επίκεντρο την υπόθεση της Novartis στον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Δημήτρη Δασούλα. Όσα ανέφερε ο Γιάννης Αγγελής στα δύο έγγραφά του προς την κυρία Δημητρίου, αναφορικά με τους χειρισμούς στην έρευνα για τη Novartis προκάλεσαν εξώδικη δήλωση-απάντηση της Τουλουπάκη προς το «Πρώτο Θέμα», διαψεύδοντας το περιεχόμενο των αναφορών Αγγελή, καταγγέλλοντας «συγκεκριμένες πολιτικές σκοπιμότητες», «εργαλειοποίηση των ΜΜΕ» και «ψευδείς και κατάφωρα συκοφαντικούς».

Αναλυτικά, στις αναφορές του ο Γιάννης Αγγελής άφηνε σαφείς αιχμές για πολιτικές παρεμβάσεις στην έρευνα για τη Novartis. Επιπλέον, υποστήριζε ότι υπήρχε «σχετική βιασύνη» να ασκηθεί «κάποια ποινική δίωξη, για κάποιους πολιτικούς», να παραπεμφθεί η υπόθεση σε ανακριτή και «τα υπόλοιπα θα έβρισκε ο ανακριτής». Μάλιστα, σ' αυτήν την αναφορά ο αντεισαγγελέας του Αρείου Πάγου περιγράφει μια «βιασύνη για fast track άσκηση ποινικής δίωξης, η οποία, όπως ανέφερε, αποδεικνυόταν και από την «πρόθεση» της κυρίας Τουλουπάκη να πληροφορήσει τους Αμερικανούς στη Βιέννη ότι «.... γύρω στις 20 Δεκεμβρίου (σ.σ του 2018) θα ασκήσουμε δίωξη κατά τριών πολιτικών προσώπων και συγκεκριμένα κατά των Γεωργιάδη, Λοβέρδου και Σαλμά. ...».

Η απάντηση Τουλουπάκη και η αντιγραφή αρχείων εν απουσία της


Την ίδια στιγμή, ο υπουργός Δικαιοσύνης με αφορμή τη διενέργεια ποινικής προκαταρκτικής έρευνας από τον αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου Δημήτρη Δασούλα για την υπόθεση Novartis διαβίβασε τα σχετικά έγγραφα και παρήγγειλε τη διενέργεια πειθαρχικής προκαταρκτικής εξέτασης σε βάρος του Αντεισαγγελέα του Αρείου Πάγου κ. Ιωάννη Αγγελή από τον αρμόδιο ανώτατο δικαστικό λειτουργό (Πρόεδρο του ΣτΕ). Η έρευνα που διενεργείται αφορά συνολικά στις καταγγελίες και τις αιτιάσεις τόσο των εισαγγελέων κατά της Διαφθοράς όσο και του πρώην εποπτεύοντος την Εισαγγελία κατά της Διαφθοράς. Διερευνώνται τόσο οι καταγγελίες Αγγελή, όσο και αυτές της Ελένης Τουλουπάκη.

Αφορμή για την παραγγελία της νέας διπλής έρευνας που έδωσε η εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Ξένη Δημητρίου ήταν στην πρώτη περίπτωση η αναφορά που είχε καταθέσει ο κ. Αγγελής ο οποίος επί τρεις μήνες είχε την εποπτεία της εισαγγελίας Διαφθοράς και αφορμή για τη δεύτερη, ήταν εκείνη που λίγες ημέρες πριν από την υποβολή της αναφοράς Αγγελή, και συγκεκριμένα περί το τέλος Ιανουαρίου κατέθεσε η Ελένη Τουλουπάκη.

Η εισαγγελέας στη δική της αναφορά κατήγγειλε μια σειρά από πειθαρχικές και ποινικές παραβάσεις που φέρονται να έγιναν την περίοδο κατά την οποία είχε την εποπτεία ο Γιάννης Αγγελής. Μεταξύ άλλων, η Ελένη Τουλουπάκη τονίζει ότι ο Γιάννης Αγγελής κατέσχεσε δύο φορές ηλεκτρονικά αρχεία τόσο για τη Novartis όσο και για άλλες υπό διερεύνηση υποθέσεις, αλλά και τα πρωτότυπα απόρρητα έγγραφα που είχαν αποστείλει στους εισαγγελείς Διαφθοράς οι Αμερικανοί συνάδελφοί τους που ασχολούνται με την έρευνα για τις πρακτικές της φαρμακοβιομηχανίας.

Σύμφωνα με εισαγγελικές πηγές, τα επίμαχα έγγραφα δεν έχουν επιστραφεί ακόμη και σήμερα από τον Γιάννη Αγγελή στους εισαγγελείς κατά της Διαφθοράς. Επιπλέον, η εισαγγελική λειτουργός κάνει αναφορά σε ενέργειες του Γιάννη Αγγελή που, κατά την ίδια, επιχείρησαν να μπλοκάρουν την ταχεία περαίωση της έρευνας για τη Novartis. Η Ελένη Τουλουπάκη στην αναφορά της βάλλει κατά του πρώην επόπτη της για παρεμβάσεις στο έργο της, τονίζοντας ότι παρενέβαινε αλλάζοντας παραγγελίες που έδινε η ίδια στους επιθεωρητές δημόσιας διοίκησης που διενεργούσαν έλεγχο για την υπόθεση.

Η νέα ανακοίνωση Αγγελή και η απάντηση Καλογήρου


Με σημερινή του ανακοίνωση προς τον Τύπο ο Ιωάννης Αγγελής αν και παραδέχεται πως υπάρχει σκάνδαλο Novartis επανέρχεται στο ζήτημα κάνοντας λόγο για ανεπάρκεια των εισαγγελέων που επόπτευε και για παρεμβάσεις από τον «Ρασπούτιν». Παράλληλα βάζει στο «κάδρο» και τον υπουργό Δικαιοσύνης αλλά και την Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, υποστηρίζοντας πως όλες οι ενέργειές του ακόμα και η αντιγραφή του αρχείου της Εισαγγελέως Διαφθοράς για την οποία ελέγχεται πειθαρχικά ήταν σε γνώση της Εισαγγελέως του Αρείου Πάγου Ξένης Δημητρίου αλλά και του Υπουργού Δικαιοσύνης Μιχάλη Καλογήρου. Από τη μεριά του τέλος, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Μιχάλης Καλογήρου, με δήλωσή του επισημαίνει ότι η μόνη ενημέρωση που είχε από τον αντιεισαγγελέα, Γιάννη Αγγελή που χειριζόταν την υπόθεση Novartis ήταν μόνο «η άποψή του σε σχέση με δημοσιεύματα, καθώς και η προσωπική του νομική άποψη σχετικά με τη μελλοντική συγχώνευση των ειδικών εισαγγελιών».

No comments:

Post a Comment