Ευρώπη: Άλλοι κοιτάνε πώς να τη σώσουν κι άλλοι κοιτάνε πώς να "την κάνουν"

Συντάκτης: Γιάννης Δαμέλλος

Ο Τσίπρας πήγε στις Βρυξέλλες, έπαιξε τα ρέστα του απειλώντας με βέτο τη συμφωνία με τη Μ. Βρετανία, εάν δεν διασφαλιζόταν ότι τα ελληνικά σύνορα θα έμεναν ανοιχτά. 'Εκανε το σωστό, τόσο για τη χώρα του, όσο και για την Ευρώπη. Και πέτυχε το σκοπό του. Τα σύνορα μείναν ανοιχτά, και οι Ευρωπαίοι σοσιαλιστές τον αποθέωσαν που με μια «έξυπνη στρατηγική κίνηση» πίεσε για μια δίκαιη ευρωπαϊκή λύση σε μια διχασμένη Γηραιά Ήπειρο για το προσφυγικό. Μια λύση που δίνει ελπίδες, έστω και προσωρινές στην προσπάθεια της ευρωπαϊκής πολιτικής ενοποίησης, που τελευταία μοιάζει με όνειρο απατηλό. Την ίδια ώρα η Γηραιά Αλβιώνα προσπαθούσε να βρει τρόπο να την κάνει. Και θα την είχε κάνει, αν μετά από ακόμη ένα ξενύχτι, οι Ευρωπαίοι δεν της χάριζαν special status. Είναι τόσο ειρωνικό, άλλοι να πηδάνε από το καράβι στις βάρκες για να σώσουν το τομάρι τους και άλλοι να προσπαθούν να σε πετάξουν στους καρχαρίες την ώρα που προσπαθείς να τους σώσεις...

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή

«Η απόφαση του Έλληνα πρωθυπουργού να απειλήσει με βέτο τη συμφωνία με τη Μ. Βρετανία, εάν δεν διασφαλιστεί ότι τα ελληνικά σύνορα θα μείνουν ανοιχτά, είναι μια πολύ έξυπνη στρατηγική κίνηση που πιέζει προς μία ευρωπαϊκή λύση σε ένα ευρωπαϊκό πρόβλημα». 

Αυτό δεν ήταν το τοπικό γραφείο του ΣΥΡΙΖΑ της γειτονιάς σας. Ήταν οι διθύραμβοι των Ευρωπαίων Σοσιαλιστών για τον άνθρωπο που παρολίγον να σταυρώσουν, λίγους μήνες νωρίτερα. Αυτό βέβια δεν κάνει τόσο εύκολα τον Έλληνα ψηφοφόρο να συγχωρήσει τον αγγελιοφόρο των τραγικών ειδήσεων στο φωτεινό του προτεκτοράτο. Γιατί ο πρωθυπουργός μας και όλη η κυβέρνηση δυστυχώς έχουν καταλήξει να παίζουν το ρόλο του αγγελιοφόρου της Κομισιόν και των δανειστών στο προτεκτοράτο που λέγεται Ελλάς. Εντούτοις, δείχνει ένα πράγμα. Πως για ακόμη μια φορά ένας Έλληνας έβγαλε το φίδι από την τρύπα για λογαριασμό τους, ενώ οι ίδιοι οδηγούν το Βολγκσβάγκεν τους πάνω στο τοίχο. 

Ας δούμε όμως πώς είδε το παρασκήνιο της Ευρωπαϊκής Συνόδου Κορυφής η Εφημερίδα των Συντακτών:

"Σύμφωνα λοιπόν με κυβερνητικές πηγές, στη συνάντηση μεταξύ της ολλανδικής Προεδρίας, Γερμανίας, Αυστρίας, Σλοβενίας, Κροατίας και Ελλάδας που πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής αποφασίστηκε η συνέχιση της τρέχουσας πρακτικής συνεργασίας για τη διαχείριση των προσφυγικών ροών στη λεγόμενη διαδρομή των Δυτικών Βαλκανίων. Ενώ συμφωνήθηκε να επανεξεταστεί η κατάσταση στην έκτακτη Σύνοδο Κορυφής, στις αρχές Μαρτίου."
Το γεγονός είναι "πως η Ελλάδα κατάφερε να ενσωματωθούν όλες οι διατυπώσεις που είχε θέσει ως στόχο (μονομερείς ενέργειες, μετεγκατάσταση, συμφωνία Ε.Ε. – Τουρκίας). Οι ίδιες πηγές δήλωναν ικανοποιημένες από την αναφορά που υπάρχει στα τελικά συμπεράσματα σε σχέση με τη διασφάλιση της ακεραιότητας της συνθήκης του Σένγκεν, γεγονός που, όπως υπογράμμισαν, κλείνει την συζήτηση περί αποβολής".
Εκτός από την προτροπή αποφυγής μονομερών και μη συντονισμένων ενεργειών από τις χώρες μέλη, έγινε αναφορά στην ανάγκη επιτάχυνσης της μετεγκατάστασης (relocation) των προσφύγων, ενώ έγινε αναφορά και στην Τουρκία που η Ευρώπη κατάλαβε τελικά ότι αποτελεί την Αχίλλειο Πτέρνα της ύπαρξης της,
Οι ίδιοι οι Ευρωπαίοι παραδέχθηκαν ουσιαστικά ότι η σύνοδος ΕΕ – Τουρκίας μεταφέρει εκ των πραγμάτων το κέντρο βάρους της διαχείρισης του προσφυγικού και την πίεση για την υλοποίηση των συμφωνημένων στην Άγκυρα. Έτσι τονίσθηκε η ανάγκη αξιοποίησης του μηχανισμού επανεγκατάστασης (resettlement) των προσφύγων απευθείας από την Τουρκία. Αλλά πολύ περισσότερο, κερδίσαμε χρόνο έως τις 6 Μαρτίου καθώς θα υπάρξει χρόνος για να λειτουργήσει πλήρως η συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας.
Πάντως, όπως αναφέρει η ΕτΣ "η ματαίωση της συμμετοχής στη σύνοδο του Τούρκου πρωθυπουργού Αχμέτ Ντβούτογλου έδωσε άλλο χρώμα στη συζήτηση των ηγετών για την αντιμετώπιση της προσφυγικής κρίσης. Η απουσία της Τουρκίας υποχρέωσε εκ των πραγμάτων τούς 28 να λύσουν τις διαφορές μεταξύ τους και, όπως αναμενόταν, το κλίμα δεν ήταν και τόσο οικογενειακό…" Οι ακραίες θέσεις της Αυστρίας και της ομάδας των χωρών Βίζεγκραντ (παλιά αυστροουγγρική Αυτοκρατορία) έγιναν στόχος των υπολοίπων, ενώ αντίθετα, "η Ελλάδα έμεινε σχεδόν στο απυρόβλητο και μάλιστα πέρασε στην αντεπίθεση όταν της δόθηκε η ευκαιρία".

Ειδικό καθεστώς για τους Εγγλέζους, ξανά 

Το Brexit αποφεύχθηκε τελικά και ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Ντέιβιντ Κάμερον ανακοίνωσε ότι εξασφάλισε μια συμφωνία με τους εταίρους του, με την οποία παραχωρείται στο Ηνωμένο Βασίλειο "ένα ειδικό καθεστώς εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης" εκτιμώντας πως η συμφωνία προσφέρει στο Λονδίνο τα καλύτερα στοιχεία «και από τους δύο κόσμους». Όπως τόνισε μάλιστα, η συμφωνία εκπληρώνει τις δεσμεύσεις που είχε κάνει στους συμπατριώτες του στην έναρξη της διαδικασίας διαπραγμάτευσης για τις μεταρρυθμίσεις διαμηνύοντας στους Βρετανούς ότι πρέπει να είναι καχύποπτοι έναντι όσων λένε πως το Brexit ισοδυναμεί με τη Γη της Επαγγελίας.

Όχι πως αυτό που επιτεύχθηκε ισοδυναμεί με κάποια ευρωπαϊκή νίκη. Οι Βρετανοί θα αποφασίσουν για το μέλλον της χώρας τους σε δημοψήφισμα. Και το ειδικό καθεστώς ουσιαστικά δείχνει πόσο μακριά βρίσκεται το Λονδίνο, και ειδικά το Σίτι από τις Βρυξέλλες και τη Φρανκφούρτη. Καταρχάς, το πρακτορείο Reuters προανήγγειλε την αναθεώρηση άρθρων στη συνθήκη της Ε.Ε., στα οποία αφενός θα υπάρχει μια ειδική εξαίρεση της Βρετανίας από την περαιτέρω ολοκλήρωσή της, στο πλαίσιο μιας διαδικασίας που αποκαλείται «όλο και πιο στενή ολοκλήρωση» και αφετέρου θα προβλέπεται η "δίκαιη αντιμετώπιση» των χρηματοπιστωτικών και οικονομικών διευθετήσεων ανάμεσα στην ευρωζώνη και τα κράτη-μέλη της ΕΕ που δεν ανήκουν στην ευρωζώνη." 

Κατά δεύτερο λόγο δίνεται στη Βρετανία το δικαίωμα να εποπτεύει χρηματοπιστωτικούς θεσμούς και αγορές ώστε να εγγυάται τη χρηματοοικονομική σταθερότητα «με την επιφύλαξη» των υπαρχουσών δυνατοτήτων των θεσμών της ΕΕ να αναλαμβάνουν δράση για να προασπίζουν την χρηματοοικονομική σταθερότητα.

Τέλος, η Βρετανία -και για το διάστημα περίπου επτά ετών από την έναρξή της εφαρμογής του συγκεκριμένου μέτρου- θα αποκτήσει το δικαίωμα να αρνείται την καταβολή διαφόρων επιδομάτων σε νεοαφιχθέντες εργαζόμενους από άλλα κράτη-μέλη της Ε.Ε. για τα πρώτα τέσσερα χρόνια της παραμονής τους στην επικράτειά της ενώ θεσπίζεται ένα νέο σύστημα, βάσει του οποίου οι κυβερνήσεις θα αποφασίσουν τα επίπεδα των επιδομάτων παιδιού ή παιδιών που ζουν σε άλλο κράτος μέλος της Ε.Ε.