Συντάκτης: Τζακ Ράσμους, καθηγητής Πολιτικής Οικονομίας στο St. Mary’s College της Καλιφόρνιας
Σε μια εποχή που το 97% των κερδών του συνολικού ΑΕΠ, του εθνικού εισοδήματος, από το 2010 έχει συγκεντρωθεί στα χέρια του πλουσιότερου 1% (μεταξύ των οποίων βρίσκεται και ο Τραμπ), πώς μπόρεσαν οι Αμερικανοί ψηφοφόροι να εκλέξουν τον μεγιστάνα του real estate; Πώς μπόρεσαν να ψηφίσουν κάποιον στον οποίο έδιναν ταυτοχρόνως «αρνητικά ποσοστά» μεταξύ 60% και 80%; Αυτό το ερώτημα θα πλανάται πάντα πάνω απ’ αυτές τις εκλογές.
Αυτό που έδειξε η αναμέτρηση ήταν ότι οι ψηφοφόροι πάνω απ’ όλα δεν ήθελαν τις πολιτικές του Ομπάμα τα προηγούμενα οκτώ χρόνια, οι οποίες αποτελούσαν τη συνέχιση του νεοφιλελεύθερου καθεστώτος που ξεκίνησε τη δεκαετία του 1980 επί Ρίγκαν.
Απλά ήθελαν κάτι διαφορετικό. Ηθελαν «να χώσουν το δάχτυλο στο μάτι» των κυρίαρχων πολιτικών ελίτ και των δύο κομμάτων.
Το μήνυμα των ψηφοφόρων ήταν:
«Εσείς, οι πολιτικές ελίτ, μας έχετε βλάψει και μας έχετε πληγώσει επί οκτώ χρόνια. Μας έχετε αγνοήσει και μας εγκαταλείψατε, την ίδια ώρα που διασφαλίζατε ότι οι πλούσιοι φίλοι σας θα ανακάμψουν γρήγορα και άνετα μετά το κραχ του 2009. Βιώνουμε μεγάλο άγχος και ανασφάλεια. Τώρα να πάρετε και εσείς μια γεύση απ’ αυτά τα συναισθήματα!».
Οι γκάφες της εκστρατείας του Τραμπ, ο χαρακτήρας του, τα στραβοπατήματά του, η έλλειψη κυβερνητικής εμπειρίας και οι προκλητικές δηλώσεις του το μόνο που έκαναν ήταν να ενισχύσουν την άποψη ότι δεν πρόκειται για ακόμα έναν πολιτικό της ελίτ.
Ακόμα και το ότι έχασε στα τρία ντιμπέιτ ή ότι δεν ξόδεψε πολλά για τηλεοπτικές διαφημίσεις είναι εντελώς άσχετα. Δείχνουν όμως ότι η εξίσωση της πολιτικής αλλάζει στις ΗΠΑ, καθώς οι άνθρωποι, οι «μάζες» για να χρησιμοποιήσω έναν όρο από άλλες εποχές, μπαίνουν στην πολιτική αρένα ως πολιτική δύναμη.
Αυτό δεν εκδηλώθηκε μόνο με την εκλογή του Τραμπ, αλλά και με το Brexit στη Βρετανία. Θα φανεί και τον Δεκέμβριο στην Ιταλία, με τις προτάσεις των ελίτ να αναλάβουν μεγαλύτερες εξουσίες, οι οποίες θα απορριφθούν.
Θα φανεί στη συνέχεια στη διαφαινόμενη νίκη του Εθνικού Μετώπου στη Γαλλία τον επόμενο χρόνο. Και ακόμα περισσότερο, μπορεί να φανεί στις εκλογές στη Γερμανία, στις οποίες η άφταστη ηγέτις Ανγκελα Μέρκελ μπορεί να ανατραπεί.
Η εκλογή του Τραμπ μπορεί να εντοπιστεί στην αλλαγή στρατοπέδου ορισμένων κομβικών ομάδων ψηφοφόρων που είχαν υποστηρίξει τον Ομπάμα το 2008 και που του έδωσαν «ακόμα μία ευκαιρία» το 2012, αλλά απογοητεύτηκαν όταν απέτυχε να το κάνει από τότε και μετά.
Πρόκειται για τους λευκούς της εργατικής τάξης, χωρίς κολεγιακή μόρφωση, ιδίως γύρω από τις βιομηχανικές περιοχές των μεγάλων λιμνών, στη γεωγραφική αψίδα από την Πενσιλβάνια έως το Γουισκόνσιν.
Ολοι αυτοί όχι μόνο εγκατέλειψαν τους Δημοκρατικούς, αλλά μεταπήδησαν και στο στρατόπεδο του Τραμπ – όπως έκαναν και τη δεκαετία του 1980 σαν «Ριγκανο-δημοκράτες», ως απάντηση σε μια άλλη κρίση, εκείνη του 1970, όταν και πάλι εγκαταλείφθηκαν από τους Δημοκρατικούς. [...]
Αυτοί, τα τελευταία χρόνια, από κόμμα που εκπροσωπούσε τους εργάτες, τους εγκατέλειψαν για χάρη του ελεύθερου εμπορίου, των κακοπληρωμένων θέσεων σε ανασφαλείς υπηρεσίες, αλλά και στην καθολική ιδιωτικοποίηση του συνταξιοδοτικού συστήματος και της περίθαλψης.
Ο,τι άρχισε επί Κλίντον διευρύνθηκε επί Μπους και επετράπη να επιταχυνθεί επί Ομπάμα. Παράλληλα οι Δημοκρατικοί μεγάλωσαν τις περικοπές φόρων στους πλούσιους που ξεκίνησαν επί Τζορτζ Μπους.
Συνεχίζει να είναι η οικονομία, ηλίθιε!
Οι ρίζες της νίκης του Τραμπ βρίσκονται την οκταετία Ομπάμα και την ανικανότητα των Δημοκρατικών να διασφαλίσουν ότι η ανάκαμψη από την κρίση του 2007-09 δεν θα ωφελήσει μόνο το πλουσιότερο 1% και τις επιχειρήσεις τους.
Η Χίλαρι Κλίντον δεν νικήθηκε τόσο από τον Τραμπ όσο από την αποτυχία της διακυβέρνησης Ομπάμα, αλλά και τη δική της εμφανή αδυναμία να διαχωρίσει καθαρά τη θέση της από τις πολιτικές που συνδέονταν με την προηγούμενη οκταετία και να προσφέρει μια εναλλακτική ριζικά διαφορετική – όπως το έκανε ξεκάθαρα ο Τραμπ. [...]
Τα στοιχεία δείχνουν ότι τα εταιρικά κέρδη υπερδιπλασιάστηκαν μετά το 2009. Ο δείκτης Ντάου Τζόουνς του χρηματιστηρίου τριπλασίασε την αξία του.
Οι τιμές στην αγορά ομολόγων κάλπασαν σε επίπεδα-ρεκόρ. Οι αποδόσεις των παραγώγων και άλλων μορφών κερδοσκοπίας επίσης χτύπησαν ρεκόρ. Οσο για τη φορολόγηση των εταιρειών και των επενδυτών επί Ομπάμα, από το 2009 και μετά μειώθηκε κατά έξι τρισεκατομμύρια δολάρια. [...]
Χωρίς αποστασιοποίηση της Κλίντον απ’ αυτή την καταστροφική οικονομική πολιτική -στην ουσία την κληρονομιά του νεοφιλελευθερισμού από τη δεκαετία του 1980- το μόνο που είχε να κάνει ο Τραμπ ήταν απλώς να αφήνει την εντύπωση ότι με κάποιον απροσδιόριστο τρόπο θα αναστρέψει αυτήν την πολιτική γρήγορα.
Το πρόγραμμα
Σύμφωνα με όσα έχει σκιαγραφήσει μέχρι τώρα ο μεγιστάνας του πλούτου:
♦Θα συνεχίσει τις περικοπές φόρων για τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές
♦Το Ανώτατο Δικαστήριο θα γίνει τώρα ακόμα πιο συντηρητικό για τις επόμενες δεκαετίες, με νέους διορισμούς δικαστών
♦Τα ρατσιστικά στοιχεία θα πάρουν τα πάνω τους από τη νίκη του Τραμπ
♦Το πρόγραμμα Obamacare στην Υγεία θα ακυρωθεί ολοκληρωτικά μέσα στο 2017
♦Η χρηματοπιστωτική μεταρρύθμιση Dodd-Frank θα εξαφανιστεί, καθώς ήταν ήδη πολύ αδύναμη. Οι τραπεζίτες θα κλιμακώσουν τις πολιτικές χρηματοπιστωτικής κερδοσκοπίας
♦Οι περιβαλλοντικές πολιτικές θα οπισθοχωρήσουν. Ο Τραμπ θα ξεφορτωθεί τη συμφωνία του Παρισιού για την κλιματική αλλαγή
♦Οι δαπάνες για κοινωνικές υποδομές θα περικοπούν
♦Θα φέρει νέο νόμο για τη μετανάστευση, ο οποίος θα πλήττει τους ανθρώπους από τη Λατινική Αμερική
♦Στην εξωτερική πολιτική, οι αμερικανικές πολιτικές στο ΝΑΤΟ θα μετατοπιστούν. Η Ευρώπη θα αναθεωρήσει τις κυρώσεις στη Ρωσία. Η πρόσφατη συμφωνία με το Ιράν θα ιδωθεί με νέο βλέμμα, ενώ θα διερευνηθεί μια αμερικανο-ρωσική συμφωνία για τη Συρία. [...]
Με όλα αυτά ίσως οι ψηφοφόροι αντιληφθούν ότι «η εξέγερση εναντίον της πολιτικής ελίτ» δεν μπορεί να επιτευχθεί με καμία από τις δύο πτέρυγες του μοναδικού κόμματος αυτής της ελίτ – είτε με τους Ρεπουμπλικανούς είτε με τους Δημοκρατικούς.
Αυτή η εξέγερση πρέπει να κινηθεί έξω από τη νεοφιλελεύθερη κομματική δομή. Ισως αυτό είναι το επόμενο μείζον πολιτικό μάθημα που πρέπει να εμπεδώσουμε.
Μετάφραση-επιμέλεια: Τάσος Τσακίρογλου
No comments:
Post a Comment