Ναφθαλίνη για τη NAFTA, νάρκη για την TTP

Σχόλιο: Γιάννης Δαμέλλος - Συντάκτης: Μπάμπης Μιχάλης

Σημερα στο Greek Courier φιλοξενούμε το άρθρο του Μπάμπη Μιχάλη "Ο Τραμπ πυροβολεί τη NAFTA" από την Εφημερίδα των Συντακτών. Ο οικονομικός συντάκτης επιχειρεί μια ανάλυση των δύο μεγάλων διεθνών συμφωνιών εμπορίου που ο νέος Πρόεδρος των ΗΠΑ είχε βάλει στο στόχαστρό του πριν από την εκλογή του και "ξαπέστειλε" ουσιαστικά λίγα 24ωρα μετά από αυτή. Πολλοί θα πούνε ότι μπαίνουμε σε μια νέα εποχή, αλλά πιο σημαντικό είναι να καταλάβουμε πού στεκόμαστε εμείς ως σκεπτόμενα άτομα, ως εργαζόμενοι, ως ενεργοί πολίτες κι ως καταναλωτές, μπροστά σε αυτές τις αλλαγές που πραγματοποιούνται. Γιατί το χειρουργείο όπου δοκιμάζονται η Παγκοσμιοποίηση κι ο Προστατευτισμός έχει έναν και μόνο ασθενή, εμάς.

Είναι γεγονός ότι η θεραπεία της Παγκοσμιοποίησης απέτυχε σε πολλά σημεία του πλανήτη, τόσο για πολιτισμικούς όσο και για οικονομικούς λόγους. 

Π.χ., ποτέ πριν από αυτή την εποχή δεν είχε γενικευτεί σε τέτοιο επίπεδο η εκμετάλλευση των εργαζομένων και δεν είχανε συμπιεστεί οι μισθοί τους σε ολόκληρο τον κόσμο. Ποτέ άλλοτε 8 άνθρωποι δεν κατείχαν το 50% του παγκόσμιου πλούτου. Ποτέ άλλοτε η αγροτική γη και τα καλύτερα χωράφια δεν ανήκαν σε τόσους λίγους. Και ποτέ άλλοτε στην τελική μονάδα συναρμολόγησης ενός αυτοκινήτου δεν έφθαναν κομμάτια από 20 διαφορετικές χώρες, γιατί εκεί τα υλικά είναι φθηνότερα, οι μισθοί είναι χαμηλοί και οι κατασκευαστές τυγχάνουν φορολογικών απαλλαγών. 

Όλα αυτά, εκτός από συνέπειες της θεραπείας της Παγκοσμιοποίησης πάνω στον γήινο ασθενή είναι και το άλλοθι του Τραμπ για να εξαπολύσει τα δικά του ηγεμονικά σχέδια για τις ΗΠΑ. 

Πρέπει λοιπόν να πάρουμε θέση κι όχι όπως και με τους άλλους να αφήσουμε τις τύχες μας στα χέρια των ολίγων. 

Ο Προστατευτισμός που πρεσβεύει ο Τραμπ είναι τόσο επικίνδυνος όσο και η Παγκοσμιοποίηση. Φουντώνει το λαϊκισμό και τον εθνικισμό. Άσχημα νέα για την Ευρώπη, που μοιάζει να διαλύεται. Αν μη τι άλλο ο Τραμπ δεν έκρυψε την "αντιπάθειά" του ούτε για την Ένωση, ούτε για τις αρχηγικές βλέψεις της Γερμανίας. 

Επίσης τα γεοπολιτικά δεδομένα έχουν αλλάξει. 

Η κυβέρνηση Ομπάμα έκανε μοιραία λάθη στη Μέση Ανατολή που έφεραν τα πάνω-κάτω στις στρατιωτικές συμμαχίες και ανέδειξαν το ρόλο της Ρωσίας ως εγγυητή της ασφάλειας εκεί.

Οι Αμερικάνοι με τον Τραμπ θα ψάξουν να βρουν τρόπο να ξαναμπούν στρατιωτικά στο παιχνίδι της Μέσης Ανατολής και μάλλον θα το κάνουν μέσω του Ισραήλ. Η μεταφορά της αμερικανικής πρεσβείας του Ισραήλ στην Ιερουσαλήμ ουσιαστικά θα διευκολύνει το έργο τους.

Ο τερματισμός προσλήψεων στον δημόσιο τομέα στις ΗΠΑ θα αντισταθμιστεί με αμυντικές δαπάνες. Νέα όπλα θα φτιαχτούν για να δοκιμαστούν στα νέα μέτωπα αντιπαράθεσης. Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο για την παγκόσμια ασφάλεια δεδομένου ότι η Κίνα έχει επίσης ανανεώσει την πολεμική και διαστημική βιομηχανία της και τώρα αμφισβητείται ανοιχτά από τη νέα κυβέρνηση στην Ουάσιγκτον. 

Μπορεί λοιπόν η "Παγκοσμιοποίηση με κάθε κόστος" να υπέστη απανωτά πλήγματα και πολλοί ανάμεσά μας να νιώθουμε μια πρόσκαιρη ανακούφιση γι αυτό, όμως πρέπει να βρισκόμαστε διαρκώς σε εγρήγορση. Πρέπει να πάρουμε θέση απέναντι στο νέο Προστατευτισμό, τον εθνικισμό, τη μισαλλοδοξία, τον Πόλεμο, την εκμετάλλευση των εργαζομένων, τη διαφθορά των πολιτικών και τις καταχρήσεις των Τραπεζών. Δεν είναι δική μας νίκη η νίκη του Τραμπ. Δεν είναι καν μια νίκη...

"Ο Τραμπ πυροβολεί τη NAFTA"

Συντάκτης: Μπάμπης Μιχάλης

Από τα πρώτα εικοσιτετράωρα της προεδρικής θητείας του ο Ντόναλντ Τραμπ δείχνει ότι όσα είπε στην προεκλογική εκστρατεία του τα εννοούσε. Οι πρώτες κινήσεις του δείχνουν μάλιστα ότι δεν θέλει να χάσει χρόνο, τουλάχιστον για όσα υποσχέθηκε ότι θα κάνει στο διεθνές εμπόριο. Χθες μόνο ανακοίνωσε ότι: πρώτον, θα επιβάλει μεγάλους φόρους στις αμερικανικές επιχειρήσεις που μεταφέρουν δραστηριότητες στο εξωτερικό, στη συνέχεια ότι θα υπογράψει την αποχώρηση των ΗΠΑ από την εμπορική συμφωνία των χωρών του Ειρηνικού (TTP), κι εντέλει ότι προγραμματίζει άμεσα την επαναδιαπραγμάτευση της Συμφωνίας Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής (NAFTA).

Το ερώτημα είναι πόσο εύκολα μπορεί να τα υλοποιήσει όλα αυτά, ειδικά την επαναδιαπραγμάτευση της NAFTA, μιας συμφωνίας-πρότυπο για όλες τις διεθνικές εμπορικές συμφωνίες που μαγειρεύουν οι πολυεθνικές στον 21ο αιώνα.

H Συμφωνία Ελεύθερου Εμπορίου Βόρειας Αμερικής (NAFTA) μεταξύ ΗΠΑ, Καναδά και Μεξικού υπογράφηκε το 1992 από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, τον πρωθυπουργό του Καναδά, Μπράιαν Μαλρόνεϊ, και τον πρόεδρο του Μεξικού Κάρλος Σαλίνας.

Τέθηκε σε εφαρμογή δύο χρόνια αργότερα, καταργώντας τους δασμούς μεταξύ των τριών χωρών, δημιουργώντας ειδικό νομικό καθεστώς για την προστασία των πνευματικών δικαιωμάτων, των ευρεσιτεχνιών και των εμπορικών επωνυμιών.

Επί της ουσίας η NAFTA ήταν το πρώτο πείραμα που οδήγησε στο νέο ριζοσπαστικό μοντέλο διεθνικών συμφωνιών.

Θεμελιώδης διαφορά της NAFTA έναντι των προηγούμενων εμπορικών συμφωνιών είναι ότι αυτή μόνο εν μέρει αφορά το εμπόριο.

Στον πυρήνα της η NAFTA δημιούργησε νέα προνόμια και δικαιώματα για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις.

Τους έδωσε κίνητρα προκειμένου να μεταφέρουν επενδύσεις και θέσεις εργασίας στο εξωτερικό ελαχιστοποιώντας τους κινδύνους που απορρέουν από τη μετακίνηση της παραγωγής σε χώρες χαμηλού κόστους εργασίας.

Η δύναμη των πολυεθνικών

Η ΝAFTA έδωσε ακόμη τη δύναμη σε χιλιάδες πολυεθνικές να παρακάμψουν τα εγχώρια δικαστήρια και να ενάγουν ολόκληρες κυβερνήσεις σε διαιτητικά δικαστήρια ιδιωτών νομικών.

Τα δικαστήρια αυτά μπορούν να επιβραβεύουν τις επιχειρήσεις με απίστευτα ποσά, τα οποία πληρώνονται από τους φορολογούμενους πολίτες, μεταξύ άλλων και για την απώλεια των προβλεπόμενων κερδών τους.

Το μόνο που χρειάζονται αυτές οι επιχειρήσεις είναι να πείσουν τους ιδιώτες νομικούς των δικαστηρίων ότι η νομοθεσία μιας εκ των τριών χωρών -που μπορεί να αφορά, για παράδειγμα, την προστασία του περιβάλλοντος- παραβιάζει τα δικαιώματά τους που απορρέουν από τη NAFTA.

Οι αποφάσεις αυτών των ιδιωτικών δικαστηρίων δεν μπορούν να εφεσιβληθούν ενώ οι αποζημιώσεις που επιβάλλουν δεν έχουν όριο.

Την τελευταία εικοσαετία οι φορολογούμενοι πολίτες έχουν καταβάλει πάνω από 370 εκατ. δολάρια σε πολυεθνικές εταιρείες που οδήγησαν στα δικαστήρια της NAFTA κυβερνήσεις για απαγορεύσεις τοξικών ουσιών, πολιτικές που αφορούν την προστασία του περιβάλλοντος, την ασφάλεια των τροφίμων κ.λπ.

Οι επιχειρήσεις διεκδικούν περισσότερα από 50 δισ. δολάρια σε υποθέσεις που δεν έχουν ακόμη εκδικαστεί.

Η NAFTA περιλαμβάνει όμως και άλλες διατάξεις οι οποίες υποχρεώνουν μεταξύ άλλων τις κυβερνήσεις των τριών χωρών:

• να περιορίσουν τον έλεγχο υπηρεσιών όπως η τραπεζική και οι μεταφορές,
• να επεκτείνουν τα μονοπώλια των ευρεσιτεχνιών των φαρμακευτικών εταιρειών,
• να περιορίσουν τα πρότυπα ασφαλείας που ισχύουν για τρόφιμα και άλλα αγαθά όπως και τους σχετικούς ελέγχους στα σύνορα,
• να παραιτηθούν από πολιτικές προτίμησης των εγχώριων προϊόντων στις προμήθειες του Δημοσίου.

Τους έμειναν οι υποσχέσεις

Είκοσι χρόνια αργότερα οι υποσχέσεις των οπαδών της NAFTA για οικονομικά οφέλη στο σύνολο της κοινωνίας δεν υλοποιήθηκαν.

Τα αποτελέσματα της NAFTA ήταν χρυσοφόρα για τις ελίτ και τις μεγάλες επιχειρήσεις, καταστροφικά για τους απλούς εργαζόμενους.

Εκατομμύρια εργαζόμενοι έχασαν τη δουλειά τους ή είδαν τους μισθούς τους να παραμένουν στάσιμοι, βίωσαν την οικονομική αστάθεια, την ανασφάλεια και βούτηξαν στη φτώχεια.

Στις ΗΠΑ η οικονομική ανισότητα χτύπησε πρόσφατα τα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων 90 ετών.

Το Μεξικό, νοτιότερα, οδηγήθηκε σε τραγωδία. Οι μικρές του επιχειρήσεις δεν άντεξαν στον ανταγωνισμό των αμερικανικών πολυεθνικών και πολλές χρεοκόπησαν.

Εκατομμύρια Μεξικανοί εργάτες αναγκάστηκαν να αναζητήσουν δουλειά στις ΗΠΑ. Αυτούς δεν τους θέλει σήμερα ο Τραμπ.

Αλλά και οι εργάτες που έσπευσαν να δουλέψουν στα εργοστάσια των πολυεθνικών τα οποία μετεγκαταστάθηκαν στις ειδικές οικονομικές ζώνες (maquiladoras) των μεξικανικών συνόρων με τις ΗΠΑ δεν τα βγάζουν πέρα λόγω των πενιχρών μισθών και της ακρίβειας σε αυτές.

Η ανάδυση και η κυριαρχία των γνωστών ναρκω-συμμοριών, που λυμαίνονται όχι μόνο αυτές τις περιοχές, αλλά το σύνολο σχεδόν της επικράτειας του Μεξικού, είναι η περαιτέρω επίπτωση της εξαθλίωσης που δημιούργησε η NAFTA