Η Ρόζα Λούξεμπουργκ γράφει για τις ρίζες και την προέλευση της Εργατικής Πρωτομαγιάς

Συντάκτης: Ρόζα Λούξεμπουργκ

Περιοδικό: Jacobin / Μετάφραση: Γιάννης Δαμέλλος

"Η υπέροχη ιδέα να χρησιμοποιήσουμε έναν προλεταριακό απεργιακό εορτασμό ως μέσο για την επίτευξη του ημερήσιου οκταώρου γεννήθηκε για πρώτη φορά στην Αυστραλία. Οι εργαζόμενοι εκεί αποφάσισαν το 1856 να σταματήσουν για μια ημέρα του χρόνου τη δουλειά τους και να την αντικαταστήσουν με συναντήσεις και ψυχαγωγικές εκδηλώσεις που θα διαφήμιζαν την επίτευξη του οκταώρου.

Αρχικά, η ημέρα αυτής της γιορτής είχε προγραμματιστεί να είναι η 21η Απριλίου (!!!) και οι Αυστραλοί εργάτες επιθυμούσαν η παύση να κρατήσει μόνο για το έτος 1856. Αλλά αυτή η πρώτη γιορτή είχε τόσο ισχυρή επίδραση στις προλεταριακές μάζες της Αυστραλίας, κινητοποιώντας τις και οδηγώντας τις σε νέες διεκδικήσεις που αποφασίστηκε να επαναλαμβάνεται ο εορτασμός κάθε χρόνο.

Στην πραγματικότητα, τι θα μπορούσε να δώσει στους εργαζόμενους μεγαλύτερο θάρρος και πίστη στη δική τους δύναμη από μια μαζική απεργία που είχαν αποφασίσει οι ίδιοι; Τι θα μπορούσε να δώσει περισσότερο θάρρος στους αιώνιους σκλάβους της φάμπρικας και των εργοταξίων από τη συγκέντρωση των δικών τους στρατευμάτων; Έτσι, η ιδέα μιας προλεταριακής γιορτής έγινε γρήγορα αποδεκτή και, από την Αυστραλία, άρχισε να εξαπλώνεται σε άλλες χώρες μέχρι που τελικά κατέκτησε ολόκληρο τον προλεταριακό κόσμο.

Οι πρώτοι που ακολούθησαν το παράδειγμα των Αυστραλών εργατών ήταν οι Αμερικανοί. Το 1886 αποφάσισαν ότι η 1η Μαΐου (ευτυχώς) πρέπει να είναι η ημέρα της καθολικής διακοπής της εργασίας. Εκείνη την ημέρα, διακόσιες χιλιάδες από αυτούς εγκατέλειψαν τη δουλειά τους απαιτώντας την οκτάωρη ημερήσια εργασία. Αργότερα, η αστυνομία και νομικοί κύκλοι  εμπόδισαν τους εργαζόμενους για πολλά χρόνια να επαναλάβουν μια τόσο μεγαλειώδη απεργία. Ωστόσο, το 1888 οι Αμερικανοί εργάτες ανανέωσαν την απόφασή τους και αποφάσισαν ότι η επόμενη γιορτή θα γινόταν την 1η Μαΐου 1890.

Εν τω μεταξύ, το εργατικό κίνημα στην Ευρώπη είχε δυναμώσει και θεριέψει . Η πιο ισχυρή έκφραση αυτού του κινήματος έλαμψε στο Διεθνές Εργατικό Συνέδριο το 1889. Σε αυτό το συνέδριο, στο οποίο παρευρέθηκαν τετρακόσιοι εκπρόσωποι, αποφασίστηκε ότι η οκτάωρη ημέρα πρέπει να είναι η πρώτιστη απαίτηση. Στη συνέχεια, ο εκπρόσωπος των γαλλικών συνδικάτων, ο εργαζόμενος Lavigne από το Μπορντό, ζήτησε να διεθνοποιηθεί αυτό το αίτημα σε όλες τις χώρες μέσω μιας καθολικής διακοπής της εργασίας. Κατόπιν, ο εκπρόσωπος των Αμερικανών εργαζομένων ανέφερε στο κοινό των εργατών την απόφαση των συντρόφων του να απεργήσουν την 1η Μαΐου 1890, και το συνέδριο αποφάσισε αυτήν την ημερομηνία για την παγκόσμια προλεταριακή γιορτή.

Και σε αυτήν την περίπτωση όμως, όπως και πριν από τριάντα χρόνια στην Αυστραλία, οι εργαζόμενοι πραγματικά σκέφτονταν μόνο μια ημερήσια διαδήλωση. Το συνέδριο αποφάσισε ότι οι εργαζόμενοι όλων των χωρών θα διαδήλωναν μαζί για την οκτάωρη ημέρα κατά την 1η Μαΐου του 1890. Κανείς δεν μίλησε για επανάληψη της απεργίας στα επόμενα χρόνια.

Φυσικά κανείς δεν θα μπορούσε να προβλέψει τον αστραπιαίο τρόπο με τον οποίο θα πετύχαινε αυτή η ιδέα και πόσο γρήγορα θα υιοθετείτο από τις εργατικές τάξεις. Ωστόσο, ήταν αρκετό να γιορτάσουμε την Ημέρα του Μαΐου μία φορά, ώστε όλοι να καταλάβουν και να αισθάνονται ότι η Πρωτομαγιά πρέπει να είναι ένας ετήσιος και συνεχής θεσμός.

Η Εργατική Πρωτομαγιά απαίτησε την καθιέρωση της οκτάωρης ημέρας. Αλλά ακόμη και μετά την επίτευξη αυτού του στόχου, η Πρωτομαγιά δεν εγκαταλείφθηκε. Όσο συνεχίζεται ο αγώνας των εργατών ενάντια στην αστική τάξη και την άρχουσα τάξη, όσο δεν ικανοποιούνται όλα τα αιτήματα, η Πρωτομαγιά θα είναι η ετήσια έκφραση αυτών των απαιτήσεων.

Και, όταν ξημερώσουν καλύτερες μέρες, όταν η εργατική τάξη του κόσμου έχει κερδίσει την απελευθέρωσή της, τότε και η ανθρωπότητα πιθανότατα θα γιορτάσει την Ημέρα του Μαΐου προς τιμήν των πικρών αγώνων και των πολλών δεινών του παρελθόντος."