Βιετναμέζα μεγιστάνας ακινήτων καταδικάστηκε σε θάνατο για υπόθεση απάτης 27 δισεκατομμυρίων δολαρίων

Η Truong My Lan κρίθηκε ένοχη για υπεξαίρεση από την εμπορική τράπεζα Saigon σε μια υπόθεση ευρύτερης καταστολής κατά του οικονομικού εγκλήματος

The Guardian

Rebecca Ratcliffe από την Μπανγκόκ

Πέμ. 11 Απριλίου 2024 13.10 BST

Μια διακεκριμένη μεγιστάνας ακινήτων καταδικάστηκε σε θάνατο για το ρόλο της στη μεγαλύτερη υπόθεση απάτης του Βιετνάμ.

Η Truong My Lan, πρόεδρος της κατασκευαστικής Van Thinh Phat, κρίθηκε ένοχη για υπεξαίρεση, δωροδοκία και παραβιάσεις των τραπεζικών κανόνων την Πέμπτη, σε μια υπόθεση που έχει συγκλονίσει τη χώρα. Συνολικά υπεξαιρέθηκαν 12,5 δισεκατομμύρια δολάρια (10 δισεκατομμύρια λίρες), που αντιστοιχεί σχεδόν στο 3% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος του Βιετνάμ, αλλά οι εισαγγελείς δήλωσαν την Πέμπτη ότι οι συνολικές ζημιές που προκλήθηκαν από την απάτη ανέρχονται πλέον σε 27 δισεκατομμύρια δολάρια.

«Οι ενέργειες της κατηγορουμένης… διέβρωσαν την εμπιστοσύνη του κόσμου στην ηγεσία του [κομμουνιστικού] κόμματος και του κράτους», έγραφε η ετυμηγορία στη δίκη στην πόλη Χο Τσι Μινχ.

Η Λαν κρίθηκε ένοχη για απάτη από τη Saigon Commercial Bank (SCB) επί μια δεκαετία. Είχε δικαστεί μαζί με άλλους 85, μεταξύ των οποίων πρώην κεντρικοί τραπεζίτες και κυβερνητικά στελέχη, καθώς και προηγούμενα στελέχη της SCB.

Η δίκη είναι μέρος μιας εθνικής εστρατείας καταστολής της διαφθοράς υπό την ηγεσία του γενικού γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος του Βιετνάμ, Nguyễn Phú Trọng. Η εκστρατεία, η οποία είναι επίσης γνωστή ως «Blazing Furnace» και έχει εντατικοποιηθεί τα τελευταία χρόνια, οδήγησε στην απαγγελία κατηγοριών χιλιάδων ανθρώπων, καθώς και στην παραίτηση δύο προέδρων και δύο αντιπροέδρων της κυβέρνησης.

Η Λαν, που συνελήφθη τον Οκτώβριο του 2022, είχε αρνηθεί τις κατηγορίες. Ένας συγγενής της είπε στο Reuters πριν από την ετυμηγορία ότι θα ασκήσει έφεση. Η θανατική ποινή είναι μια ασυνήθιστα αυστηρή ποινή για υπόθεση διαφθοράς.

Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν την περασμένη εβδομάδα ότι η Λαν είπε στο δικαστήριο ότι είχε ενταχθεί στον τραπεζικό κλάδο χωρίς επαρκή εμπειρία και κατηγόρησε την «έλλειψη κατανόησης νομικών θεμάτων». Είπε ότι είχε «σκεφτεί τον θάνατο» σε απόγνωση και ζήτησε από το δικαστήριο επιείκεια για τον σύζυγό της, έναν επιχειρηματία από το Χονγκ Κονγκ, και την ανιψιά της που δικάζονταν ως συνεργοί.

Οι ετυμηγορίες που ανακοινώθηκαν την Πέμπτη ακολούθησαν μια δίκη πέντε εβδομάδων που καλύφθηκε με μεγάλη λεπτομέρεια στα αυστηρά ελεγχόμενα κρατικά μέσα ενημέρωσης του Βιετνάμ.

Έγγραφα που σχετίζονται με τη δίκη, που φυλάσσονταν σε 105 κιβώτια, ζύγιζαν 6 τόνους, σύμφωνα με το VN Express, το οποίο ανέφερε ότι οι αρχές είχαν εγκαταστήσει κάμερες ασφαλείας και εξοπλισμό πυρασφάλειας για την προστασία των αποδεικτικών στοιχείων πριν από τις ακροάσεις. Περισσότερα από 1.000 ακίνητα που ανήκουν στην Λαν κατασχέθηκαν και σχεδόν 2.700 άτομα κλήθηκαν για τη δίκη, η οποία περιελάμβανε 200 δικηγόρους.

Ο Δρ Nguyen Khac Giang, επισκέπτης συνεργάτης στο πρόγραμμα σπουδών του Βιετνάμ στο Ινστιτούτο Iseas-Yusof Ishak, είπε ότι η υπόθεση ήταν άνευ προηγουμένου και αποτελεί ορόσημο στην καταστολή της διαφθοράς στο Βιετνάμ. Ήταν, είπε, «η μεγαλύτερη υπόθεση εναντίον ιδιωτικής επιχείρησης, με τον μεγαλύτερο αριθμό κατηγορουμένων, τον μεγαλύτερο αριθμό αποδεικτικών στοιχείων και φυσικά τον μεγαλύτερο αριθμό χρημάτων».

Αν και η Lan δεν κατείχε άμεσα την εκτελεστική εξουσία στην SCB, κατείχε το 91,5% των μετοχών της τράπεζας μέσω τρίτων και θυγατρικών.

Κατηγορήθηκε ότι έφτιαξε πλαστές αιτήσεις δανείου για ανάληψη χρημάτων από την τράπεζα για μια περίοδο 11 ετών, από το 2012 έως το 2022. Τα δάνεια αντιστοιχούσαν στο 93% της συνολικής πίστωσης που έχει εκδώσει η τράπεζα, σύμφωνα με τα κρατικά μέσα ενημέρωσης.

Για να καλύψουν την απάτη, η Λαν και άλλοι τραπεζίτες της SCB κατηγορήθηκαν ότι έδωσαν σε κρατικούς αξιωματούχους 5,2 εκατομμύρια δολάρια, τη μεγαλύτερη δωροδοκία που καταγράφηκε στο Βιετνάμ. Τα χρήματα παραδόθηκαν σε κουτιά από φελιζόλ, είπε ο Do Thi Nhan, πρώην επικεφαλής τραπεζικός επιθεωρητής στην State Bank του Βιετνάμ, κατά τη διάρκεια της δίκης. Η Ναν είπε ότι αφού συνειδητοποίησε ότι τα κουτιά περιείχαν χρήματα, αρνήθηκε τα κουτιά, αλλά ότι η Λαν αρνήθηκε να τα πάρει πίσω, ανέφεραν τα κρατικά μέσα ενημέρωσης.

Από το 2021, χιλιάδες άνθρωποι έχουν κατηγορηθεί για διαφθορά στη χώρα, σε αυτό που οι αναλυτές περιέγραψαν ως την πιο ολοκληρωμένη προσπάθεια κατά της διαφθοράς στην ιστορία του Κομμουνιστικού Κόμματος του Βιετνάμ.

Τον περασμένο μήνα, η κυβέρνηση του Βιετνάμ ανακοίνωσε την παραίτηση του δεύτερου προέδρου της χώρας εδώ και πολλά χρόνια, Vo Van Thuong, για υποτιθέμενες «παραβιάσεις και παραπτώματα» που «επηρέασαν αρνητικά τη δημόσια αντίληψη, καθώς και τη φήμη του κόμματος και του κράτους». Ήταν στην εξουσία για λίγο περισσότερο από ένα χρόνο μετά την αναγκαστική αποχώρηση του προκατόχου του, Nguyen Xuan Phuc, λόγω σκανδάλων διαφθοράς που αφορούσαν αξιωματούχους υπό τον έλεγχό του.

Η αξιολόγηση του δημόσιου αισθήματος στο Βιετνάμ, ενός μονοκομματικού κράτους, είναι πρόκληση. Ωστόσο, τα σχόλια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έδειξαν ότι πολλοί ήταν σοκαρισμένοι από το μέγεθος του σκανδάλου, είπε ο Giang. Ενώ ορισμένοι καλωσόρισαν την κρατική καταστολή, άλλοι αμφισβητούν πώς η διαφθορά σε τόσο τεράστια κλίμακα θα μπορούσε να παραμείνει ανεξέλεγκτη για τόσο καιρό.

«[Η υπόθεση] μπορεί έμμεσα να σηματοδοτεί ότι το κράτος δεν τα πήγε πραγματικά καλά όσον αφορά τη διαχείριση του συστήματος όσον αφορά την ολοένα και πιο περίπλοκη οικονομία της αγοράς και επίσης ότι το κράτος είναι ανίκανο να ελέγξει τους δικούς του δημόσιους αξιωματούχους», είπε ο Giang.