Ο καλός τραπεζίτης Προβόπουλος ήξερε τα μυστικά του χρέους αλλά...

Συντάκτης: Δημήτρης Τρίμης

«Το 2008, όταν άρχισαν να φαίνονται τα σημάδια της κρίσης, το λεγόμενο αναλογιστικό χρέος των ασφαλιστικών ταμείων ήταν της τάξης του 400% του ΑΕΠ. Αυτό είναι ένα αφανές χρέος, το οποίο κανονικά θα έπρεπε να προστεθεί στο χρέος το κανονικό, που το καταγράφαμε στατιστικά και επισήμως, που ήταν 120-130%. Και θυμάμαι τον Μάιο του 2008 ο Μπομπ Τράα, ο οποίος είχε σταλεί τότε από το ΔΝΤ να κάνει μια έκθεση για την ελληνική οικονομία, είχε υπολογίσει ότι το χρέος κάθε μορφής του ελληνικού κράτους, της ελληνικής οικονομίας, ήταν πάνω από 800% του ΑΕΠ και τον παρακαλέσαμε να μην το δημοσιεύσει γιατί θα γινόταν χαμός αν το δημοσίευε. Αλλά αυτή ήταν η πραγματικότητα και κάνανε πως δεν τη βλέπανε». Γιώργος Προβόπουλος

Αυτά είπε προχθές ο τέως διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδος (και πλέον στέλεχος της Eurobank) Γιώργος Προβόπουλος και έτσι μάθαμε και επίσημα πως ο Μπομπ Τράα, επικεφαλής τότε της αντιπροσωπείας του ΔΝΤ στην Αθήνα, είχε συντάξει μια «κακή» έκθεση για την ελληνική οικονομία. Τα εύλογα ερωτήματα που προκύπτουν από αυτή την εξομολόγηση είναι σοβαρά:

1. Όταν λέει «παρακαλέσαμε» να μην το δημοσιεύσει, με ποια ιδιότητα του κ. Προβόπουλου χρησιμοποιείται ο πρώτος πληθυντικός; Του αντιπροέδρου και διευθύνοντος συμβούλου της Τράπεζας Πειραιώς; Είχε με αυτήν την  ιδιότητα πρόσβαση σε τέτοια συγκλονιστική πληροφορία ότι θα έβγαζε τέτοια νούμερα το ΔΝΤ που «θα γινόταν χαμός»; Διότι, όπως ξέρουμε τη θέση του διοικητή της ΤτΕ ο κ. Προβόπουλος την ανέλαβε στις 20 Ιουνίου 2008.

2. Λέει ότι «αυτή ήταν η πραγματικότητα και κάνανε πώς δεν την βλέπανε». Ποιος δεν την έβλεπε; Ο Τράα που έκανε την έκθεση ή ο Προβόπουλος, που τον «παρακάλεσε» να μην τη δημοσιεύσει;

3. Ποια ήταν κατά Προβόπουλο η «πραγματικότητα»; Το 800% του Τράα ή το 400+120=520% που αναφέρει στην αρχή; Και ο κ. Γ. Προβόπουλος, έστω ως διοικητής της ΤτΕ, είχε τη δύναμη να εμποδίσει τη δημοσίευση μιας έκθεσης του ΔΝΤ;  Μας δουλεύει;

4. Ο Γιώργος Προβόπουλος εμπόδισε, λέει, τη δημοσίευση μιας έκθεσης που έλεγε την αλήθεια ή που έλεγε ψέμματα; Αν έλεγε αλήθεια ποιον εξυπηρέτησε η απόκρυψή της; Την κυβέρνηση Καραμανλή που τον διόρισε και έλεγε ότι η ελληνική οικονομία είναι «θωρακισμένη» (Αλογοσκούφης) από την παγκόσμια κρίση που τότε ήταν στην αρχή της; Την κυβέρνηση, δηλαδή, που λίγους μήνες αργότερα, στις αρχές του 2009 (με υπουργό Οικονομικών Παπαθανασίου) δανείστηκε 40 δισ. ευρώ περισσότερα από όσα υποτίθεται χρειαζόταν γιατί ήταν ευνοϊκές οι συνθήκες ώστε να φτιάξει ένα «μαξιλάρι» όπως το χαρακτήρισε, το οποίο βέβαια το έφαγε μέχρι τις εκλογές εκτινάσσοντας το δημόσιο χρέος κατά 40 δισ. ευρώ;

5. Τι είναι το «αναλογιστικό χρέος» των ασφαλιστικών Ταμείων; Πρόκειται για κλασική περίπτωση ιδεολογικής χρήσης του όρους «χρέος» ώστε να δημιουργούνται εντυπώσεις. Το «αναλογιστικό χρέος» είναι μια προβολή των μελλοντικών ασφαλιστικών ελλειμμάτων πολλών δεκαετιών, που γίνεται στον παρόντα χρόνο. Το τελικό ποσό βγαίνει με τόσες πολλές αυθαίρετες υποθέσεις, με πρώτη το επιτόκιο προεξόφλησης αλλά και μακροοικονομικές προβλέψεις (ανάπτυξη, απασχόληση, απόδοση αποθεματικών ασφαλιστικών ταμείων και πάρα πολλές άλλες). Επειδή μιλάμε για πρόβλεψη σε βάθος δεκαετιών, μικρές αλλαγές στις υποθέσεις των παραμέτρων κάνουν τεράστιες αλλαγές στο τελικό αποτέλεσμα. Π.χ. μια αλλαγή του προεξοφλητικού επιτοκίου από το 1% στο 2% ή του πληθωρισμού από το 2% στο 3% ή του ρυθμού ανάπτυξης από το 2,5% στο 3,5% μπορεί να κάνει το "αναλογιστικό χρέος" να είναι 100% ή 200% ή 400% ή 800%. Αλλά οι μακροοικονομικές προβλέψεις συνήθως αποτυγχάνουν ακόμα και όταν είναι για τα επόμενα δύο με τρία χρόνια, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για τις επόμενες τρεις ή τέσσερις δεκαετίες. Δεν υπάρχει επιστημονικά αντικειμενικός τρόπος να κάνεις αυτόν τον υπολογισμό. Όμως ιδεολογικά βγάζεις ένα νούμερο, το ονομάζεις "χρέος" αντί να το ονομάσεις "παρούσα αξία των υποθετικών μελλοντικών ελλειμμάτων με βάση συγκεκριμένες υποθέσεις για τις μακροοικονομικές εξελίξεις" και ο κόσμος νομίζει ότι είναι κάτι τόσο ξεκάθαρο όσο είναι ένας ομόλογο του ελληνικού δημοσίου. Και στη συνέχεια επιβάλεις 'αντικειμενικά' τις πολιτικές που θέλεις.

Το σημαντικότερο ωστόσο, παραμένει: Με ποια ιδιότητα και με ποιο στόχο ο Γιώργος Προβόπουλος, προσπάθησε να κρύψει από τον ελληνικό λαό, τη δυσμενή και όντως υπερβολική έκθεση του κ. Τράα (ΔΝΤ) για το ελληνικό χρέος και τα ελλείμματα που εκείνη την εποχή μεγάλωναν αληθινά και επικίνδυνα. Διότι όπως αποδεικνύεται το σύστημα εξουσίας παρότι είχε επίγνωση της επερχόμενης έκρηξης της «φούσκας» επέλεξε την Ομερτά. Επειδή απλούστατα ήταν ενσυνείδητα, ως φαίνεται, βυθισμένο στην καλοπέρασή του και δεν είχε κανένα λόγο να σταματήσει τα αεριτζίδικα μπόνους και τα κέρδη του από την υπερχρέωση της χώρας και του τραπεζικού συστήματος -η οποία εξυπηρετούσε παράλληλα και τους εξαγωγικούς και άλλους κερδοσκοπικούς σκοπούς των ισχυρών της Ε.Ε. Διότι ο «χαμός» που ήθελε να αποφύγει ο κ. Προβόπουλος, ήρθε λίγο αργότερα με το δημόσιο έλλειμμα να αποδεικνύεται ότι είχε εκτιναχθεί στο 15% του ΑΕΠ και έτσι να ανέβουν τα spreads και να μας πάνε οι δανειστές και την τρόικα Εσωτερικού στην ταξικά μεροληπτική λιτότητα των Μνημονίων, που ακόμα πληρώνουν τα λαϊκά και τα μικρομεσαία στρώματα και πιο πολύ απ' όλους η νέα γενιά. Αλλά τι τους νοιάζει τους ανθρώπους του παλιού συστήματος, πολιτικούς, στελέχη, επιχειρηματίες, εμπειρογνώμονες, τραπεζίτες, με τα δισ. ευρώ στους λογαριασμούς τους στις ξένες τράπεζες; Αυτοί συνεχίζουν την καριέρα τους, σαν να μην τρέχει τίποτα.

Αντί λοιπόν, να ψάχνουμε το κάθε αυθαίρετο «αναλογιστικό χρέος» του κάθε κυρίου Τράα,  ας δούμε το κρυφό χρέος που δημιουργούσε την ίδια εποχή ο ίδιος ο κ. Προβόπουλος, με την ιδιότητα του διευθύνοντος συμβούλου της «Πειραιώς», όπως και οι άλλοι συνάδελφοί του τραπεζίτες, και το οποίο έγινε πραγματικό και φανερό χρέος λίγα χρόνια αργότερα. Είναι τα «κόκκινα δάνεια» των 100 και πλέον δισ. ευρώ, τα θαλασσοδάνεια που χορηγούσε το ελληνικό τραπεζικό σύστημα σε επιχειρηματικούς ομίλους της χώρας (που σε πολλές περιπτώσεις ήταν και μέτοχοι των ίδιων των τραπεζών από τις οποίες έπαιρναν τα δάνεια), τα δανεικά κι αγύριστα σε ομίλους ΜΜΕ αλλά και προσωπικά στους μετόχους τους, τα δανεικά και αγύριστα σε ξενοδόχους που ενώ είναι ο κλάδος που πάει καλά παρά την κρίση το ποσοστό των «κόκκινων δανείων» τους ξεπερνά αυτό των προβληματικών κλάδων. Είναι και τα δάνεια σε ΠΑΣΟΚ και ΝΔ για τα οποία απαλλάχθηκαν αναδρομικά από κάθε ευθύνη ο κ. Προβόπουλος και οι συνάδελφοί του που τα έδωσαν, τα άφθονα στεγαστικά δάνεια σε μια αγορά ακινήτων φούσκα.

Όλα αυτά πληρώθηκαν και ξαναπληρώθηκαν από τον ελληνικό λαό με τις διαδοχικές ανακεφαλαιοποιήσεις των τραπεζών, των οποίων οι διοικήσεις παρέμειναν ουσιαστικά οι ίδιες. Αλλά τα δεκάδες δισ. ευρώ της ανακεφαλαιοποίησης των ελληνικών τραπεζών δεν είναι ένα υποθετικό νούμερο, είναι ένα ποσό που έχει περάσει ολόκληρο στο δημόσιο χρέος της χώρας μας, στον απλό Έλληνα πολίτη και ιδίως τον χαμηλόμισθο και χαμηλοσυνταξιούχο, που δεν επωφελήθηκε καθόλου την εποχή της ευημερίας και που πληρώνει το μεγαλύτερο τίμημα την εποχή της κρίσης.