Προπαγάνδα Χωρίς Σύνορα

Συντάκτης: Τάσος Τσακίρογλου

Εισερχόμαστε σε μια νέα εποχή προπαγάνδας, όπου οι νέες τεχνολογίες επιτρέπουν τη μετάδοση της πληροφορίας καθ’ υπαγόρευσιν με χαμηλό κόστος. Απέναντί τους, οι δημοσιογράφοι είναι αυτοί που εμποδίζουν τη λειτουργία αυτού του μηχανισμού.

Αυτό διαπιστώνει ο γενικός γραμματέας των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα, Κριστόφ Ντελουάρ, με αφορμή την έκθεση της οργάνωσης για το 2016. Ή εν πάση περιπτώσει, εγώ θα πρόσθετα ότι οι δημοσιογράφοι είναι αυτοί που ΘΑ ΕΠΡΕΠΕ να εμποδίζουν τη λειτουργία αυτού του μηχανισμού, διότι σε μεγάλο ποσοστό και σε πολλές χώρες σήμερα οι ίδιοι αποτελούν αναπόσπαστο και οργανικό κομμάτι του.

Οπωσδήποτε, όμως, είμαστε μάρτυρες δύο παράλληλων διαδικασιών στον χώρο της ενημέρωσης: στα λεγόμενα «δημοκρατικά» ή «αναπτυγμένα» κράτη η συναίνεση των πολιτών εξασφαλίζεται με μαζικές εκστρατείες προπαγάνδας, παραπληροφόρησης (ΗΠΑ, Ελλάδα) και παρακολουθήσεων (ΗΠΑ, Βρετανία, Γερμανία κ.λπ.), ενώ στα λιγότερο αναπτυγμένα ή σ’ εκείνα που έχουν αυταρχικές εξουσίες με την ωμή καταστολή και την τρομοκρατία (Λ. Αμερική, Τουρκία κ.λπ.). Και, φυσικά, αναλόγως της περιόδου και των πολιτικών συνθηκών τίποτα δεν εμποδίζει τη μία διαδικασία να μετατρέπεται στην άλλη και τούμπαλιν.

Δεν είναι τυχαίο ότι οι ΗΠΑ βρίσκονται στην 41η θέση στον κόσμο και η αμερικανική ήπειρος έχει πέσει κάτω από την Αφρική, παρ’ ότι η αφρικανική ζώνη (Βόρεια Αφρική/Μέση Ανατολή) παραμένει η περιοχή του κόσμου όπου οι δημοσιογράφοι «υφίστανται κάθε είδους καταναγκασμούς». Αντίθετα, σε χώρες στις οποίες εκδηλώθηκαν «ανθρωπιστικές επεμβάσεις», όπως στο Ιράκ (158η θέση), στη Λιβύη (164η θέση) και στην Υεμένη (170ή), η άσκηση του δημοσιογραφικού επαγγέλματος είναι «κατόρθωμα θάρρους».

Σ’ αυτές τις συνθήκες, η Ελλάδα βρίσκεται στην 89η θέση, βελτιωμένη κατά δύο σε σχέση με πέρσι, ενώ το 2015 είχε πέσει 50 θέσεις. Ηταν η περίοδος στην οποία οι πυκνές πολιτικές εξελίξεις στη χώρα μας καλύφθηκαν με τον πλέον μονομερή, μεροληπτικό και άθλιο τρόπο από τα συστημικά ΜΜΕ, τα οποία, παρά τη διαβεβαίωση ότι «μένουμε Ευρώπη», μάλλον για Αφρική μεριά έτειναν. Προφανώς το δικό τους περίφημο μάντρα «γίναμε Ζιμπάμπουε» τους οδήγησε πιο εύκολα στην προσαρμογή στο αντίστοιχο περιβάλλον.

Ηταν αυτός ο τρόπος που οδήγησε την ΕΣΗΕΑ να προχωρήσει σε διαγραφές των πιο κραυγαλέων περιπτώσεων αλλοίωσης της πληροφόρησης και απόκρυψης της αλήθειας, με την ψευδαίσθηση (;) ότι έτσι ξεμπερδεύει με το πρόβλημα της ανεξαρτησίας των ΜΜΕ και της διαπλοκής τους με το κράτος. Είναι η λογική να χτυπάς τα πρόσωπα και ν’ αφήνεις αλώβητο το σύστημα το οποίο υπηρετούν.

Η έκθεση διαπιστώνει ότι στην Ελλάδα παρατηρείται «αργή ανάρρωση», θυμίζοντας την υπόσχεση του πρωθυπουργού «να δώσει τέλος στην ισχύ που απολαμβάνουν οι βαρόνοι των ΜΜΕ». Αναρωτιέται όμως (όπως οι περισσότεροι από εμάς) εάν τελικά θα αποδώσει η προσπάθειά του.

Αναφορικά δε με την Ευρώπη, οι Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα επισημαίνουν την «αποδυνάμωση του ευρωπαϊκού μοντέλου» και την παράλληλη ενίσχυση των μαζικών παρακολουθήσεων των επικοινωνιών, κυρίως με αφορμή τον λεγόμενο πόλεμο κατά της τρομοκρατίας.

Τι άλλο; Για τη Γαλλία, για παράδειγμα, τονίζουν ότι «μια χούφτα επιχειρηματιών που έχουν συμφέροντα εκτός των ΜΜΕ, έχουν στην κατοχή τους τη μεγάλη πλειονότητα των ιδιωτικών μέσων διεθνούς εμβέλειας». Σας θυμίζει κάτι;