Είναι όντως η εκεχειρία στη Συρία ένα κομβικό σημείο για την αρχή των νέων σχέσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας;

Συντάκτης: Γιάννης Δαμέλλος

Αφού άλλαξε πρώτα ο συσχετισμός των δυνάμεων με την εισβολή της Τουρκίας και την απώθηση του ISIS και των Κούρδων του YPG από σημαντικά εδάφη της Συρίας, και η κατάσταση στο Χαλέπι έγινε ο επόμενος στόχος της εδαφικής διευθέτησης όλων των πλευρών, οι μεγάλες δυνάμεις συμφώνησαν στη Γενεύη σε ένα σχέδιο εκεχειρίας που πρόκειται να τεθεί σε εφαρμογή τη Δευτέρα, προκειμένου να ανοίξει ο δρόμος για ειρήνευση στην εμπόλεμη χώρα. Τα κρατικά μέσα τη Συρίας και το Γαλλικό Πρακτορείο μετέδωσαν μάλιστα ότι η κυβέρνηση της Συρίας «ενέκρινε» τη συμφωνία ΗΠΑ-Ρωσίας για κατάπαυση του πυρός στη χώρα. Αν μη τι άλλο, Αμερικάνοι και Ρώσοι, μετά από πολύ καιρό κατάφεραν να τα βρουν και ο ΥΠΕΞ της Ρωσίας άφησε ένα υπονοούμενο που ενδεχομένως ν' αλλάξει τα πάντα στο πώς βλέπουμε από εδώ και πέρα τις σχέσεις των δύο υπερδυνάμεων: "Αυτό δεν είναι το τέλος του δρόμου", είπε, "αλλά η αρχή των νέων μας σχέσεων". Μένει να το επιβεβαιώσουν κι οι αμερικάνοι, βέβαια, τόσο πριν όσο και μετά από τις Προεδρικές τους εκλογές...

«Σήμερα οι ΗΠΑ και η Ρωσία ανακοινώνουν ένα σχέδιο, το οποίο ελπίζουμε ότι θα περιορίσει τη βία, θα κατευνάσει τον πόνο και θα ξαναφέρει κινητικότητα στην κατεύθυνση της διαπραγμάτευσης για ειρήνευση και πολιτική μετάβαση στη Συρία», δήλωσε χτες μετά τα μεσάνυχτα ο αμερικανός ΥΠΕΞ Τζον Κέρι για το αποτέλεσμα των 12ωρων διαπραγματεύσεων μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας στη Γενεύη με στόχο την εξεύρεση κοινά αποδεκτής λύσης για τη Συρία. Σύμφωνα με τον αμερικανό υπουργό Εξωτερικών, η συμφωνία για εκεχειρία θα επιτρέψει την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας στους ανθρώπους που υποφέρουν και θα ανοίξει τον δρόμο για νέες συνομιλίες με στόχο μια συμφωνία ειρήνευσης.

Δεν ήταν η πρώτη φορά που ΗΠΑ και Ρωσία συμφώνησαν σε ένα σχέδιο εκεχειρίας που θα οδηγήσει σε πολιτική λύση της εμφύλιας σύρραξης στη χώρα, η οποία διαρκεί τα τελευταία πέντε και πλέον χρόνια. Όμως, τους τελευταίους δύο μήνες διαμορφώθηκαν νέοι συσχετισμοί στον επιχειρησιακό χάρτη του πολέμου, και αρκετοί πληρεξούσιοι και των δύο στρατοπέδων, από Κούρδους μέχρι ισλαμιστές μαχητές που διατηρούσαν θυλάκους στο μαλακό υπογάστριο του Ασάντ -από τους οποίους αποσύρθηκαν, αμέσως μετά την τουρκική εισβολή- ευθυγραμμίστηκαν με τις εντολές των ΗΠΑ και της Ρωσίας διευκολύνοντας την επίτευξη της νέας εκεχειρίας.  

Η κατάπαυση του πυρός πρόκειται να τεθεί σε ισχύ την προσεχή Δευτέρα και είναι τόσο εύθραυστη όσο μια τζαμαρία στα Εξάρχεια κατά την ώρα άγριας διαδήλωσης.

Όμως, φαίνεται πως όντως κάτι αλλάζει, και δεν είναι τυχαίο που και ο Τζον Κέρι έκανε λόγο για πιθανό σημείο καμπής στο συριακό αν και εφόσον τηρηθούν όσα συμφωνήθηκαν με το αντίπαλο στρατόπεδο. Η Deutsche Welle, μετέδωσε ότι Κέρι και Λαβρόφ ανακοίνωσαν ότι θα υπάρξει κοινή δράση κατά των τρομοκρατών του λεγόμενου Ισλαμικού Κράτους. Ο Λαβρόφ υπογράμμισε ότι «αυτό δεν είναι το τέλος του δρόμου, αλλά η αρχή των νέων μας σχέσεων. Ελπίζουμε" , συμπλήρωσε" ότι, όλοι όσοι πραγματικά εκτιμούν την ειρήνη και την ακεραιότητα του πολυεθνικού και πολυθρησκευτικού συριακού κράτους θα υποστηρίξουν όσα συμφωνήσαμε». Από την πλευρά του, ο ειδικός απεσταλμένος του ΟΗΕ για τη Συρία Στάφαν ντε Μιστούρα, δήλωσε ότι οι δύο χώρες κατόρθωσαν να επεξεργαστούν ένα σαφές σχέδιο κατάπαυσης του πυρός κι εφόσον αυτή τεθεί σε εφαρμογή, οι οργανώσεις του ΟΗΕ είναι έτοιμες να μεταφέρουν άμεσα ανθρωπιστική βοήθεια σε εκατοντάδες χιλιάδες Σύρους στις πολιορκημένες περιοχές.

Όμως τίποτε δεν έχει τελειώσει ακόμα. Υπάρχουν ερωτήματα ανοιχτά, που αφορούν στην επόμενη μέρα μετά το Χαλέπι. Μια τρίτη χώρα, η Τουρκία έχει εισβάλει σε μια κυρίαρχη χώρα, τη Συρία και κατέχει εδάφη της. Και ετοιμάζεται να εδραιώσει την παρουσία της και να ορμήσει στη Ράκκα. Ο πόλεμος κατά του ISIS δεν σταματάει με την εκεχειρία... άλλωστε η εκεχειρία γίνεται για να καθίσουν στο ίδιο συμβούλιο οι διαφορετικές φράξιες-πληρεξούσιοι των Μ.Δυνάμεων που πολεμούν στο Χαλέπι και σε άλλες διαφιλονικούμενες περιοχές, και να λύσουν πολιτικά τις θρησκευτικές διαφορές τους. Ύστερα, είναι και οι Κούρδοι, που μέχρι σήμερα έκαναν όλη τη βρώμικη δουλειά των Αμερικανών, αλλά και αρκετή του Ασαντ, αλλά με την Τουρκία να προελαύνει έχουν σπρωχθεί ανατολικά του Ευφράτη. Παρά τα εδαφικά κέρδη τους, η επιθυμία τους να φτιάξουν ένα κράτος μπορεί να μην βρει την υποστήριξη που επιθυμούσαν. Η νεα προσέγγιση Άγκυρας και Μόσχας είναι ένα ακόμη στοιχείο που πρέπει περαιτέρω να αναλυθεί. Όλα αυτα τα στοιχεία θα βγουν στην επιφάνεια για να αναθερμάνουν την κρίση, μόλις ηρεμήσουν τα πράγματα στο Χαλέπι. Οπότε, αν όντως οι δύο μεγάλοι θέλουν να πετύχει η ειρήνευση πρέπει να δώσουν συνολική λύση στο πρόβλημα τώρα και να μην επιτρέψουν να συνεχισθεί το μαρτύριο του συριακού λαού.