Μαντλίν Ολμπράιτ: Η γυναίκα που έκρυβε το Θάνατο στις αποσκευές της

Επιμέλεια από το Γιάννη Δαμέλλο

Πηγή: LIZA FEATHERSTONE από το Jacobin

Στα 84 της χρόνια η Madeleine Albright πέθανε από καρκίνο. Για την αμερικανική ηγεμονία υπήρξε μια "πρωτοπόρος ιμπεριαλίστρια" όπως έγραψε η Λίζα Φέδερστοουν στο Jacobin, "που ανέβασε τον πήχυ χρήσης της θανατηφόρου βίας προκειμένου να επιβληθεί η Νέα Τάξη Πραγμάτων - και σκότωσε πολλούς, πολλούς ανθρώπους στην πορεία." Επίσης πρωτοστάτησε στην επέκταση του ΝΑΤΟ στην Ανατολική Ευρώπη, τη βασική αιτία για την οποία έχουμε φτάσει σήμερα στον πόλεμο. Τόσο πρωτοπόρος!

Η Madeleine Albright ήταν η πρώτη γυναίκα υπουργός Εξωτερικών της Αμερικής και υπήρξε σκληρότερη της Μάργκαρετ Θάτσερ σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς διαδραμάτισε κεντρικότερο ρόλο στη διαμόρφωση της μεταψυχροπολεμικής πολιτικής που εδραίωσε την αμερικανική ηγεμονία και προκάλεσε καταστροφή σε πολλές ηπείρους. Η Άγκελα Μέρκελ μπροστά της θυμίζει καλόγρια.

Ο Θάνατος κυνήγησε την Ολμπράιτ αλύπητα σαν ήταν κοριτσάκι, μα άρχισε να την ακολουθεί σαν οπαδός όταν μεγάλωσε. Είκοσι έξι συγγενείς της, μεταξύ των οποίων τρεις παππούδες και γιαγιάδες, δολοφονήθηκαν  από τους Ναζί στο Ολοκαύτωμα. Η οικογένειά της διέφυγε. Μάλλον ο Θάνατος θα κρύφτηκε στις αποσκευές της. 

Αλλιώς δεν εξηγείται ότι από το 1993 έως το 1997, η Albright ως πρέσβης των ΗΠΑ στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, προήδρευσε των πιο βάναυσων κυρώσεων κατά του Ιράκ μετά τον πόλεμο του Κόλπου. Στόχος της ήταν να μεγιστοποιήσει τη δυστυχία των Ιρακινών, ώστε να ενθαρρύνει την ανατροπή του Σαντάμ Χουσεΐν.

Όπως γράφει η Φέδερστοουν, "σε μια συνέντευξη του 1996 με τον Lesley Stahl του 60 Minutes, η Ολμπράιτ φαινόταν να προτείνει ότι οι θάνατοι των παιδιών άλλων ανθρώπων ήταν απλώς το κόστος για την εδραίωση της αυτοκρατορίας". 

«Ακούσαμε ότι μισό εκατομμύριο παιδιά έχουν πεθάνει. Εννοώ ότι είναι περισσότερα παιδιά από όσα πέθαναν στη Χιροσίμα», είχε πει τότε ο Stahl. «Πείτε μου, αξίζει το τίμημα;» Η Ολμπράιτ απάντησε: «Πιστεύω ότι είναι μια πολύ δύσκολη επιλογή, αλλά το τίμημα, πιστεύουμε ότι αξίζει τον κόπο».

Γράφει η Φέδερστοουν: "Αν και οι εκτιμήσεις θνησιμότητας στις οποίες αναφερόταν ο Stahl αμφισβητήθηκαν στη συνέχεια από ερευνητές, η Ολμπράιτ κατέστησε σαφές ότι ήταν αρκετά έτοιμη να προκαλέσει θάνατο σε αυτή την κλίμακα. Είναι δύσκολο να καταλάβουμε τον θάνατο περισσότερων από μισού εκατομμυρίου παιδιών και την ανεξέλεγκτη δυστυχία, για τόσες πολλές οικογένειες, που περιέχεται σε αυτό το ένα στατιστικό στοιχείο. Ωστόσο, αυτό ήταν ένα «τίμημα» που η Ολμπράιτ ήταν διατεθειμένη να αποσπάσει από τους απλούς ανθρώπους σε εκείνη τη φτωχή χώρα, όπου οι κυρώσεις στέρησαν από τους Ιρακινούς φάρμακα, καθαρό πόσιμο νερό και βασικές υποδομές."

Όταν στη διάρκεια της προεδρείας του Μπιλ Κλίντον εφαρμόσθηκε το δόγμα Πάουελ που έλεγε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έπρεπε να περιορίσουν τις στρατιωτικές επεμβάσεις τους όταν απειλούνται τα δικά τους εθνικά συμφέροντα, η Ολμπράιτ αντέδρασε και συγκρούστηκαν για το ποιος θα έπρεπε να είναι ο ρόλος των ΗΠΑ σε κρίσεις όπως η Βοσνία. Ο Πάουελ έγραψε στα απομνημονεύματά του ότι «σχεδόν έπαθε ανεύρυσμα» όταν η Ολμπράιτ τον ρώτησε: «Ποιο είναι το νόημα να έχουμε αυτόν τον υπέροχο στρατό για τον οποίο μιλάμε πάντα, αν δεν μπορούμε να τον χρησιμοποιήσουμε;»

Ως πρεσβευτής του ΟΗΕ, λίγα χρόνια νωρίτερα η Ολμπράιτ είχε εκδιώξει τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ Μπούτρος Μπούτρος-Γκάλι από την θέση του μετά από μια αδυσώπητη εκστρατεία, ένα θλιβερό επεισόδιο που ρίχνει φως στο όραμά της για την παγκόσμια τάξη πραγμάτων. 

Ο Μπούτρος-Γκάλι, του οποίου η θητεία στην εξουσία υποστηρίχθηκε από κάθε χώρα εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες, απέδωσε αργότερα την απομάκρυνσή του στη δημοσίευση έκθεσης του ΟΗΕ που υποστήριξε ότι η ισραηλινή επίθεση σε καταυλισμό προσφύγων στον Λίβανο, που σκότωσε εκατό ανθρώπους, ήταν εσκεμμένη και όχι λάθος, σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς της ισραηλινής κυβέρνησης. 

Αμερικανοί αξιωματούχοι αρνήθηκαν ότι αυτός ήταν ο λόγος, επικαλούμενοι αντ' αυτού διαφωνίες για τη Ρουάντα, την Κροατία και τη Βοσνία. Αλλά ο Μπούτρος Γκάλι είχε κάνει το λάθος να αναστατώσει μερικά μεγάλα κεφάλια της δυτικής άρχουσας τάξης αποκαλώντας τη Βοσνία «πόλεμο των πλουσίων». 

Επίσης, ο Μπούτρος-Γκάλι, αρχιτέκτονας των συμφωνιών του Καμπ Ντέιβιντ, είδε την εκστρατεία της Ολμπράιτ εναντίον του ως συνέχεια της ρατσιστικής και ξενοφοβικής παρενόχλησης των ρεπουμπλικάνων στο πρόσωπό του (ο Μπομπ Ντολ, για παράδειγμα, κοροιδευτικά τον αποκαλούσε «Boo Boo»), κι αυτό απέκτησε αρνητικό αντίκτυπο μετά τον θάνατο δεκαπέντε αμερικανών στρατιωτών σε μια αποτυχημένη ειρηνευτική επιδρομή του ΟΗΕ στη Σομαλία. Αλλά η Ολμπράιτ δεν σταμάτησε εκεί. Κατηγόρησε ψευδώς τον Μπούτρος-Γκάλι για διαφθορά. Ο Eric Rouleau γράφοντας στο Le Monde Diplomatique εκείνη την εποχή,  πρότεινε τον πραγματικό λόγο για τη βεντέτα της Ολμπράιτ εναντίον του δημοφιλούς συναδέλφου της:

Η πτώση του Τείχους του Βερολίνου είχε επιτρέψει στις Ηνωμένες Πολιτείες να διεξάγουν τον πόλεμο του Κόλπου σχεδόν όπως ήθελαν και αυτό εγκαινίαζε ένα μοντέλο για το μέλλον: ο ΟΗΕ θα προτείνει, με πρωτοβουλία της Ουάσιγκτον και οι ΗΠΑ θα αναλαμβάνουν δράση. Όμως ο κ. Μπούτρος-Γκάλι δεν συμμεριζόταν αυτή την άποψη για το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Από το 1997 έως το 2001, η Ολμπράιτ συνέχισε να προκαλεί αφάνταστα βάσανα στους Ιρακινούς ως υπουργός Εξωτερικών, υπό τον Πρόεδρο Μπιλ Κλίντον. Το 1999, ο βοηθός γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Ντένις Χάλιντεϊ παραιτήθηκε από τη θέση του για να μπορέσει να εκφραστεί κατά των κυρώσεων, μας θυμίζει η Φέδερστοουν. Οι ΗΠΑ «σκότωναν εν γνώσει τους χιλιάδες Ιρακινούς κάθε μήνα», είχε δηλώσει τότε ο Χάλιντεϊ, μια πολιτική που ονόμασε «γενοκτονία». Αν και πολλοί Αμερικανοί σοκαρίστηκαν όταν οι ΗΠΑ εισέβαλαν τελικά στο Ιράκ, ξεχνούν ότι όταν ο Μπους Τζούνιορ ανέλαβε την εξουσία, οι Ηνωμένες Πολιτείες βομβάρδιζαν ήδη το Ιράκ, κατά μέσο όρο τρεις φορές την εβδομάδα. Αυτό ήταν μια έμπνευση της γερακίνας.

Σε διατεταγμένη υπηρεσία

Αν ψάχνετε να βρείτε εκείνα τα ορόσημα που προκάλεσαν την τωρινή αντιπαράθεση μεταξύ ΝΑΤΟ και Ρωσίας στην Ουκρανία, δεν χρειάζεται να κοιτάξετε πιο μακριά. Η Ολμπράιτ προώθησε την επέκταση του ΝΑΤΟ στις πρώην σοβιετικές χώρες στην Ανατολική Ευρώπη, χαράζοντας μια απερίσκεπτη τροχιά που πολλοί υψηλόβαθμοι διπλωμάτες όλα αυτά τα χρόνια έχουν προειδοποιήσει ότι θα οδηγούσε αναπόφευκτα σε ρήξη με τη Ρωσία. Αυτή η πολιτική έχει συμβάλει σημαντικά στην πιθανή πυρηνική σύγκρουση που αντιμετωπίζουμε σήμερα.

Η Ολμπράιτ δεν σταμάτησε ποτέ να εργάζεται, αλλά θα ήταν πολύ καλύτερα για τον κόσμο αν είχε συνταξιοδοτηθεί λίγο νωρίτερα για να απολαύσει τα σημαντικά επιτεύγματά της. Η εταιρεία συμβούλων της βοήθησε την Pfizer να αποφύγει να μοιραστεί τις πατέντες της μεθ ημών, αν και κάτι τέτοιο θα έσωζε ζωές σε όλο τον κόσμο κατά τη διάρκεια της τρέχουσας πανδημίας COVID-19. Οι πατέντες εμβολίων παραμένουν η κύρια αιτία του παγκόσμιου απαρτχάιντ εμβολίων και των μαζικών θανάτων. Αλλά, όπως λέει με δικαιολογημένο κυνισμό η Φέδερστοουν "είναι απίθανο αυτό να την προβλημάτισε στο νεκροκρέβατό της: οι θάνατοι φτωχών, καστανών ανθρώπων που δεν είναι Αμερικανοί πάντα «άξιζαν το τίμημα» για την Ολμπράιτ."

Όταν έπεσε η σκυτάλη...

Κατά τη διάρκεια των προεδρικών προκριματικών του 2016, η Ολμπράιτ είπε για τις γυναίκες (όπως η Φέδερστοουν) που δεν υποστήριξαν την υποψηφιότητα της Χίλαρι Κλίντον: «Υπάρχει μια ειδική θέση στην κόλαση για τις γυναίκες που δεν βοηθούν η μία την άλλη». Αργότερα ζήτησε συγγνώμη για το σχόλιο σε ένα άρθρο της στους New York Times, εντούτοις, στον ιρακινό λαό δεν ζήτησε ποτέ συγγνώμη κι εξετάζοντας τα παραπάνω στοιχεία, ήταν μάλλον απερίσκεπτο εκ μέρους της να προφητέψει ότι θα πάρουν σειρά κι άλλες γυναίκες για την κόλαση.

Αφού, εντέλει όπως λέει και η Φέδερστόουν, σχεδόν σίγουρα, υπάρχει ήδη μια κράτηση στο όνομά της σε εκείνο το καυτό υπόγειο hot spot. Ίσως εκεί επιτέλους λάβει την αναγνώριση που της αξίζει, ως ξεχωριστή ανάμεσα σε δολοφόνους κι αυτοκρατορικούς πολεμοκάπηλους οποιουδήποτε φύλου.