«Το χρέος δεν πρέπει να πληρωθεί!» - Εφημερίδα των Συντακτών

Συντάκτης: Του Λεωνίδα Βατικιώτη*

Κι όμως, τα τελεσίγραφα, οι εκβιασμοί και οι ταπεινώσεις εκ μέρους των πιστωτών δεν αποτελούν μονόδρομο για την ελληνική κυβέρνηση. Το πόρισμα της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους της Βουλής, που δόθηκε στη δημοσιότητα την Πέμπτη 18 Ιουνίου και σύντομα θα είναι διαθέσιμο και στα ελληνικά, τεκμηριώνει με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια, στη βάση διεθνών ρητρών και πρόσφατων δεδικασμένων, ότι η μονομερής διαγραφή του δημόσιου χρέους είναι εφικτή.

Η στάση πληρωμών και η αποκήρυξη του χρέους, με όρους κυρίαρχου κράτους, αποτελεί μια ρεαλιστική εναλλακτική και τη μόνη φιλολαϊκή λύση στο ακανθώδες πρόβλημα του χρέους που σέβεται το διεθνές δίκαιο και αναγνωρίζει την προτεραιότητα που έχουν τα ανθρώπινα και κοινωνικά δικαιώματα του πληθυσμού (από το δικαίωμα στην εργασία και τη στέγαση μέχρι την παιδεία και την υγεία) έναντι των συμφερόντων των πιστωτών.

Αναφέρει κατά λέξη, από την εισαγωγή κιόλας, το προκαταρκτικό πόρισμα: «Τα νοµικά επιχειρήµατα που επιτρέπουν σε ένα κυρίαρχο κράτος να αποκηρύξει µονοµερώς το παράνοµο, αθέµιτο και επονείδιστο χρέος είναι πολλαπλά· όσον αφορά την ελληνική περίπτωση, µια τέτοια µονοµερής κυριαρχική πράξη θα µπορούσε να θεµελιωθεί στα εξής επιχειρήµατα: κατ’ αρχάς στην κακή πίστη την οποία επέδειξαν οι δανειστές, ωθώντας την Ελλάδα να παραβιάσει το εσωτερικό της δίκαιο και τις διεθνείς της υποχρεώσεις σε σχέση µε τα ανθρώπινα δικαιώµατα. Στη νοµική υπεροχή και προτεραιότητα των ανθρώπινων δικαιωµάτων απέναντι σε διεθνείς συµφωνίες, όπως εκείνες που υπέγραψαν οι προηγούµενες κυβερνήσεις µε τους δανειστές ή µε την τρόικα. Τη χρήση καταναγκασµού.

»Την επιβολή άδικων και ανεπιεικών όρων, οι οποίοι παραβιάζουν κατάφωρα το Σύνταγµα και την εθνική κυριαρχία. Τέλος, το δικαίωµα το οποίο αναγνωρίζει το Διεθνές Δίκαιο στο κράτος, να λαµβάνει µέτρα ενάντια σε παράνοµες ενέργειες δανειστών, οι οποίες πλήττουν τη δηµοσιονοµική του κυριαρχία, το υποχρεώνουν να αποδεχθεί παράνοµα, αθέµιτα και επονείδιστα χρέη και παραβιάζουν την οικονοµική του αυτοδιάθεση και τα θεµελιώδη ανθρώπινα δικαιώµατα.

»Οσον αφορά τη µη βιωσιµότητα του δηµόσιου χρέους, κάθε κράτος έχει νόµιµο δικαίωµα να επικαλείται την ύπαρξη κατάστασης ανάγκης σε εξαιρετικές περιστάσεις, προκειµένου να διαφυλάξει ουσιώδη συµφέροντα τα οποία απειλούνται από µείζονα και παρόντα κίνδυνο. Σε τέτοια περίπτωση το κράτος µπορεί να απαλλαγεί από την εκπλήρωση των διεθνών υποχρεώσεών του, οι οποίες επαυξάνουν τον κίνδυνο, όπως συµβαίνει µε τις εκκρεµείς δανειακές συµβάσεις.

»Τέλος, τα κράτη έχουν δικαίωµα να κηρύξουν µονοµερώς αδυναµία πληρωµής (insolvency), όταν δεν είναι βιώσιµη η εξυπηρέτηση του χρέους, στην οποία περίπτωση δεν διαπράττουν διεθνώς παράνοµη πράξη και, εποµένως, δεν φέρουν ευθύνη».

Το προκαταρκτικό πόρισμα, που βρίσκεται σε πλήρη εναρμόνιση με την άποψη που έχει η ελληνική κοινωνία για το χρέος και τους αιματηρούς αγώνες που έδωσε την προηγούμενη πενταετία για να μην πληρωθεί, είναι ένα κείμενο βαθιά πολιτικό. «Τα λεγόµενα “προγράµµατα διάσωσης” βασίζονταν σε ολοφάνερα εσφαλµένες παραδοχές, και µη βιωσιµότητά τους ήταν προβλέψιµη. Ωστόσο, οι βασικοί τους στόχοι συνίσταντο στη διάσωση των τραπεζών και των πιστωτών του ιδιωτικού τοµέα, καθώς και στην αναγκαστική επιβολή νεοφιλελεύθερων µεταρρυθµίσεων στην Ελλάδα», αναφέρεται στο πέμπτο κεφάλαιο.

Το προκαταρκτικό πόρισμα είναι επίσης αποκαλυπτικό, φωτίζοντας πλευρές της υπερχρέωσης της Ελλάδας, που ουδέποτε τέθηκαν από τις προηγούμενες κυβερνήσεις στις διαπραγματεύσεις, ούτε καν στη δημόσια αντιπαράθεση. Στο τέταρτο κεφάλαιο για παράδειγμα, όπου περιγράφονται οι τεχνικές λεπτομέρειες της χορήγησης των δανείων, το πόρισμα συμπεραίνει:

«Η ανάλυση των περίπλοκων κειµένων αυτών των συµφωνιών αποκαλύπτει τη χρήση µηχανισµών, οι οποίοι, αντί να στηρίξουν την Ελλάδα, επέτρεψαν να µεταφερθεί ο κύριος όγκος των νέων δανείων στα χρηµατοπιστωτικά ιδρύµατα, επιταχύνοντας συνάµα τη διαδικασία των ιδιωτικοποιήσεων µέσω της χρήσης χρηµατοδοτικών µέσων. Η Ελλάδα κλήθηκε να πληρώσει κάθε λογής καταχρηστικές δαπάνες γι’ αυτήν τη διαδικασία».

Η σημαντικότερη ωστόσο συμβολή του πορίσματος του λογιστικού ελέγχου είναι ότι χωρίς αμφισημίες και διπλωματικές διατυπώσεις υποστηρίζει πως το δημόσιο χρέος δεν πρέπει να πληρωθεί, διαψεύδοντας όσους ανησυχούσαν μήπως καταλήξει να νομιμοποιήσει την πληρωμή του και τελικά γίνει μπούμερανγκ για το λαϊκό κίνημα, αντί να διευκολύνει την πάλη του:

«Ολα τα στοιχεία που παρουσιάζουµε στην Προκαταρκτική Εκθεση καταδεικνύουν ότι η Ελλάδα όχι µόνο δεν είναι σε θέση να πληρώσει το χρέος, αλλά και δεν πρέπει να το πληρώσει», αναφέρει η εισαγωγή. Και λίγο παρακάτω: «Ως εκ τούτου, η Ελλάδα δεν πρέπει να πληρώσει αυτό το χρέος, διότι είναι παράνοµο, αθέµιτο και επονείδιστο», τονίζει!

Η Επιτροπή Αλήθειας εκδίδοντας ένα πόρισμα που ανταποκρίνεται πλήρως στις προσδοκίες της συγκρότησής της, από την πρόεδρο της Βουλής Ζωή Κωνσταντοπούλου, έπραξε το καθήκον της δημιουργώντας ένα θετικό προηγούμενο που μπορεί να αξιοποιηθεί όχι μόνο από την κυβέρνηση, για να επιλέξει τη ρήξη με τους πιστωτές, αλλά πρωτίστως από την κοινωνία.

Ολους αυτούς, συγκεκριμένα, που υπέστησαν τις δραματικές συνέπειες της κρίσης χάνοντας τη δουλειά τους και βλέποντας τον μισθό και τη σύνταξή τους να εξανεμίζεται την προηγούμενη πενταετία. Σε αυτούς ακριβώς επαφίεται πλέον να υλοποιηθούν τα συμπεράσματα του πορίσματος!

* Οικονομολόγος, δημοσιογράφος, μέλος της Επιτροπής Αλήθειας Δημοσίου Χρέους της Βουλής και της Κίνησης για τη Διαγραφή του Χρέους Τώρα!