Οι άστεγοι στις ΗΠΑ δολοφονούνται με φρενήρη ρυθμό

του THACHER SCHMID

για το Jacobin

Η έλλειψη στέγης έχει καταντήσει ένα διαβατήριο του τρόμου στον αμερικάνικο καπιταλισμό. Και ακόμη χειρότερα, σύμφωνα με το ρεπορτάζ του Jacobin, τα ποσοστά δολοφονιών αστέγων έχουν εκτοξευθεί σε τρομακτικά επίπεδα. 

Σε αντίθεση με την κοινή αντίληψη, οι άστεγοι είναι πολύ πιο πιθανό να γίνουν θύματα ανθρωποκτονιών παρά θύτες. 

Οι πρώτες αναφορές λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 2021 ανέδειξαν μερικές τρομακτικές λεπτομέρειες. Ένας «ύποπτος κατά συρροή δολοφόνος» ονόματι Willy Maceo είχε συλληφθεί στο Μαϊάμι επειδή «κυνηγούσε» κοιμισμένους άστεγους. Ο Jerome Price, πενήντα έξι ετών, είχε πεθάνει αφού ο Maceo φέρεται να τον πυροβόλησε πέντε φορές από ένα αυτοκίνητο. (Η οικογένεια του Πράις το έμαθε στην τηλεόραση.) Ένα δεύτερο θύμα μόλις επέζησε. Ύστερα, μια τρίτη επίθεση (και δεύτερη ανθρωποκτονία) συνδέθηκε με τις προηγούμενες.

Η αστυνομία συγκέντρωσε στοιχεία. Δήμαρχοι και αστυνομικοί άρχισαν να κάνουν συνεντεύξεις τύπου. Το όπλο του Maceo, όπως προέκυψε, είχε κατασχεθεί από την αστυνομία αλλά στη συνέχεια του επιστράφηκε. Οι λογαριασμοί των μέσων κοινωνικής δικτύωσης του Maceo αποκάλυψαν ότι ήταν ένας κτηματομεσίτης που πουλούσε ακριβές επαύλεις, γαλαζοπράσινες θάλασσες και φοίνικες.

Στα μέσα Ιανουαρίου, η εστίαση των Αρχών στράφηκε αρχικά στους άστεγους υπόπτους. Πρώτα μάθαμε από τις ευρέως καλυμμένες από τα ΜΜΕ δολοφονίες στις δύο μεγαλύτερες πόλεις της χώρας, ότι η Michelle Go σπρώχθηκε μπροστά από ένα τρένο του μετρό της Νέας Υόρκης από έναν άστεγο. Τρεις μέρες αργότερα, η Sandra Shells δέχτηκε επίθεση και σκοτώθηκε από έναν άστεγο σε στάση λεωφορείου του Λος Άντζελες. Στη συνέχεια όμως, τον Μάρτιο, το αφήγημα των συστημικών μέσων άλλαξε ξανά όταν ένας άνδρας ντυμένος με μπαλακλάβα αναζητείτο επειδή πυροβόλησε πέντε άστεγους που κοιμόντουσαν στη Νέα Υόρκη και την Ουάσιγκτον. Μετά από ανθρωποκυνηγητό σε δύο πολιτείες, ο ύποπτος, Gerald Brevard III, συνελήφθη.

Αυτή η σειρά ιστοριών συνέδεσε την έλλειψη στέγης και τις ανθρωποκτονίες. Τι σημαίνουν όμως; Επιδεινώνονται οι δολοφονίες των αστέγων; Έχουμε στοιχεία για αυτή την τρομερή τάση;

Το Jacobin επικοινώνησε με τους κορυφαίους ερευνητές Matt Fowle και Fredianne Gray, το Αστυνομικό Τμήμα του Λος Άντζελες (το οποίο έχει τα καλύτερα άμεσα διαθέσιμα δεδομένα μεταξύ των αστυνομικών τμημάτων για την έλλειψη στέγης) και έντεκα άλλα αστυνομικά τμήματα στις πόλεις των ΗΠΑ με τους μεγαλύτερους πληθυσμούς αστέγων. Εξετάζοντας τα δεδομένα, ανακαλύψαμε τρεις τάσεις που δείχνουν την μεγάλη εικόνα: Πρώτον, οι δολοφονίες αστέγων έχουν αυξηθεί από το 2010. Δεύτερον, η εποχή της πανδημίας έχει φέρει μια νέα έκρηξη στις ανθρωποκτονίες που αφορούν άστεγους. Και τέλος, σε αντίθεση με την κοινή αντίληψη, οι άστεγοι είναι πολύ πιο πιθανό να πέσουν θύματα ανθρωποκτονιών παρά να είναι οι θύτες.

Περισσότερα από χίλιοι άστεγοι έπεσαν θύματα ανθρωποκτονιών

Από το 2010, σε δεκαπέντε μεγάλες πόλεις των ΗΠΑ, έχουν σημειωθεί περισσότερες από χίλιες δολοφονίες ανθρώπων που ταξινομήθηκαν ως άστεγοι, σύμφωνα με στοιχεία που συγκέντρωσαν οι Fowle and Gray. Οι θάνατοι από ανθρωποκτονίες είναι μόνο ένα κλάσμα των συνολικών θανάτων αστέγων, που ανέρχονται συνολικά σε σχεδόν 25.000 σε αυτές τις δεκαπέντε πόλεις από το 2010. Αλλά αυτές οι δολοφονίες αυξάνονται.

Το ποσοστό τέτοιων ανθρωποκτονιών αυξάνεται από το 2010, όταν το σύνολο σε όλες τις πόλεις για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα ήταν σε χαμηλά μονοψήφια νούμερα. Το 2020 ή/και το 2021, πόλεις όπως η Ουάσιγκτον, το Σαν Χοσέ, η Νέα Υόρκη, το Λας Βέγκας και το Σιάτλ είδαν διψήφια θύματα ανθρωποκτονιών για ανθρώπους χωρίς στέγη. Το 2018, η κομητεία του Λος Άντζελες κατέγραψε τον υψηλότερο αριθμό δολοφονιών ενός έτους για οποιαδήποτε πόλη, εβδομήντα οκτώ το σύνολο. Το 2019, το πιο πρόσφατο διαθέσιμο έτος, ήταν εβδομήντα τρεις. Το νούμερο των θανάτων, γράφει ο Φάουλ, «θα πρέπει να θεωρείται υψηλότερο».

Οι θάνατοι από ανθρωποκτονίες είναι μόνο ένα κλάσμα των συνολικών θανάτων αστέγων. Αλλά αυτές οι δολοφονίες αυξάνονται.

Το άλμα στο ποσοστό ανθρωποκτονιών αστέγων τα τελευταία πέντε χρόνια φαίνεται να ξεπερνά το ποσοστό αύξησης του πληθυσμού των ΗΠΑ. Το πιο πρόσφατο διαθέσιμο ποσοστό ανθρωποκτονιών μεταξύ των αστέγων ξεπερνά τα συνολικά ποσοστά ανθρωποκτονιών στις πιο βίαιες πόλεις όπως το Saint Louis. Το Λας Βέγκας, το Πόρτλαντ και το Μαϊάμι έχουν ποσοστά δολοφονιών το 2020 μεταξύ των αστέγων περίπου 200 ανά 100.000. Αυτό είναι αστρονομικά υψηλότερο από τον εθνικό μέσο όρο σχεδόν οκτώ ανά 100.000.

Αν δούμε τις ποσοστιαίες αλλαγές μεταξύ 2015 και 2020, βλέπουμε αυξήσεις 514 τοις εκατό στην κομητεία Santa Clara  του Σαν Χοσέ, 281 τοις εκατό στην Ουάσιγκτον, DC. 110 τοις εκατό στην κομητεία Miami-Dade και 93 τοις εκατό στη Νέα Υόρκη. Τα υποτιθέμενα θύματα του Maceo και του Brevard δεν είναι μεμονωμένες περιπτώσεις.

Ο Μπράιαν Ντέιβις, διευθυντής της οργάνωσης βάσης στον Εθνικό Συνασπισμό για τους Αστέγους, λέει ότι οι βίαιες επιθέσεις σε άστεγους είναι χειρότερες τώρα από ποτέ άλλοτε. Η οργάνωση του Ντέιβις καταγράφει τη βία κατά των ανθρώπων που βιώνουν έλλειψη στέγης εδώ και δεκαετίες, σε 165 πόλεις.

«Αυτή τη στιγμή, εξήντα πέντε πόλεις» - ο υψηλότερος αριθμός εδώ και δεκαετίες - «διεξάγουν πογκρόμ σε καταυλισμούς, κάτι που απλώς κλιμακώνει το επίπεδο βίας για όσους δεν έχουν στέγη», έγραψε ο Ντέιβις σε ένα email. Υπήρξε μια «σημαντική μείωση των επιθέσεων» το 2020, σημείωσε ο Ντέιβις, αλλά αυτές επανήλθαν το 2021 στα προηγούμενα επίπεδα, ενώ στη συνέχεια ακολούθησε ένα υψηλότερο κύμα.

Περισσότερα θύματα παρά ύποπτοι

Αν και περιορισμένα, τα αστυνομικά στοιχεία που έχουμε επιβεβαιώνουν αυτά που βρήκαν οι ιατροδικαστές — και διευκρινίζουν τις εικόνες των δραστών και των θυμάτων.

Στοιχεία από το Αστυνομικό Τμήμα του Λος Άντζελες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που βιώνουν έλλειψη στέγης έχουν περίπου διπλάσιες πιθανότητες να πέσουν θύματα από τους ύποπτους. Σύμφωνα με την πύλη ανοιχτών δεδομένων της πόλης, η οποία χρονολογείται από το 2010, άστεγοι έχουν πέσει θύματα σε περίπου τα δύο τρίτα των ανθρωποκτονιών στις οποίες κάποιος αναγνωρίστηκε ως άστεγος (417) αντί για ύποπτος, που βρίσκεται περίπου στο ένα τρίτο (215).

Αναμφισβήτητα, ένα αίτημα δημόσιας καταγραφής από το LAPD για δεδομένα από το 2017 δείχνει, εάν αφαιρέσετε τις ανθρωποκτονίες όπου τόσο το θύμα όσο και ο ύποπτος είναι άστεγοι ότι η αναλογία των άστεγων θυμάτων σε σχέση τους υπόπτους άστεγους δολοφόνους κλίνει περαιτέρω προς το 171 προς 51, περισσότερα από τρία προς ένα.

Στοιχεία από το Λος Άντζελες δείχνουν ότι οι άνθρωποι που βιώνουν έλλειψη στέγης έχουν περίπου διπλάσιες πιθανότητες να είναι θύματα από τους ύποπτους.

Τα δεδομένα αιτημάτων δημοσίων αρχείων επιβεβαιώνουν μια ταχεία αύξηση στα ετήσια σύνολα ανθρωποκτονιών που αφορούν ένα «άστεγο/παροδικό» θύμα και/ή ύποπτο: από τριάντα οκτώ το 2017 σε σαράντα τέσσερις το 2018, πενήντα δύο το 2019, εβδομήντα ένα το 2020 και 106 πέρυσι — πιθανότατα υψηλό όλων των εποχών. Πηγαίνοντας πιο πίσω, στο 2010, τα δεδομένα της πύλης δείχνουν μια παρόμοια πρόσφατη άνοδο: για την περίοδο 2010–19, οι συνολικές ανθρωποκτονίες συμπεριλαμβανομένου ενός άστεγου θύματος ή/και υπόπτου ήταν 364. Ήδη αυτή τη δεκαετία, είναι 268.

Δύο υπηρεσίες μοιράστηκαν μαζί μου αριθμούς που φαίνεται να επιβεβαιώνουν μια πρόσφατη αύξηση: Στο Ντένβερ, σημειώνει ένας εκπρόσωπος της αστυνομίας, δεκαπέντε από τα ενενήντα έξι θύματα ανθρωποκτονιών το 2021 ήταν άστεγοι. 

Η κρίση των αστέγων

Οι οικονομικοί κραδασμοί όπως η Μεγάλη Ύφεση του 2007–8 δείχνουν πως υπάρχει μια νέα τάση στη βία κατά των αστέγων. Το τρέχον περιβάλλον της εποχής της πανδημίας είναι «πολύ χειρότερο», λέει ο Ντέιβις, το χειρότερο εδώ και τριάντα χρόνια.

Ο τόνος που δίνουν οι εκλεγμένοι αξιωματούχοι είναι επίσης σημαντικός, λέει ο Έρικ Ταρς, νομικός διευθυντής του Εθνικού Κέντρου Νομικής Αστέγων. Αυτό περιλαμβάνει τον δήμαρχο της Νέας Υόρκης Έρικ Άνταμς που «λέει στους ψηφοφόρους του ότι φοβάται να πάει στο μετρό», ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια Γκάβιν Νιούσομ προτείνει δικαστήρια που είναι πιθανό να αυξήσουν τις ακούσιες δεσμεύσεις και νομοθέτες που προτείνουν νομοσχέδια που ποινικοποιούν την έλλειψη στέγης.

«Πραγματικά βλέπω όλα αυτά να προέρχονται από ένα φαινόμενο δαιμονοποίησης και άλλων ανθρώπων που βιώνουν την έλλειψη στέγης», λέει ο Ταρς. «Αφήσαμε την κρίση των αστέγων να γίνει τόσο άσχημη στο αστικό περιβάλλον, που οι άνθρωποι μοιάζουν απελπισμένοι να δοθεί μια οποιαδήποτε λύση για να διώξουν τους ανθρώπους από τους δρόμους».

Στον ιστότοπο μιας εφημερίδας, ο κατά συρροήν δολοφόνος των αστέγων της Νέας Υόρκης/DC επευφημήθηκε στην ενότητα των σχολίων και οι δολοφονίες δικαιολογήθηκαν ως «λύση» ή «εκκαθάριση». Στο Μαϊάμι, τα σεμινάρια του Maceo σχετικά με τους «3 σπουδαίους λόγους για να αγοράσεις ένα σπίτι» βρίσκονται δίπλα στις υποτιθέμενες δολοφονίες ττων αστέγων και αποτελούν ένα τρομακτικό μνημείο της καπιταλιστικής βίας.

Προς το παρόν, όσοι αναζητούν παρηγοριά μπορούν ίσως να βρουν λίγη στις απαντήσει που δίνουν κάποιοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στον Maceo: «Θα βάλω τους άστεγους να επιστρέψουν ως Φρανκενστάιν και να σε κυνηγήσουν, κύριε Willy», γράφει ένας σχολιαστής.