Να μη γεννηθούν τέρατα στην Ευρώπη

Editorial της Εφημερίδας των Συντακτών

Στις 4 Δεκεμβρίου διεξάγεται στην Ιταλία δημοψήφισμα για την αναθεώρηση του Συντάγματος. Την ίδια μέρα οι Αυστριακοί ψηφίζουν για δεύτερη φορά για πρόεδρο της χώρας. Και τη Δευτέρα 5 Δεκεμβρίου συνέρχεται το Γιούρογκρουπ για να εξετάσει την πορεία του ελληνικού προγράμματος και την προοπτική λήψης μέτρων για το χρέος. Αυτά τα κομβικά γεγονότα αποτελούν το πρώτο «κύμα», γιατί μέσα στο 2017 θα διεξαχθούν εκλογές στην Ολλανδία, τη Γαλλία -προεδρικές και βουλευτικές- και τη Γερμανία. Σε καθεμία από τις αναμετρήσεις αυτές κρίνεται -λιγότερο ή περισσότερο- η ικανότητα της Ευρωπαϊκής Ενωσης να αντιμετωπίσει προκλήσεις που την ξεπερνούν.

Αν στην Ιταλία η δημοσιονομική πίεση, που δέχεται η ισχυρή, αλλά ακροβατούσα οικονομία της, συνδυαστεί με την απόρριψη των προτάσεων του Ρέντσι για αλλαγές στο Σύνταγμα, μπορεί να προκύψουν ραγδαίες εξελίξεις.

Στην Αυστρία, η Ακροδεξιά διεκδικεί τον ανώτατο πολιτειακό θεσμό, με κίνδυνο να καταφερθεί νέο πλήγμα στην ιδέα της ισχνής πλέον ευρωπαϊκής αλληλεγγύης. Οσον αφορά την Ελλάδα, οι εμμονές των υπερασπιστών της σκληρής λιτότητας κρατούν δέσμια την οικονομία και τους πολίτες, που χάνουν διαρκώς την αγοραστική δύναμή τους.

Ο πολιτικός χρόνος είναι πυκνός και το Βερολίνο δείχνει να μην ανησυχεί ιδιαίτερα για την ενότητα της Ευρώπης, για την εμπέδωση του αναγκαίου κλίματος οικονομικής ασφάλειας και σταθερότητας. Εθελοτυφλεί ή απλώς αγνοεί τους κινδύνους;

Ο,τι και αν συμβαίνει, η στάση που κρατά η γερμανική ηγεσία ελάχιστα βοηθάει την Ευρώπη. Στην ίδια «γραμμή», εγχώριες δυνάμεις ανακαλύπτουν ξανά το σκιάχτρο του «λαϊκισμού».

Αποδίδουν τα δεινά της οικονομίας και της κοινωνίας σε έναν αδιόρατο κύκλο πολιτικών ηγετών εντός της Ελλάδας, παραβλέποντας τις διεθνείς εξελίξεις. Η εκλογή Τραμπ στις ΗΠΑ, του δημαγωγού που κατάφερε να συγκινήσει με το μισαλλόδοξο κήρυγμά του, συμπληρώνει το δυσοίωνο σκηνικό.

Οι επόμενες ημέρες είναι κρίσιμες και θα πρέπει να αντιληφθεί το ευρωπαϊκό και το εγχώριο σύστημα ότι η άνοδος της Ακροδεξιάς στην Ευρώπη είναι ένα ξεκάθαρο «σήμα» πως οι δεινές οικονομικές συνθήκες μαζί με την ανεπάρκεια των προοδευτικών δυνάμεων μπορούν να οδηγήσουν στη γέννηση τεράτων. Εάν δεν αντιδράσουν γρήγορα, τότε το «τέρας» θα καταπιεί τους πάντες.