Ξαναρχίζει το "μεγάλο παζάρι" χωρίς τον Νταβούτογλου...

Πηγή: Πρώτο Θέμα

Οι Ευρωπαίοι προσπαθούν πρώτα να τα βρουν μεταξύ τους και μετά να μιλήσουν με την Άγκυρα - Βέτο άσκησε η Ουγγαρία στη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας - Πολωνία, Ουγγαρία, Σλοβακία, Τσεχία και Αυστρία υποστηρίζουν ότι η Τουρκία δεν είναι ασφαλής χώρα προορισμού για πρόσφυγες και μετανάστες και απορρίπτουν την επανεγκατάσταση απευθείας σε ευρωπαϊκές χώρες από την Άγκυρα - Για υποκριτική στάση τις εγκαλεί ο Τσίπρας

Ξεκινάει εκ νέου η Σύνοδος Κορυφής της ΕΕ στις Βρυξέλλες, έπειτα από πολύωρη διακοπή για διαβουλεύσεις, μετά το βέτο που άσκησε η Ουγγαρία. Στο τραπέζι δεν θα κληθεί να καθίσει και ο Τούρκος πρωθυπουργός, Αχμέτ Νταβούτογλου, καθώς το χάσμα μεταξύ των Ευρωπαίων παραμένει και θα πρέπει πρώτα να τα βρουν μεταξύ τους και μετά να συζητήσουν με την Τουρκία. Όπως αναφέρουν καλά πληροφορημένες πηγές από τις Βρυξέλλες, υπάρχει ένα προσχέδιο συμφωνίας που προέκυψε από τη σειρά διμερών επαφών τις τελευταίες ώρες και πάνω σε αυτό θα βασιστεί η συζήτηση. Διεθνή πρακτορεία, ωστόσο, όπως το Reuters, υποστηρίζουν, με επικλήσεις αξιωματούχων της ΕΕ, ότι οι ηγέτες της ΕΕ δεν θα συμφωνήσυν απόψε επί των αιτημάτων της Τουρκίας και οι αποφάσεις θα παραπεμφθούν στην επόμενη, προγραμματισμένη Σύνοδο Κορυφής της 17ης-18ης Μαρτίου.

Βέτο από την Ουγγαρία

Εμπλοκή προέκυψε, νωρίτερα, από τα κράτη της ομάδας του Βίζεγκραντ στις διαβουλεύσεις που συνεχίζονται πυρετωδώς στη Σύνοδο Κορυφής για το προσφυγικό, με τους αρχηγούς να καθυστερούν την έναρξη του δείπνου εργασίας με την Τουρκία, για να γίνουν συναντήσεις συντονισμού, με σκοπό την επίτευξη μιας συμφωνίας. Με ανάρτησή του στο Twitter, ο εκπρόσωπος της ουγγρικής κυβέρνησης, Ζόλταν Κόβατς, αποκάλυψε ότι ο πρωθυπουργός της χώρας, Βίκτορ Ορμπάν, άσκησε βέτο στο πλάνο επανεγκατάστασης των αιτούντων ασύλου απευθείας από την Τουρκία. Οι ισχυρές αντιστάσεις των κρατών της ομάδας Βίζεγκραντ αφορούν στο σχέδιο της ΕΕ για επανεισδοχή προσφύγων και παράτυπων μεταναστών από την Ελλάδα στην Τουρκία και την επανεγκατάστασή τους σε κράτη-μέλη της ΕΕ. Τα κράτη της ομάδας του Βίζεγκραντ (Πολωνία, Ουγγαρία, Σλοβακία και Τσεχία), καθώς και η Αυστρία, αντιτίθενται στην απόφαση αυτή, επιχειρηματολογώντας πως κάτι τέτοιο δεν είναι συμβατό με τα ανθρώπινα δικαιώματα, διότι η Τουρκία δεν θεωρείται ασφαλής χώρα προορισμού.  

Πηγές αναφέρουν πως τα κράτη αυτά θεωρούν πως δεν υπάρχει προσφυγικό ζήτημα, από την ώρα που έχουν κλείσει τα σύνορά τους. 

Ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας δήλωσε πως η επίτευξη μιας συμφωνίας σήμερα είναι πολύ σημαντική για την Ελλάδα και χαρακτήρισε υποκριτική τη στάση τους να μην δέχονται Σύρους, Ιρακινούς και Αφγανούς πρόσφυγες και έπειτα να απορρίπτουν την επιστροφή τους στη Τουρκία. 

Παράλληλα, ο πρωθυπουργός κάλεσε τους «τέσσερις του Βίζενγκραντ», αφού δεν δέχονται την επανεισδοχή των παράτυπων μεταναστών και των προσφύγων από την Ελλάδα στη Τουρκία, να ανοίξουν τα σύνορά τους, σεβόμενοι τις αποφάσεις της προηγούμενης Συνόδου για διατήρηση του «status quo» των ανοιχτών συνόρων.  

Νωρίτερα, ελληνικές κυβερνητικές πηγές παρατηρούσαν ότι οι διαδικασίες που ακολουθούνται για την εύρεση συμβιβασμού με την Τουρκία είναι «σύνθετες» και αναμένεται να διαρκέσουν επί μακρόν, καθώς γίνεται προσπάθεια για μια συμφωνία, που θα καλύπτει όλες τις πλευρές.

Πρόκειται για μια εξέλιξη, που η ελληνική πλευρά θεωρούσε θετική, καθώς αφαιρούσε από την Ελλάδα μια σειρά κατηγοριών από κράτη-μέλη όπως αυτά του Βίζενγκραντ, χαρακτηρίζοντας την εξέλιξη αυτή ως μια «τεράστια ανακούφιση». Καθώς φαίνεται, ωστόσο, τα κράτη του Βίζεγκραντ δεν κάνουν πίσω...

Παρ' όλα αυτά, ο επικεφαλής του γραφείου του Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, Μάρτιν Σελμάγερ, μέσω Twitter, έκανε λόγο για πρόοδο και εξέφρασε αισιοδοξία για συμφωνία ακόμα και μέσα στη νύχτα, παρά τις δύσκολες διαπραγματεύσεις.

Μια ακόμη παράμετρος που δημιουργεί αίσθηση, είναι οι δηλώσεις του Γερμανού υπουργού Εσωτερικών, Τόμας Ντε Μεζιέρ, ο οποίος ζητά από την Ελλάδα να κρατήσει τους πρόσφυγες στα εδάφη της και να μην τους αφήσει να συνεχίσουν το ταξίδι τους, τονίζοντας ωστόσο ότι η Ελλάδα πρέπει να βοηθηθεί και θα βοηθηθεί. Διαβάστε περισσότερα εδώ

Περί τις 19:15 ήρθε στο φως της δημοσιότητας η τουρκική πρόταση που εξετάζουν οι Ευρωπαίοι ηγέτες, η οποία έχει χαρακτηριστεί από ευρωπαϊκές πηγές ως «πολύ σοβαρή» και στην οπoία συμπεριλήφθηκαν και οι προτάσεις της ΕΕ, με αποτέλεσμα να πρόκειται, στην ουσία, για ένα κοινό σχέδιο δράσης.

Προσχέδιο κοινού σχέδίου δράσης ΕΕ-Τουρκίας - Τι δίνει και τι παίρνει η Ελλάδα

Για την επίτευξη μιας συμφωνίας για το προσφυγικό στη Σύνοδο Κορυφής στις Βρυξέλλες, έπειτα από την κατάθεση μιας νέας πρότασης της τουρκικής πλευράς, η Ευρωπαική Επιτροπή συνέταξε ένα προσχέδιο κοινού σχεδίου δράσης, δίνοντας ως ανταλλάγμα για την εφαρμογή επανεισδοχής των μεταναστών και των Σύρων προσφύγων από τα ελληνικά νησιά στην Τουρκία, την ταχύτερη απελευθέρωση των θεωρήσεων εξόδου (βίζα), το άνοιγμα νέων κεφαλαίων για την ενταξιακή πορεία και την χρηματική υποστήριξή τους. 

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες χαρακτηρίζουν το προσχέδιο ως «σοβαρό» και το εξετάζουν αυτή τη στιγμή, με κάποιους ηγέτες να εκφράζουν την ανησυχία τους για ορισμένα σημεία, ιδιαίτερα ως προς τη διατύπωσή τους, εκτιμώντας ότι θα υπάρξουν αντιδράσεις από τα κοινοβούλιά τους.  

Σύμφωνα με το προσχέδιο της τουρκικής πρότασης, η Τουρκία δεσμεύεται να εφαρμόσει επανεισδοχή όλων των παράτυπων μεταναστών που πέρασαν από τη Τουρκία στα ελληνικά νησιά για περιορισμένο χρονικό διάστημα. 

Παράλληλα, το προσχέδιο στοχεύει σε συμφωνία μεταξύ της τουρκικής και της ελληνικής κυβέρνησης στην εγκατάσταση ενός «ικανού αριθμού» Τούρκων απεσταλμένων σε «μονάδες παρακολούθηση παράτυπης μετανάστευσης» -κυρίως στη Λέσβο, τη Χίο, τη Σάμο, τη Λέρο και την Κω, για την «επίσπευση των περιπτώσεων επανεισδοχής». Σημειώνεται πως η πρόταση για Τούρκους υπαλλήλους δεν είναι κάτι νέο, καθώς είχε τεθεί ξανά από την Άγκυρα τον Δεκέμβριο.  

Στη συνέχεια η Τουρκία δεσμεύεται να εφαρμόσει όλα τα «διοικητικά και νομικά εργαλεία για την εκπλήρωση της επανεισδοχής», έπειτα από συμφωνία με την ελληνική κυβέρνηση. 

Όπως αναφέρει το κείμενο του προσχεδίου της συμφωνίας, η Τουρκία θα βοηθήσει στην επανεγκατάσταση των Σύρων προσφύγων από την Ελλάδα στα κράτη-μέλη της ΕΕ με τη λογική της φόρμουλας «ένας προς έναν» -δηλαδή, για κάθε Σύρο πρόσφυγα που δέχεται πίσω η Τουρκία, τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα δέχονται έναν πρόσφυγα από την Τουρκία, αφού προηγουμένως οι γείτονες υποδεχθούν πίσω όλους τους παράνομους μετανάστες από τα ελληνικά νησιά.  

Τέλος, η Τουρκία δεσμεύεται να υλοποιήσει τα έργα υποστήριξης προσφύγων που πρότεινε η τουρκική κυβέρνηση σε συνεργασία με το αρμόδιο όργανο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. 

Τι θέλει η Τουρκία από την Ευρώπη

Σύμφωνα με την τουρκική πρόταση, η Άγκυρα αναμένει η Ευρωπαϊκή Ένωση «να εκκενώσει πλήρως τα ελληνικά νησιά από πρόσφυγες και να εφαρμόσει επανεισδοχή μόνο σε όσους πέρασαν στα νησιά έπειτα από τον καθορισμό ημερομηνίας έναρξης», καθώς και η ΕΕ να καλύψει το κόστος της επανεισδοχής. Παράλληλα, ζητά την απελευθέρωση των θεωρήσεων εξόδου (βίζα) για τους Τούρκους πολίτες, νωρίτερα από την προηγούμενη συμφωνία, μέχρι το τέλος του Ιουνίου του 2016, συνδέοντας την πρόοδο που κάνει η ΕΕ στις θεωρήσεις με την πρόοδο της επανεισδοχής προσφύγων και μεταναστών από την Τουρκία. Στη συνέχεια η Τουρκία ζητά να τηρήσει η ΕΕ τη μετεγκατάσταση των Σύρων προσφύγων σύμφωνα με τη φόρμουλα που προτείνει η Τουρκία (ένας προς έναν) και συνεργασία για από κοινού δημιουργία «ανθρωπιστικών ζωνών ασφαλείας» εντός τουρκικού εδάφους. Τέλος, η Τουρκία ζητάει την απελευθέρωση νέων ενταξιακών κεφαλαίων, τρία επιπλέον δισεκατομμύρια σε βοήθεια έως το 2018 και την καταγραφή προόδου σε μηνιαία βάση. Τα αιτήματα της Άγκυρας επιβεβαίωσε με δηλώσεις του ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Μάρτιν Σουλτς, μετά την ολοκλήρωση του γεύματος εργασίας και πριν ξεκινήσει η σύσκεψη των «28».

Αντίδραση Τσίπρα στα τουρκικά αιτήματα

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο Αλέξης Τσίπρας αντέδρασε στις τουρκικές αξιώσεις, τονίζοντας ότι δεν μπορούν να «ξεπαγώσουν» τα πέντε κεφάλαια για την ενταξιακή πορεία της Τουρκίας.

Κατά την παρέμβασή του στη Σύνοδο των 28 ηγετών της ΕΕ, σύμφωνα με τις ίδιες κυβερνητικές πηγές, ο πρωθυπουργός είπε πως τα κεφάλαια δεν μπορούν να ανοίξουν, εάν δεν υπάρξουν βήματα προόδου από την πλευρά της Τουρκίας στην εφαρμογή του πρωτοκόλλου της Άγκυρας και στο θέμα του «casus belli».

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ακόμη, έγινε και συνάντηση στο περιθώριο της Συνόδου για τον καλύτερο συντονισμό στη διαπραγμάτευση με την Τουρκία. Σε αυτήν συμμετείχαν οι ηγέτες της Γερμανίας, της Γαλλίας, της Βρετανίας, της Ολλανδίας, της Ελλάδας και της Κύπρου, μαζί με την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ για θέματα Εξωτερικής πολιτικής, Φεντερίκα Μογκερίνι. 

Αντίθετη και η Κύπρος

Τα κεφάλαια των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ, τα οποία έχουν παραμείνει κλειστά με πρωτοβουλία της Κύπρου, θα ανοίξουν μόνο όταν η Τουρκία εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της, ανέφερε σήμερα από τις Βρυξέλλες ο Κύπριος κυβερνητικός εκπρόσωπος, Νίκος Χριστοδουλίδης, ο οποίος προέβη, στο περιθώριο των εργασιών της Συνόδου Κορυφής ΕΕ-Τουρκίας, στις εξής δηλώσεις:

«Βρίσκονται σε εξέλιξη έντονες διαβουλεύσεις λόγω του γεγονότος ότι χθες αργά το βράδυ η Τουρκία ενημέρωσε την Ολλανδική Προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ για συγκεκριμένες απαιτήσεις για να συνεργαστεί στο θέμα του μεταναστευτικού και για να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της όπως αυτές απορρέουν από το Σχέδιο Δράσης ΕΕ-Τουρκίας το οποίο έχει ήδη συμφωνηθεί. Ανάμεσα στις απαιτήσεις της Τουρκίας είναι και το άμεσο ξεπάγωμα πέντε κεφαλαίων της ενταξιακής της πορείας τα οποία, ως γνωστόν, έχουν ήδη παγώσει με απόφαση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Είναι μέσα σε αυτό το πλαίσιο που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, σε επαφές που είχε με τον Πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, τον πρωθυπουργό της Ολλανδίας, την καγκελάριο της Γερμανίας, τον Έλληνα πρωθυπουργό αλλά και πολλούς άλλους συναδέλφους του στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, έκανε ξεκάθαρη τη θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας σε ότι αφορά το θέμα των κεφαλαίων. Ότι δηλαδή αυτά τα κεφάλαια έχουν παγώσει για πολύ συγκεκριμένους λόγους και θα μπορούν να ανοίξουν μόνο εάν η Τουρκία εκπληρώσει εκείνες τις υποχρεώσεις της. Αντιλαμβάνεστε ότι υπάρχουν στο παρασκήνιο αρκετές συναντήσεις και διαβουλεύσεις. Είναι για αυτό το λόγο που υπάρχει και καθυστέρηση στην εξέλιξη των εργασιών και που έχει προγραμματιστεί και δείπνο απόψε στην παρουσία του Τούρκου πρωθυπουργού. Αναμένουμε να δούμε πως θα εξελιχθεί η όλη κατάσταση».

Σε ερώτηση δημοσιογράφου για τις εκτιμήσεις σε ότι αφορά την κατάληξη των διαβουλεύσεων, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος απάντησε: «Η θέση της Κυπριακής Δημοκρατίας για τα συγκεκριμένα κεφάλαια είναι ξεκάθαρη και έχει κοινοποιηθεί σε όλα τα κράτη μέλη. Να εκφράσω την ικανοποίηση για το γεγονός ότι η θέση της Λευκωσίας στηρίζεται από αρκετούς εταίρους μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση που αντιλαμβάνονται ότι η Τουρκία δεν μπορεί να χρησιμοποιεί, αν θέλετε, τον ρόλο που διαδραματίζει στην ανθρωπιστική κρίση για να παίρνει ανταλλάγματα στην ενταξιακή της πορεία».