Η Δημοκρατία στα χειρότερά της

Συντάκτης: Κορίνα Βασιλοπούλου

«Ποτέ δεν φαντάστηκα ότι θα χρειαζόταν να παλέψω ξανά ενάντια σε ένα νέο πραξικόπημα». Με τα λόγια αυτά η πρόεδρος της Βραζιλίας Ντίλμα Ρούσεφ αποχαιρέτησε χθες τους πολίτες, αφότου η Γερουσία αποφάσισε την παραπομπή της σε πολιτική δίκη. «Η δημοκρατία χάθηκε στη Βραζιλία», σχολίαζε η ιστοσελίδα του αμερικανικού προοδευτικού περιοδικού New Republic, ενώ η βρετανική Guardian χαρακτήρισε τη χθεσινή μέρα «την πιο θλιβερή στην ιστορία της νεόκοπης βραζιλιάνικης Δημοκρατίας».

Είναι η δεύτερη φορά στη χώρα που μια διαδικασία παραπομπής καταλήγει στην απομάκρυνση προέδρου. Η πρώτη ήταν το 1992 με τον Φερνάντο Κολόρ ντε Μέλο.

Η διαφορά είναι ότι ενώ ο Ντε Μέλο είχε κατηγορηθεί για σκάνδαλο διαφθοράς, την Ντίλμα Ρούσεφ κανείς δεν τη μέμφεται για αθέμιτο προσωπικό πλουτισμό.

Η κατηγορία είναι ότι παραποίησε τα δημοσιονομικά στοιχεία προκειμένου να βοηθήσει την επανεκλογή της το 2014, κάτι όμως που, κατά γενική ομολογία, αποτελεί πάγια τακτική των κυβερνώντων στη Βραζιλία.

Η Ρούσεφ, για τους επόμενους έξι μήνες, θα είναι «πρόεδρος σε αργία». Θα παραμείνει στο προεδρικό μέγαρο, θα εισπράττει τον μισθό της κατά το ήμισυ και θα επιστρέψει στα καθήκοντά της εφόσον κριθεί αθώα.

Η ίδια δηλώνει ότι δεν πρόκειται να παραιτηθεί. Θα περιμένει μέχρι τέλους την απόφαση και στο μεταξύ θα χρησιμοποιήσει όλα τα νόμιμα μέσα κατά της διαδικασίας της καθαίρεσής της.

Οσοι μάλιστα τη γνωρίζουν καλά ισχυρίζονται ότι είναι πολύ σκληρό καρύδι για να υποχωρήσει.

Αρχή μιας νέας κρίσης

Στο μεταξύ, πολλοί αναλυτές προβλέπουν ότι η απομάκρυνση της Ντίλμα δεν θα σημάνει το τέλος μιας κρίσης, αλλά την αρχή μιας νέας, ενδεχομένως χειρότερης.

Είναι τουλάχιστον ντροπή και ιδιαίτερα ανησυχητικό για τη δημοκρατία το γεγονός ότι ο Ζαΐρ Μπολσονάρο, ένας από τους γερουσιαστές που ψήφισαν υπέρ της παραπομπής, αφιέρωσε την ψήφο του στη χούντα και στους βασανιστές της Ρούσεφ.

Το ίδιο ισχύει και για την ακεραιότητα των κατηγόρων της προέδρου. Από τους 44 γερουσιαστές που αντιμετωπίζουν προβλήματα με τη Δικαιοσύνη ή την Εφορία, οι 34 ψήφισαν υπέρ της παραπομπής και μόνο οι 10 κατά.

Τέλος, δεν είναι καθόλου ενθαρρυντικό το ότι την ηγεσία της χώρας αναλαμβάνει προσωρινά ένας άνθρωπος που και ο ίδιος κινδυνεύει με καθαίρεση λόγω της εμπλοκής του στο σκάνδαλο για ξέπλυμα χρήματος μέσω της κρατικής πετρελαϊκής εταιρείας Petrobras.

Ο Μισέλ Τεμέρ, μέχρι χθες αντιπρόεδρος της Κάτω Βουλής, ήταν μαζί με τον πρώην πρόεδρο Εντουάρντο Κούνια, ο οποίος καθαιρέθηκε λόγω διαφθοράς, πρωτεργάτης της όλης διαδικασίας εναντίον της Ρούσεφ.

Η ειρωνεία είναι ότι ήταν και o συνυποψήφιος της Ρούσεφ στις εκλογές του 2010 και του 2014, ο 75χρονος Τεμέρ από το Kόμμα του Δημοκρατικού Κινήματος της Βραζιλίας (PMDB), που πολύ πρόσφατα αποχώρησε από τον κυβερνητικό συνασπισμό, αν κατέβαινε στις εκλογές, με το ζόρι θα έπαιρνε 2%, όπως δείχνουν τα γκάλοπ.

Είναι όμως ο άνθρωπος που προτιμούν οι αγορές και το γιατί είναι ευνόητο.

Ο Τεμέρ έχει δηλώσει ότι θα προβεί σε γενναίες περικοπές των δημοσίων δαπανών και θα βάλει τη Βραζιλία στον δρόμο της λιτότητας προκειμένου να μειώσει το έλλειμμα.

Αρκετοί εικάζουν ότι οι συντάξεις θα είναι από τα πρώτα πράγματα που θα βρεθούν στο στόχαστρό του.

Χαρακτηριστικό της οικονομικίστικης αντίληψης του Τεμέρ για τα πράγματα είναι ότι σκοπεύει να καταργήσει το υπουργείο Κοινωνικής Ασφάλισης και να το συγχωνεύσει με το Οικονομικών, στο πλαίσιο της γενικότερης συγχώνευσης υπουργείων την οποία έχει εξαγγείλει.

Δικαίως, οι ασθενέστερες κοινωνικές τάξεις της Βραζιλίας φοβούνται ότι μετά την απομάκρυνση της Ντίλμα, το βιοτικό τους επίπεδο θα αλλάξει προς το χειρότερο.

Μέσα σε όλα αυτά, η Βραζιλία ετοιμάζεται να φιλοξενήσει την Ολυμπιάδα στο Ρίο η οποία, σύμφωνα με τις επίσημες διαβεβαιώσεις όλων των εμπλεκομένων, θα διεξαχθεί κανονικά.

Μόνο που ένα γεγονός τέτοιας έκτασης πάντα πυροδοτεί κοινωνικές αντιδράσεις σε χώρες με εγγενή προβλήματα όπως η Βραζιλία.

Νωπές είναι ακόμα οι μνήμες από τις διαδηλώσεις που σημάδεψαν την περίοδο πριν από το Μουντιάλ το 2014.

Με δεδομένες τις σημερινές γεμάτες ένταση διαδηλώσεις υπέρ και κατά της Ντίλμα Ρούσεφ που γίνονται σε καθημερινή σχεδόν βάση, το επόμενο διάστημα προβλέπεται ιδιαίτερα «καυτό» και όχι λόγω του τροπικού κλίματος.