Εσείς πιστεύετε ότι οι Κινέζοι φτιάχνουν ένα κράνος που "διαβάζει τη σκέψη" για να λογοκρίνουν πορνοταινίες;

Γιάννης Δαμέλλος

Αντί να ασχοληθούν με τα θεμελιώδη προβλήματα κοινωνικών ανισοτήτων που αντιμετωπίζουν ως χώρα, οι Κινέζοι αναπτύσσουν μια συσκευή, ένα κράνος που μπορεί να «διαβάζει τη σκέψη», με στόχο την καλύτερη εφαρμογή της πολιτικής σχετικά με το πορνογραφικό περιεχόμενο. Προσωπικά το εκλαμβάνω  λίγο εκ του πονηρού το γινάτι τους με το πορνό, γιατί το να πειραματίζεσαι με μηχανές που ανιχνεύουν καλύτερα τις σκέψεις των λογοκριτών όταν αναζητούν πορνοταινίες στο διαδίκτυο μπορεί να αποτελεί πολιτισμικό τους δικαίωμα αλλά αν μια μέρα οι ίδιες μηχανές αρχίζουν να να ανιχνεύουν τις σκέψεις των πολιτών, ή οι πορνοταινίες αντικατασταθούν με πολιτικές ταινίες τότε αλλάζει το πράμα. Ο σκοπός της κάθε εφαρμογής κάνει τη διαφορά.

Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Σύμφωνα με ρεπορτάζ του South China Morning Post, τη συσκευή ετοιμάζει μια ομάδα ερευνητών του Πανεπιστημίου Jiaotong του Πεκίνου, Αξίζει να σημειώσουμε ότι, η παρακολούθηση πορνογραφικού περιεχομένου δεν είναι απλώς ακατάλληλη για ανήλικους στην Κίνα, αλλά αποτελεί έγκλημα. Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα, η χώρα χρησιμοποιεί ήδη διάφορα φίλτρα για τον εντοπισμό και την αφαίρεση από το διαδίκτυο και από τις πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης ανάρμοστου περιεχομένου. Αυτό προυποθέτει την εκτεταμένη χρήση τεχνητής νοημοσύνης (AI) για την επισήμανση του περιεχομένου, ενώ απασχολείται και ένας μεγάλος αριθμός από επαγγελματίες λογοκριτές. Φαντάζομαι ό,τι λογοκρίνεται ισχύει και για τους ανήλικους και για τους ενήλικους.

Εντούτοις, όπως αναφέρει το άρθρο, το πρόβλημα είναι πως ούτε οι αλγόριθμοι της τεχνητής νοημοσύνης μπορούν να ανιχνεύουν όλο το ακατάλληλο υλικό, ούτε το ανθρώπινο δυναμικό που αναλαμβάνει να σαρώσει το διαδίκτυο, μιας και η διαδικασία γίνεται κουραστική και έτσι ξεκινούν τα λάθη. Η Κίνα αποφάσισε λοιπόν να διευκολύνει τους λογοκριτές της με την τεχνολογία, κατασκευάζοντας ένα πολύ φουτουριστικό κράνος που φιλοδοξεί να μεγιστοποιήσει την αποτελεσματικότητα της ανίχνευσης ακατάλληλου περιεχομένου, αξιοποιώντας τις ικανότητες του ανθρώπινου εγκεφάλου τους. Δεν ξέρω πώς σας φαίνεται αυτό, αλλά εμένα με παραπέμπει στον Όργουελ…

Όπως ανακαλύφθηκε από τους κινέζους ερευνητές -λίγο μεταχρονολογημένα βέβαια- οι επιδόσεις του ανθρώπινου ματιού και του εγκεφάλου στην αναγνώριση εικόνων είναι πολύ ανώτερες από τους αλγορίθμους που βασίζονται σε AI. Αυτό ίσχυε μάλιστα ακόμη περισσότερο όταν οι εικόνες περιείχαν σύνθετα backgrounds. Κατά τη διάρκεια της έρευνας, η ομάδα διαπίστωσε ότι μια εικόνα με γυμνό, ακόμη και αν εμφανιζόταν για μισό δευτερόλεπτο ανάμεσα σε μια ροή άλλων εικόνων, προκαλούσε αντίδραση στον παρατηρητή. Αναφέρεται, λοιπόν, ότι το κράνος αυτό μπορεί να εντοπίσει οποιαδήποτε αλλαγή στα εγκεφαλικά κύματα που προκύπτει από το περιεχόμενο τέτοιας φύσης. Έτσι, όταν θα φοριέται από έναν λογοκριτή, η όποια αλλαγή στα εγκεφαλικά του κύματα καθώς "ξεφυλλίζει" έναν μεγάλο αριθμό εικόνων, θα στέλνει για έλεγχο την εικόνα που την προκάλεσε. Οι ερευνητές ισχυρίζονται ότι η συσκευή τους είναι αρκετά εξελιγμένη ώστε να προσαρμόζεται στα εγκεφαλικά κύματα διαφόρων λογοκριτών και ότι μπορεί να φιλτράρει αποτελεσματικά εγκεφαλικά κύματα που προκαλούνται από άλλες δραστηριότητες, όπως τα συναισθήματα, η κούραση ή ακόμη και οι σκέψεις.

Κι εγώ που νόμιζα ότι απλά έψαχναν πορνογραφικές ταινίες για να λογοκρίνουν…

Τέλος πάντων, η επιστημονική μέθοδος των Κινέζων προφανώς συνάντησε πολλά πολιτισμικά εμπόδια με αποτέλεσμα η διαδικασία να ακούγεται αστεία. Η συσκευή για παράδειγμα δοκιμάστηκε σε μια ομάδα 15 εθελοντών ηλικίας 20-25 ετών. Για να τηρηθεί όμως ο εθνικός νόμος κατά του ακατάλληλου περιεχομένου, τα ευαίσθητα τμήματα των εικόνων έπρεπε να είναι θολωμένα κατά τη φάση της δοκιμής. Το ερώτημα λοιπόν που προκύπτει είναι, "αν είναι θολωμένες οι εικόνες πώς βλέπεις τί να λογοκρίνεις;"

"Φυσικά και σε αυτό το σημείο, είχα πέσει στο πάτωμα από τα γέλια και δεν πίστευα αυτά που διάβαζα. Ο επίλογος ήταν όλα τα λεφτά."

Οι ερευνητές δήλωσαν ότι η τεχνολογία λειτούργησε σχεδόν κάθε φορά που εμφανιζόταν μια ακατάλληλη εικόνα, αλλά υπήρξαν και ‘false alarms’. Θα φταίει η θολούρα. Η συνολική απόδοση του κράνους ανέρχεται στο 80%, γεγονός που η ομάδα αποδίδει επίσης και στην έλλειψη επαρκούς εκπαιδευτικού υλικού κατά την φάση της ανάπτυξης αυτής της τεχνολογίας. 

Δεν ξέρω τί λέτε εσείς, αλλά αν εντέλει αναπτύξουν αυτό το εκπαιδευτικό υλικό, πολύ θα ήθελα να το διαβάσω. Ακόμη και θολό, ρε παιδάκι μου.